Alevitisch Nieuws 26 (8 – 27 september)

Een bloemlezing van de berichten op de Facebook-pagina “Alevitisch Nieuws” van 8 tot en met 27 september.

8 september – Massamoordenaar ‘Sivas’ krijgt gratie

Hayrettin Gül, een reactionair die een levenslange gevangenisstraf uitzat vanwege zijn aandeel in het bloedbad van Sivas in 1993, is op vrije voeten. De 75-jarige massamoordenaar heeft gratie gekregen van president Erdoğan om “gezondheidsredenen”. Het besluit van Erdoğan leidde tot woede en verbijstering. In de Turkse gevangenissen zitten tientallen journalisten, linkse activisten, Koerden en andere minderheden opgesloten die kampen met ernstige gezondheidsklachten. Zij kunnen niet rekenen op gratie.

Tijdens het bloedbad van Sivas in 1993 werden 35 mensen vermoord door soennitische fundamentalisten en ultra-nationalisten. Zij namen deel aan een alevitisch festival. Een van de dodelijke slachtoffers was Carina Thuijs, een Doetinchemse die studeerde in Leiden.

Foto: Verdachten in de Sivas-zaak in de rechtbank. Een van de verdachten (derde van rechts) brengt de fascistische Grijze Wolven-groet.

12 september – DAD waarschuwt voor assimilatie

Eind vorig jaar heeft het regime van Erdoğan binnen het Turkse ministerie van Cultuur en Toerisme een “Presidium voor Alevitische en Bektashi Cemhuizen” opgericht. Het presidium probeert actief alevitische voorgangers in loondienst te krijgen. Daartoe worden door ambtenaren zelfs afgelegen dorpen bezocht. Het alevitisme wordt door de Turkse staat niet erkend als een geloofsrichting. Het wordt gezien als een enigszins afwijkende stroming binnen de (soennitische) islam.

Kadriye Doğan, co-voorzitter van de Democratische Alevitische Verenigingen (DAD), en andere alevitische activisten zien achter de inspanningen van dit “presidium” niets anders dan een poging om alevieten van binnenuit te assimileren. Doğan (foto) zegt hierover in een interview: “Dit lijkt niet op het bouwen van moskeeën in alevitische dorpen. Je kunt ervoor kiezen om een moskee te mijden, je kunt dit afwegen. Maar dit is een poging om met een boodschap en met emoties een andere denkwereld te introduceren binnen de alevitische gemeenschap; het is een poging om de gemeenschap van binnenuit te veroveren. Geprobeerd wordt om alevieten te verwijderen van hun oorsprong, om hen onder de koepel van de soennitische Diyanet te brengen. Het is een poging om een geloof te ontwortelen en om te vormen tot een stroming binnen een ander geloof.”

14 september – Alevieten mobiliseren voor demo in İzmir

Vakbonden, progressieve partijen en alevitische organisaties in Turkije zijn druk aan het mobiliseren voor een grote demonstratie in İzmir op 16 september. Zij roepen op tot “Seculier onderwijs, een seculier leven en gelijke burgerrechten”. De belangrijkste reden voor het protest is de intensivering van de samenwerking tussen Diyanet – de soennitische koepel van moskeeën – en het ministerie van Onderwijs. Op scholen worden in dit kader soennitische voorgangers aangesteld als “moreel adviseurs”.

Krachten in Turkije die een scheiding tussen overheid en religie willen, zien deze stap van het regime van Erdoğan als een poging om het land verder te islamiseren. Musa Kulu, co-voorzitter van de Democratische Alevitische Verenigingen (DAD), roept in een interview op om massaal naar İzmir af te reizen op 16 september: “Alle inwoners van dit land die een geweten en ethische waarden hebben, moeten ‘nee’ zeggen tegen deze donkere politiek en er stelling tegen nemen. Iedereen in dit land die Turkije niet wil zien veranderen in Iran, Saoedi-Arabië en Afghanistan moet ‘nu is het genoeg’ zeggen tegen deze ontwikkeling.”

15 september – Misdrijven bloedbad Sivas verjaard

Een rechtbank in de Turkse hoofdstad Ankara heeft gisteren bepaald dat de strafzaak tegen drie voortvluchtige mannen, die worden verdacht van misdrijven tijdens het Bloedbad van Sivas, wordt gestaakt. Volgens de rechtbank zijn de misdrijven verjaard. Daarmee is de laatste vervolgingszaak in het kader van het bloedbad onbevredigend ten einde gekomen.

Op 2 juli 1993 werden in de Turkse stad Sivas 35 mensen vermoord door soennitische fundamentalisten en ultra-nationalisten. De slachtoffers namen deel aan een alevitisch festival in de stad. Het hotel waarin ze waren samengebracht door de autoriteiten werd door een reactionaire massa in brand gestoken. De enige buitenlandse dode was Carina Thuijs, een studente uit Doetinchem.

Alevitische organisaties reageerden woedend op het besluit, omdat het in hun ogen gaat om ernstige misdaden tegen de menselijkheid. Foto: de slachtoffers van het Bloedbad van Sivas.

19 september – Protest tegen slecht wegenonderhoud

Inwoners van het alevitische dorp Kozören, onderdeel van de gemeente Gölköy (provincie Ordu), hebben een protestbijeenkomst gehouden voor het gemeentehuis (foto). Zij klagen al jaren, zonder resultaat, over de verwaarlozing van het wegennetwerk in en rondom hun dorp. Zij stellen dat de wegen slecht worden onderhouden omdat zij alevieten zijn.

In Turkije worden alevitische dorpen en wijken vaak achtergesteld ten opzichte van soennitische dorpen en wijken wat betreft publieke dienstverlening door de lokale, provinciale en landelijke overheid.

27 september – Klacht alevieten tegen gouverneur

Inwoners van het dorp Hubyar (district Almus, provincie Tokat) hebben een klacht ingediend bij het ministerie van Binnenlandse Zaken tegen de gouverneur van hun provincie. Zij klagen al jaren over de slechte en discriminerende dienstverlening vanuit de provincie. Het afval van de dorpsbewoners wordt onregelmatig opgehaald en het dorp beschikt niet over afvalcontainers, in tegenstelling tot soennitische dorpen in de omgeving van Hubyar.

In Hubyar staat een belangrijke schrijn (foto) en is voor alevieten een belangrijk bedevaartsoord. Alevitische dorpsbewoners in heel Turkije klagen structureel over discriminatie door de Turkse overheidsdiensten.