De wereld veranderen leer je niet op school!

Het opbouwen van macht door middel van leren werd op een andere manier een belangrijke strategische methode met de grootschalige toepassing door de Braziliaanse filosoof Paolo Freire. Hij zag analfabetisme als teken van een systeem dat onderdrukking en armoede in stand hield. Het “leren” door middel van volwassenenonderwijs was daarmee een strategie in het verkleinen van de ongelijkheid en in het tegengaan van die onderdrukking. Voor Freire ging het leerproces verder dan het toeëigenen van nieuwe vaardigheden, benadrukt Hammink, maar ook (of juist) dat iemand zich bewust wordt van zijn werkelijkheid, wie daar invloed op heeft en hoe je zelf met anderen die werkelijkheid creatief vorm kunt geven. In plaats van object van onderwijs wordt de “lerende” subject, en daarmee vormgever van zijn eigen werkelijkheid. Met de “popular education” methode van Paolo Freire heeft de sociale beweging een eigen leermethode voortgebracht. Deze methode is nog steeds de basis voor trainen binnen de sociale beweging. In deze methode wordt gewerkt binnen een vaste cyclus van “ervaring – observatie – generalisatie – toepassing”, waarin een trainer niet de “meester” is of boven de deelnemers staat, maar de facilitator van een leerproces van een team. In zijn boek beschrijft de activist en trainer George Lakey dat door rekening te houden met de groepsdynamiek en de machtsverschillen binnen een groep, er een veilige leeromgeving kan worden geschapen waarin voor alle deelnemers een maximale leerervaring ontstaat. Hij benadrukt dan ook het belang van je veilig voelen voor leren: om te leren moet je eerst uit je comfortzone kunnen stappen, en dat gebeurt enkel wanneer je je veilig voelt. Hier heeft de facilitator volgens Lakey een essentiële rol in.

Stroomversnellers in De wereld veranderen leer je niet op school! (Stroomversnellers.org)