Mitchell Esajas: “We laten ons niet gaslighten door de Belgische elite en die studentenvereniging”

Op woensdag 7 juni demonstreerden zo’n 125 mensen bij de Belgische ambassade in Den Haag voor “Justice for Sanda Dia”. Dia is op 20-jarige leeftijd vermoord tijdens een ontgroening door 18 leden van de studentenclub Reuzegom aan de Katholieke Universiteit Leuven in 2018. Ze zijn afgelopen week veroordeeld tot werkstraffen van ongeveer 1 maand en elk een boete van 400 euro.

Er was veel pers aanwezig, ook uit België. De speeches waren krachtig en vaak ook emotioneel. Aan het einde legden tientallen mensen bloemen vlakbij de ingang van de ambassade, die kort na ons vertrek meteen werden verwijderd door ambassadepersoneel. De Belgische staat vertoont geen enkele vorm van respect voor de nagedachtenis van een wegens racisme omgekomen burger.

Het protest was georganiseerd door Zwart Manifest, KOZP, de Haagse Stadspartij, BIJ1, België Kan Het en Doorbraak. We zullen een aantal van de speeches hier publiceren. De vierde speech was van Mitchell Esajas, van New Urban Collective en The Black Archives.

Eric Krebbers

Goedemiddag allemaal. Mijn naam is Mitchell Esajas, en ik ben gevraagd om ook kort wat woorden te delen. Zoals je hoorde, heb ik het niet heel erg kunnen voorbereiden, dus ik zal gewoon een klein beetje uit mijn hart spreken. En hopelijk doe ik dat namens mensen die met mij meevoelen. Voordat we dat gaan doen, laten we nog even wat energie de lucht in gooien voor Sanda.

Justice for Sanda! Justice for Sanda!

Volgens mij geldt het voor heel veel mensen dat er een heleboel andere dingen te doen waren op een dag als deze. Het is mooi weer, misschien hadden we op het Zandvoort- of Scheveningen-strand kunnen zitten, of misschien had je nog een heleboel werk te doen zoals ik. Misschien moet je gewoon studeren voor je tentamens, heb je allerlei deadlines voor essays, maar als er dit soort dingen gebeuren in de wereld, dan moet je soms even je werk laten vallen om voor een gezamenlijk doel je solidariteit te laten zien. En daarom zijn we gelukkig allemaal hier.

Zoals Jerry aangaf, ik ben medeoprichter van een studentencollectief dat heet New Urban Collective. Het is alweer in 2011, langer dan tien jaar geleden, opgericht. En toen ik het verschrikkelijke nieuws over Sanda een aantal jaar geleden las, en ook afgelopen week, voelde ik me eigenlijk bevestigd over waarom wij ooit die vereniging hebben opgezet. Want een van die voornaamste redenen was dat we gewoon geen zin hadden in dit soort belachelijke, bizarre, vernederende ontgroeningsrituelen.

Want het is niets nieuws wat er is gebeurd, dit soort dingen zie je ook in Groningen bij Vindicat, en in Leiden en Amsterdam heb je het corps, heb je dit soort rare rituelen om te proberen om geaccepteerd te worden door een bepaalde elite. Dat zou niet nodig moeten zijn. En vaak loopt het nog net goed af, maar helaas in dit geval heeft het het leven gekost van een lieve, ambitieuze, jonge Afrikaans-Belgische jongen.

En dat is pijnlijk, maar wat het extra pijnlijk maakt, is natuurlijk die uitspraak van de rechtbank. Een rechtbank die eigenlijk onrecht heeft uitgesproken. Want waar we hadden gehoopt… Ik denk dat velen van jullie weten dat we niet altijd het recht hoeven te verwachten, maar je hoopt op zijn minst op een klein beetje gerechtigheid. Dat verder achttien mensen wegkomen met eigenlijk een moord op een onschuldige jongen, een boete krijgen van vierhonderd euro, niet eens een strafblad krijgen, of een aantekening op hun strafblad, en dus eigenlijk vrolijk hun leven verder kunnen vieren en leven, dat is onrecht. Dat is geen recht, dat is onrecht.

Zoals ik zei, ik heb niet echt wat voorbereid, maar toen Jerry me net vroeg, moest ik nadenken over iets waar we het de afgelopen dagen over hadden, met mijn collega’s bij The Black Archives. Over een aantal weken gaan we in Nederland stilstaan bij Keti Koti, eind juni, afschaffing van de slavernij. En op dit moment zijn we bezig met een project, de expositie die heet: ‘Excuses en Herstel. Wat gaat er na de komma volgen?”

Want een aantal maanden geleden, in december, heeft jullie premier Mark Rutte excuses gemaakt voor een andere misdaad tegen de menselijkheid, de slavernij. En wat we in ons archief zien, is dat ook in die geschiedenis van de slavernij geen recht werd gesproken, maar onrecht. En dus zelfs wanneer men deed of er recht werd gesproken, was er sprake van onrecht.

Want wat gebeurde er rond 1 juli 1863? Weliswaar was er sprake van emancipatie en afschaffing van de slavernij, maar de Tweede Kamer besloot na een aantal weken debatteren dat niet de mensen die jarenlang uitgebuit, vernederd, mishandeld en gedwongen waren te werken op plantages een vorm van compensatie moesten krijgen, maar juist die plantage-eigenaren kregen een vorm van omgekeerde herstelbetalingen.

Dus dat recht als onrecht zit heel diep verweven in westerse, Europese instituten en systemen. Er zijn helaas talloze voorbeelden daarvan in Nederland, maar ook in België. België dat verantwoordelijk was voor de dood van miljoenen Congolezen, op het Afrikaanse continent, waar ook nog nooit excuses voor zijn gekomen. Dus er is zoveel sprake van onrecht, institutioneel onrecht, onder het mom van recht. En daarom is het van belang dat we onze stem blijven laten horen, solidair met elkaar blijven zijn, en proberen om stap voor stap dat systeem te veranderen.

Dus ik vind het heel fijn dat we hier met z’n allen zijn, en ik hoop dat de boodschap luid en duidelijk aankomt bij de ambassade, en via de ambassade bij het strafhof, of het gerechtshof of hoe ze het ook noemen in België, dat mensen wereldwijd dit onrecht niet accepteren, dat we ons niet laten gaslighten door het Belgische rechtssysteem, al vinden zij dat er sprake is van recht, ziet iedereen duidelijk dat dit gewoon onrechtvaardig is. Dus we laten ons niet gaslighten door de Belgische president, of de Belgische rechtbank, of Belgische advocaten, of de Belgische elite, of die studentenverenigingen: wij zien wat we zien, en er is sprake van onrecht. Daarom laten wij van ons horen. Dus nogmaals:

Justice for Sanda! Justice for Sanda!

Rest in peace, Sanda.

Mitchell Esajas

Meer berichtgeving over het “Justice for Sanda Dia”-protest in Den Haag
– Naomi Tuininga: “We worden wijsgemaakt dat deze koloniale instituten de enige weg zijn naar succes”
– Aaron Bangudi: “We weigeren te zwijgen terwijl ongelijkheid bloeit in de schaduw van privilege”
– Evelyn Agyemang: “Die hiërarchie is heel vaak verbonden aan het koloniaal verleden”
– Mitchell Esajas: “We laten ons niet gaslighten door de Belgische elite en die studentenvereniging”
– Aki Negate: “Deze elitaire studentenverenigingen zijn doordrenkt in racisme, kolonialisme en een gewelddadige hiërarchie”
– Patricia Dinkela: “Nu kom ik erachter dat mijn kind €400 en een weekje werkstraf waard is”
– Jerry Afriyie: “Ik wil dat telefoontje niet ontvangen, van je zoon komt nooit meer thuis”
– “Justice for Sanda Dia”: steunverklaringen, oproepen en verdwenen bloemen