Beeldverslag van de anti-Zwarte Piet-demonstratie in Volendam

Afgelopen zaterdag deed Doorbraak mee aan het protest tegen het Zwarte Piet-racisme in Volendam dat zo gewelddadig onthaald werd door de plaatselijke pietofielen. Hier onze ervaringen in beeld en tekst, die niet anders dan een beperkte indruk kunnen geven. Alle pakweg 80 activisten hebben immers hun eigen portie verbaal en fysiek geweld meegemaakt, al naargelang waar men zich bevond tijdens de actie. Met name de zwarte anti-racisten en vrouwen in de groep hebben het meest over zich heen gekregen. We sluiten af met het statement dat KOZP die avond uitbracht.

We werden bekogeld met tenminste honderden eieren, vis, tomaten, augurken, fruit, sigarettenpeuken, volle flessen en blikjes, yoghurt, deodorant, oliebollen, stenen, resten van actieborden, dranghekken, vuurwerk, een paraplu, verkeerspylon en een flare. De racisten probeerden ons te intimideren, pakten actieborden af, probeerden een telefoon af te pakken, sloegen tegen camera’s, deelden klappen en schoppen uit, trokken aan het haar van met name de vrouwen. Een vrouw kreeg een keiharde schop in haar kruis dwars door een spandoek heen.

We konden het grote spandoek en de actieborden in veel gevallen gebruiken als schild. Maar veel anti-racisten hebben toch bloeduitstortingen en verwondingen opgelopen door aansuizende eieren, net als door de vele klappen en schoppen. Ook had iedereen na afloop wel rauw ei op de kleding. Dat was ook het geval bij sommige racisten, en dat kwam doordat sommigen hun eieren over onze groep heen gooiden op het hoofd van de racisten die ons van de andere kant belaagden. De straat was her en der glibberig door alle kapotte eieren.

Er werd enorm gescholden. We gaan alle scheldwoorden hier niet herhalen, maar met name de zwarte mensen en ook de vrouwen kregen een berg onverholen racistische en misogyne drek over zich heen. Het n-woord kwam veelvuldig voorbij, evenals vergelijkingen met apen en dergelijke. Ook werd de Hitlergroet gebracht.

De aanwezige agenten stelden zich uiterst vriendelijk op tegen de racisten. Ze deden vrijwel niets tegen al het racistische geweld. Ze stonden veelal met hun gezicht naar de activisten, alsof wij gewelddadig en gevaarlijk waren. Jongeren die met enorme dozen eieren aankwamen, kregen slechts te horen: “Niet gooien, hè”. En dan mochten ze gewoon doorlopen naar de plek van waaraf we voornamelijk bekogeld werden. Een agent zei tegen een van ons: “Ik ga mijn werk niet doen, want jullie hebben het protest niet aangekondigd.” De politie probeerde op een gegeven moment zelfs Jerry Afriyie uit de groep te trekken, maar het cordon van witte activisten en het grote spandoek om de groep maakte hen dat onmogelijk. Toen we terugliepen en de bussen ingingen, bleken de agenten plots wel in staat om hun wapenstokken te gebruiken, maar alleen tegen de anti-racisten.

Sommige racisten werd het echt rood voor de ogen. Zoals de man die een afgepakt actiebord met de tekst “Black Children Matter” niet snel genoeg kapot kreeg en het met zijn tanden probeerde. Een andere racist liet zijn blote spierwitte kont zien, een oud-Hollandse traditie daar kennelijk.

Kijk hier als je meer wil weten over Ingrid de eiergooier en Aschwin Elsinga de oliebollenbakker die zijn koopwaar ter beschikking stelde van racisten. Hij liep vanaf het begin te fokken rond de actie. Natuurlijk kregen beiden meteen in de media uitgebreid de gelegenheid om hun verhaal te doen. We zouden er niet gek van staan te kijken als Ingrid deze week te gast is in de talkshows op tv… die maar al te happig zijn op een nieuwe Jenny Douwes.

Maar nogmaals: dit is allemaal maar een deel van alle gebeurtenissen die 50 minuten. Lees ook de ervaringen die andere anti-racisten op social media postten om een vollediger beeld te krijgen.

En ter afsluiting: we mogen niet vergeten dat er onder de omstanders ook sympathisanten waren, anti-racisten die uit angst voor de racistische meute alleen stiekem een duimpje omhoog durfden te doen bij het langslopen. Iemand vroeg ons om de bekende “Zwarte Piet is racisme”-stickers, bleef in de buurt om ons onopvallend te steunen en kwam vlak voor we weggingen drie keukenrollen brengen, zodat we onszelf enigszins konden opknappen. “Ik ben zo blij dat jullie er zijn”, zei die.

Eric Krebbers

---

Statement KOZP naar aanleiding van de spontane demonstratie vandaag in Volendam.

“KOZP treft onversneden racisme en geweld aan in Volendam en de politie keek toe”

4 december 2021

Vandaag, 4 december 2021, hield KOZP een spontane demonstratie in Volendam tegen Zwarte Piet en structureel racisme in het vissersdorp. Wij stonden in Volendam om alle zwarte kinderen en volwassenen die structureel gediscrimineerd worden in Volendam een hart onder de riem te steken. Zwarte mensen in Nederland moeten zich het hele jaar door veilig kunnen voelen, zonder geconfronteerd te worden met anti-zwart racisme.

Waarom Volendam?

Dit jaar kondigden KOZP en “Volendam Kan Het” een demonstratie aan in Volendam op 14 november 2021. Meerdere gesprekken met zowel het Sint Nicolaas intochtcomité (inclusief Sinterklaas zelf) als de burgemeester liepen helaas op niets uit. Hierdoor voelden wij ons genoodzaakt te demonstreren. Omdat uren voor de demonstratie ons werd medegedeeld dat de intocht, vanwege de nieuwe covid-maatregelen, werd afgelast, hebben wij onze demonstratie niet door laten gaan. Dit besluit hebben wij genomen omdat wij niet demonstreren om te demonstreren. Op zondagochtend 14 november 2021 zagen wij echter beeldmaterialen op social media verschijnen van een grote parade in Volendam met racistische Zwarte Pieten met steun vanuit de gemeente. Hierop hebben wij besloten om op 4 december 2021 een spontane demonstratie tegen Zwarte Piet en institutioneel racisme te laten plaatsvinden in Volendam.

Onversneden racisme en gewelddadige ontvangst in Volendam

Bij aankomst van onze twee bussen op het Europaplein in Volendam bleek meteen dat we niet bepaald gastvrij zouden worden ontvangen. De KOZP-demonstranten werden ingesloten door de aanwezigen. Wij werden onthaald met racistische leuzen en de vreedzame demonstranten werden voortdurend aangevallen en bekogeld met onder andere rauwe vis, eieren, flessen water, volle blikjes drinken, oliebollen en andere voorwerpen. De racistische en vrouwonvriendelijke leuzen die naar ons geroepen werden, waren ongekend. Het viel op dat de Volendammers het extra gemunt hadden op de vrouwelijke KOZP-demonstranten. Ook werden kinderen aangemoedigd om voorwerpen naar ons te gooien en de middelvinger op te steken, terwijl ze racistische leuzen riepen.

Gedurende de demonstratie breidde de menigte vijandelijke Volendammers zich steeds verder uit en verschillende hooligans voegden zich in het gezelschap. De sfeer werd steeds gewelddadiger, de politie ontkende ons demonstratierecht en beschermde de demonstranten niet tegen racistische uitspraken, aanvallen en gewelddadigheden. De politie leek meer begrip te hebben voor de gewelddadige Volendammers dan voor de vreedzame demonstranten die hun grondwettelijke demonstratierecht aan het uitoefenen waren. Ook werd het ons duidelijk dat de aanwezige politie geen kennis had van het grondwettelijke protestrecht. De politie en gemeente nam het ons kwalijk dat wij het spontane protest niet aan hadden gekondigd of toestemming hadden gevraagd. Maar ook zonder kennisgeving heeft ieder het recht om te demonstreren. De Nederlandse rechtsregels zijn hier helder in, zoals wij het op de website van Amnesty kunnen lezen: “Voor een demonstratie hoeft in Nederland niet tevoren om toestemming worden gevraagd. Wel leggen gemeenten de verplichting op om demonstraties vooraf te ‘melden’. Dit is voor de autoriteiten een belangrijk instrument ter facilitering van demonstraties. Het ontbreken van een kennisgeving (melding vooraf) mag op zichzelf geen grond vormen voor een verbod of andere beperkende maatregelen ten aanzien van vreedzame demonstraties. Vreedzame demonstranten mogen niet worden aangehouden alleen omdat ze een verbod of vordering overtreden of het protest niet hebben aangemeld.”

Onze buschauffeurs die niet deelnamen aan de demonstratie werden ook lastig gevallen en uitgescholden met racistische leuzen. Toen onze demonstratie vroegtijdig werd beëindigd door de autoriteiten van Volendam en de demonstranten de bussen veilig probeerden te bereiken, werden zij opgejaagd en bekogeld met vuurwerk en verkeerskegels. Er werden onder andere stenen naar de bus gegooid waardoor verschillende ruiten van beide bussen werden vernield.

Hoe nu verder?

Ondanks het racisme en het geweld dat wij vijftig minuten lang moesten verduren en het gebrek aan politiebescherming bleven wij vastberaden onze boodschap uitdragen dat Zwarte Piet racisme is en dat wij voor een feest voor alle kinderen in Nederland staan. Het vergt heel veel van een mens om vreedzaam te blijven als je aangevallen wordt door een groot vijandig publiek terwijl de politie wegkijkt. Wij zijn dan ook super trots op alle demonstranten die samen met ons bewezen hebben dat als je de geschiedenis aan je kant hebt, je geen geweld nodig hebt.

Wij hebben, ondanks het ongekende geweld, een heel krachtig statement kunnen maken tegen het Zwarte Piet-racisme in Volendam. Het valt nu niet meer te ontkennen dat Volendam een groot racismeprobleem heeft. De vraag aan de gemeente, burgemeester en de Volendammers is: hoe nu verder met het racisme in Volendam? Wil Volendam een racistisch dorp zijn of een inclusief dorp, waar iedereen, ongeacht achtergrond of huidskleur, een veilig en racisme-vrij leven kan leiden?

Terwijl wij het antwoord hierop afwachten, zullen wij met onze advocaten bekijken welke juridische stappen gezet kunnen worden tegen het gewelddadige optreden tegen vreedzame demonstranten van KOZP in Volendam vandaag, anno 2021. Volendam schaam je!

Meer info: kozwartepiet@gmail.com

Bekijk de livestream van de demonstratie hier.

Doneren zodat KOZP door kan gaan met de strijd.