Het ís geen juridisch vraagstuk!

De wet schrijft (gelukkig) niet altijd voor hoe wij ons dienen te gedragen ten opzichte van elkaar. Of bepaald gedrag grensoverschrijdend is, is in eerste instantie vaak een morele vraag. Betrokkenen hebben het recht om die vraag te stellen zonder dat hun klacht meteen wordt gejuridiseerd.

Dat is waarom Smeets’ initiële verklaring dat hij zich heeft “gedragen binnen de wetten die in Nederland gelden” zo verkeerd was. En waarom het stoort dat mensen hier nu beginnen over “bewijslast”, “proportionaliteit”, “eigenrichting”, etc. Het ís geen juridisch vraagstuk.

Misschien is Smeets’ carrière nu verpest. Maar dat is dan het gevolg van het feit dat hij iets heeft gedaan dat – in de ogen van velen, inclusief zijn partij en werkgever – écht niet door de beugel kan. Men is teleurgesteld, en kan of wil niet met hem verder. Maar hij is niet gestraft.

Door dan te beginnen over proportionaliteit schrijft men de betrokkenen/melders een verantwoordelijkheid toe die zij niet kunnen of hoeven te dragen. Men maakt hen medeverantwoordelijk voor de sociale consequenties die dit voor Smeets zal hebben. Dat is verkeerd en gevaarlijk.

Liever stellen we de vraag: hoe had dit anders kunnen lopen als klachten eerder serieus waren genomen? Of als het melden/bespreken van ongewenst gedrag minder controversieel werd gevonden? Of als Smeets eerst eens begonnen was begrip te tonen, in plaats van zich juridisch in te dekken?

Misschien was een meer genuanceerd gesprek over dit soort kwesties dan inderdaad wel mogelijk geweest. Dat is het nu niet. En ja, dat is problematisch. Maar de laatsten die daar verantwoordelijkheid voor dragen, zijn de mannen die zo dapper waren om hier mee naar voren te treden.

Mathijs van de Sande

(Dit stukje verscheen eerder als draadje op Twitter.)