Protest van Soedanese vluchtelingen bij de IND: we hangen tussen lucht en hemel in (beeldverslag)
In Amsterdam, bij het IND kantoor aan de Pieter Calandlaan, protesteerden gisteren zo’n dertig Soedanese vluchtelingen en sympathisanten tegen het afwijs- en uitzetbeleid van de Nederlandse staat. De eis: verblijfsrecht voor alle Soedanese vluchtelingen en erkenning door de IND dat Soedan onveilig is en mensen niet mogen worden uitgezet. “We hebben dringend een oplossing nodig”, was een van de leuzen.
Sinds de militaire coup van oktober dit jaar, waarbij de overgangsregering aan de kant geschoven werd door generaal Abdel Fattah al-Burhan, wordt er in Soedan vrijwel voortdurend gedemonstreerd tegen het opnieuw breken van de beloften op democratie en vrijheid. Net als bij de opstand tegen dictator Omar al-Bashir in 2019, die leidde tot zijn afzetting. Het leger probeert de huidige demonstraties met grof geweld de kop in te drukken. In Nederland en ook in andere landen zijn in oktober en november meerdere demonstraties georganiseerd door de Soedanese diaspora in solidariteit met de mensen in Soedan. De demonstratie van gisteren, georganiseerd door de Soedanese Vluchtelingenorganisatie, was tegen het Nederlandse en Europese beleid van migratiebeheersing. Dat beleid is erop gericht om vluchtelingen te verhinderen Europa te bereiken, en het hen zo moeilijk mogelijk te maken om asiel aan te vragen en te krijgen.
Wrang
Het gebouw waar de demonstratie bij plaatsvond, is een paar jaar geleden nog gekraakt door de vluchtelingactivisten van Wij Zijn Hier. Meerdere demonstraties vertrokken toen vanaf dezelfde stoep waar we gisteren ook stonden. Dat Wij Zijn Hier het pand uitgezet is, en dat nota bene de IND er daarna intrek in genomen heeft, is een van de wrange werkelijkheden die op de achtergrond van dit protest meespelen. Na aanhoudende protesten en rechtszaken door vluchtelingen op straat, onder meer door Wij Zijn Hier, besloot de Nederlandse staat tot oprichting van de LVV-opvangen, in Amsterdam en vier andere steden. Nu anderhalf jaar later dreigen in Amsterdam zo’n vijftien mensen van Wij Zijn Hier opnieuw zonder perspectief uit de opvang op straat geklinkerd te worden. Wij Zijn Hier organiseerde afgelopen oktober een grote demonstratie tegen de schijnoplossing die de LVV is. En doopte zich daarbij om tot We Are Still Here. Ondertussen eist de gemeente Amsterdam dat de lokale LVV-opvangorganisaties deze week beginnen met het op straat zetten van de eerste vluchtelingen, midden in de winter, en nog steeds midden in een pandemie.
Een aantal organisatoren van de demonstratie van gisteren zitten zelf in de LVV-opvang en zijn ook betrokken bij We Are Still Here. Maar deze demonstratie ging specifiek over verblijfsrecht voor Soedanese vluchtelingen. Een van de woordvoerders, Adam, legde in een toespraak meer uit over de intiatiefnemers van de demonstratie. “De Soedanese Vluchtelingenorganisatie is een sociaal politieke beweging, opgericht door ongedocumenteerde vluchtelingen zelf, hier in Nederland. De organisatie is gestart vanwege de omstandigheden waaronder vluchtelingen moeten leven in Nederland voor soms meer dan tien jaar, waarbij sommige omstandigheden regelrechte mensenrechtenschendingen zijn. Zij krijgen slechts minimale hulp, en worden grotendeels in de steek gelaten, buiten de maatschappij geplaatst.” Zijn toespraak kan je hieronder terug lezen. Daarna werden bekende leuzen geroepen, voorgegaan door Ali van We Are Still Here. Zoals: “Geen man, geen vrouw, geen mens is illegaal” en “No borders, no nations, stop deportations”. De IND deed ondertussen direct na aanvang van de demonstratie de draaideur dicht. Alle bezoekers moesten voordat ze door mochten lopen, eerst bewijzen dat ze wel echt een afspraak bij de IND hadden. Ze waren daar in het gebouw duidelijk bang dat we met de hele groep zouden proberen naar binnen te komen.
Staatsapparaat
Natuurlijk was altijd aanwezige Theaterstraat ook weer van de partij met een kleine geluidskar om de sprekers te versterken. Toen Harry Westerink van Doorbraak aan het begin van zijn praatje stelde dat het direct aan de IND gericht was, schoot meteen iemand toe om de speakers van de geluidswagen richting het gebouw te draaien. Ze moesten het wel goed kunnen horen binnen. Harry sprak over de IND die invloed uitoefent om bepaalde informatie over mensenrechtenschendingen te laten schrappen uit de ambtsberichten waar de dienst zelf dan weer hun oordeel over individuele vluchtverhalen op baseert. Hij sprak over de Nederlandse staat die innige banden onderhoudt met het regime in Soedan, in de tijd van dictator Al-Bashir, en nu nog steeds, ondanks de staatsgreep door generaal Al-Burhan, en over de wapenindustrie die flinke winsten maakt over de ruggen van vluchtelingen. En dat alle politieke partijen in de Tweede Kamer behalve BIJ1 dit beleid onderschrijven. Hij eindigde met een oproep voor sympathisanten om de strijd van vluchtelingen te blijven ondersteunen “elke dag en elke minuut”. Harry’s toespraak kan je helemaal onderaan integraal teruglezen.
De ongedocumenteerde Saada sprak recht uit haar hart over de situatie waarin zij en veel andere mensen zonder papieren zitten. “Een heleboel Soedanese vluchtelingen zijn hier in Nederland een lange, lange tijd. Jaren en jaren moeten zij lijden, wachtend op de beslissing van de IND. Ze hebben geen echt leven, ze kunnen niets doen vanwege de IND. We zijn hier vandaag om de IND om een oplossing te vragen, wij als vluchtelingen die al zo lang aan het wachten zijn. We hebben papieren nodig, we hebben een verblijfsvergunning nodig om te leven. We hangen tussen lucht en hemel in. We kunnen niets doen met ons leven. En we kunnen niet terug naar Soedan vanwege het regime. We willen niet dat de Nederlandse overheid dat regime steunt, want zij doen niets voor de mensen in Soedan. Wij lijden, de mensen in Soedan lijden ook. Hopelijk zal de IND nu eindelijk een goede beslissing maken voor alle Soedanezen die al zo lang aan het wachten zijn.”
Door Samir, de voorzitter van de Soedanese Vluchtelingenorganisatie, werd speciale aandacht gegeven aan drie Soedanese vluchtelingen die de afgelopen jaren zijn overleden vanwege de vreselijke behandeling die zij kregen van de IND en andere delen van het staatsapparaat. Hashim, een actief lid van Wij Zijn Hier, radeloos na jarenlang in Nederland in een uitzichtloze situatie te zitten, werd in 2016 dood in een Amsterdamse gracht gevonden. Mohamed die na twintig jaar in Nederland ziek werd in het Rotterdamse detentiecentrum, en een jaar geleden in Utrecht is overleden zonder ooit verblijfsrecht te hebben gekregen. Ali uit Darfur, die in een azc te horen kreeg dat hij kanker had. En zonder goede zorg te krijgen in het azc de dood vond. “We weten niet wie de volgende is”, aldus Samir. “Sommigen van ons zijn hier al twintig jaar. We hebben echt dringend een oplossing nodig van de IND.”
Buiten dienst
Dokter Co, gepensioneerd arts, al sinds jaar en dag in de weer voor mensen zonder papieren – alle demonstranten gisteren kenden hem – sprak ook, maar kort “want het weer is slecht”. Zijn Engels liet hem wat in de steek toen hij Hemedti noemde, lid van de militaire tak van de overgangsregering, en eerder hoofd van de Janjaweed, later Rapid Security Forces, die in de Darfur-regio genocide hebben gepleegd. “Hemedti, hij is de slechterik. Hij moet…”, dokter Co maakte zoekende naar het juiste woord een snelle beweging naar beneden. Iedereen snapte wat hij bedoelde. “Ik steun Soedanese vluchtelingen. Ik kende Hashim erg goed. Hij was een van ons. En hij is overleden in het water.”
Tegen het einde van de demonstratie wilde de Soedanese Vluchtelingenorganisatie een brief afgeven aan de IND. Maar de vertegenwoordigers werden gelijk door de beveiliging tegengehouden. Ze mochten niet naar binnen. “We kunnen het toch bij de balie afgeven”, probeerde een sympathisant nog. Daarop verdween de beveiliger naar binnen om aan zijn baas te vragen of die de brief wilde komen aannemen. Hij sloot de deur hermetisch achter zich. Natuurlijk, toen hij terugkwam, was het om te vertellen dat er niemand van de IND de brief in ontvangst wilde nemen. “Ik heb gesproken met het management, zij zijn aan het vergaderen, zij kunnen nu niet naar buiten komen. Jullie moeten het per post opsturen.” “Maar als we het op de post doen, dan krijgen we geen antwoord”, wierpen de Soedanese vluchteling-activisten tegen. “Je kunt het aangetekend versturen, dan weet je zeker dat het aankomt”, antwoordde de beveiliger daarop, en hij gaf een papiertje met het postadres erop. Ook al was de demonstratie bij de IND op de stoep, is er binnen een balie met medewerkers, en een manager boven, de brief mocht niet worden afgegeven. Op de brievenbus van het gebouw was een “buiten dienst”-sticker geplakt. De brief kan je hieronder terug lezen.
Opvallend bij deze demonstratie was dat er meer sympathisanten zonder Soedanese achtergrond aanwezig waren dan bij de protesten afgelopen maand, die meer over de situatie in Soedan gingen. Mogelijk heeft dat ermee te maken dat de strijd voor verblijfsrecht zich hier direct in Nederland afspeelt, en dat er bij witte activisten meer kennis is van de migratiebeheersingspolitiek van Europa dan van wat er gebeurt in Soedan. Maar het een is natuurlijk niet los van het ander te zien, en zeker niet voor mensen uit Soedan. Om Soedanese vluchtelingen te steunen is het belangrijk voor beide strijden, zowel in Nederland als in Soedan, oog te hebben. “Dit is het begin van meer demonstraties”, aldus organisator Samir tegen ons, mededemonstranten. “Volgende keer gaan we naar Den Haag.” Ali, van We Are Still Here, voegde daar aan toe: “Ik geef niet op. Ik zal nooit opgeven!”
Mariët van Bommel
Hieronder volgt de tekst van de brief naar de IND en van twee toespraken die op papier uitgeschreven waren.
Tekst brief IND
Geachte directie van de IND,
Namens Soedanese asielzoekers willen wij u informeren dat de situatie in Soedan nog steeds heel onveilig is. Onlangs heeft in Soedan een militaire staatsgreep plaatsgevonden. Daarmee is de hoop op de totstandkoming van een democratie weer in één ruk weggevaagd. Via sociale media bereiken ons dagelijks berichten over het geweld in Darfur en over geweld tegen vreedzame demonstranten. In alle staten in Soedan wordt er geleden onder het geweld door het leger en milities. Er is tevens sprake van moord en verkrachting van minderjarigen.
Tijdens het regime van Al-Bashir liepen Soedanese vluchtelingen een groot risico om bij terugkeer naar Soedan te worden opgesloten, gemarteld en misschien zelfs wel vermoord. Wij kennen diverse voorbeelden waarbij dit gebeurd is. Als gevolg van de recente staatsgreep door militairen onder leiding van Abdel Fattah al-Burhan is uitzetting naar Soedan nog steeds levensgevaarlijk.
Wij hebben veel mensen afkomstig uit Soedan in onze groep die al tien jaar of langer wachten op een verblijfsvergunning. Zij leven al zo lang met een onzekere toekomst.
Namens die groep verzoeken wij u om met aandacht naar hun situatie te kijken, want ze willen vooruit met hun leven.
Uitzettingen van vluchtelingen naar Soedan zijn inhumaan en gevaarlijk. Wij roepen op om Soedanese vluchtelingen een asielvergunning te verlenen.
Wij hopen u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.
Toespraak Adam
Good afternoon ladies and gentlemen, when it comes to issues that affect undocumented people, I speak from my experience and share truth. I share my truth and truth of the people on whose behalf I stand here today.
The Sudanese Refugee organization is a social political movement, that was founded by undocumented refugees themselves here in the Netherlands. The organization was started, because of the conditions immigrants must live under in the Netherlands for more than ten years, some of which are violations of the human rights of refugees in the Netherlands.
There have been scandals, stated against refugees supported by both newespapers and social media which support the destruction of the reputations of refugees in order to prevent political actions to support them.
Some refugees, who have been in the Netherlands since 2001, are still not treated humanly by the political system. They receive minimal services and are largely left abandoned outside of society here.
The purpose of our organization is to support equal access to all the human rights to which residents of the Netherlands are entitled for all persons, and to obtain immigration status for all, that will guarantee access to these rights.
Toespraak Harry
We staan hier bij een van de kantoren van de IND. De IND is samen met de Dienst Terugkeer en Vertrek een afwijs- en deportatiemachine van de Nederlandse overheid. Met het beleid dat het IND-personeel in dit soort kantoren uitvoert, worden vluchtelingen afgewezen, uitgesloten, illegaal gemaakt, opgesloten en uitgezet naar landen vol oorlog, armoede en ander geweld. In dit soort kantoren krijgt de verschrikkelijke politiek van migratiebeheersing vorm. Met het werk dat het IND-personeel in dit soort kantoren verricht, worden vluchtelingen kapot gemaakt, gedehumaniseerd, gecriminaliseerd en gestigmatiseerd.
We staan hier bij dit IND-kantoor met Soedanezen die zijn gevlucht voor het militaire regime van de inmiddels afgetreden dictator Al-Bashir en die moeten vrezen voor opsluiting, marteling en zelfs de dood, als ze zouden worden gedeporteerd naar Soedan, waar nu het militaire regime van Al-Burhan aan de macht is. We willen hier duidelijk maken dat de IND afschuwelijk omgaat met vluchtelingen uit Soedan. Velen krijgen geen verblijfsrecht en dus geen veiligheid en bestaanszekerheid. Maar niet alleen de IND deugt niet. Er is niet zozeer één rotte appel in de fruitmand van de Nederlandse overheid. Nee, niet alleen de IND is het probleem. Nee, want de hele fruitmand van die overheid is door en door verrot. Laten we niet vergeten dat vrijwel alle partijen die in de Tweede Kamer zitten, akkoord gaan met de keiharde politiek van migratiebeheersing. Vrijwel alle partijen, behalve BIJ1. Ook die Tweede Kamer is dus het probleem. En ook de ambtsberichten over landen waar vluchtelingen vandaan komen, zijn het probleem. Neem bijvoorbeeld de ambtsberichten over Soedan, die in feite zouden moeten bepalen dat het land zo onveilig is dat vluchtelingen daarom hier in Nederland verblijfsrecht zouden moeten krijgen. Maar dat doen die ambtsberichten juist heel vaak niet. Want in die ambtsberichten worden juist zaken weggelaten die gaan over mensenrechtenschendingen, die gaan over wat vluchtelingen aan ellende moeten meemaken als ze naar Soedan worden gedeporteerd. Extra wrang is dat de IND ook nog eens grote invloed heeft op de totstandkoming van de inhoud van die ambtsberichten.
De Nederlandse overheid heeft zo ongeveer de hele wereld veilig verklaard, alleen maar om daarna zoveel mogelijk vluchtelingen illegaal te kunnen maken en te kunnen deporteren. Dat geldt ook voor vluchtelingen uit Soedan. De Nederlandse overheid onderhoudt al jarenlang warme banden met de Soedanese militaire dictatuur en heeft zelfs innige contacten met de Soedanese geheime dienst. Soedanese vluchtelingen dreigen vermorzeld te worden tussen twee staten die de mensenrechten aan hun laars lappen. Diverse geheime agenten van het Soedanese regime werken als diplomaat in Den Haag, bij de Soedanese ambassade. Er lopen in Nederland spionnen van de Soedanese geheime dienst rond die in alle vrijheid vluchtelingen kunnen bespioneren en hen het leven zuur kunnen maken. En dan is er ook nog de internationale wapen- en grensbewakingsindustrie die zaken doet en grof geld verdient aan oorlog en repressie. De een z’n dood is de ander z’n brood. Zo cynisch is het.
Dit geeft alles bij elkaar een somber beeld. Maar er is ook een andere kant. Dat is het verhaal van strijd, strijd van Soedanese en andere vluchtelingen tegen migratiebeheersing. Strijd voor een beter leven, voor een betere toekomst. Voor vluchtelingen zonder papieren is het 24 uur per dag strijd. Strijd om te overleven, op straat, zonder geld, zonder eten. Het is belangrijk en uiterst noodzakelijk om die strijd te steunen. Dat kunnen we doen door individuele hulp aan vluchtelingen en door collectieve strijd met vluchtelingen. Bijvoorbeeld door strijd zoals we hier staan, bij dit IND-kantoor. Laten we daarom met z’n allen die strijd blijven voortzetten, elke dag, elk uur. Want geen mens is illegaal en de wereld is van iedereen. En alle Soedanese en andere vluchtelingen moeten verblijfsrecht krijgen!
