De Leidse universiteit, gemeente en politie deden er alles aan om fascistische studenten ongestoord hun haat te laten verspreiden

De organisatie van de jaarlijkse El Cid-informatiemarkt voor nieuwe Leidse studenten rolde gisteren de rode loper uit voor het fascistische studentenclubje Groot-Nederlandse Studenten Vereniging (GNSV) om propaganda te komen maken. Op kritiek van Leiden Tegen Fascisme reageerde Manon van der Zwart van de El Cid: “We willen een inclusieve en veilige markt organiseren en we hebben gekeken of de GNSV dat in de weg staat en dat lijkt niet het geval.” De fascisten kregen extra beveiliging en anti-fascisten werden op een afstand gehouden.

Vorig jaar vielen leden van de GNSV nog enkele anti-fascisten aan op een vergelijkbare markt in Nijmegen, maar dat was voor de El Cid geen reden om hen te weigeren. Ook de vele bewijzen van hun betrokkenheid bij fascistische evenementen die bol staan van racisme en antisemitisme wuifde de El Cid weg. Leiden Tegen Fascisme had die vooraf nog eens op een rijtje gezet in een verklaring.

Om de fascisten ongestoord hun smerige werk te kunnen laten doen, pakten de EL Cid-organisatie en de gemeente groot uit met een aantal busjes vol agenten, die speciaal uit Limburg waren overgekomen. Aan weerszijden van de GNSV-kraam stonden op een meter of dertig te allen tijde minstens vijf agenten. Er liepen daarnaast nog beveiligers rond en de organisatie had daar bovenop ook nog eigen mensen rondlopen. Verder hing er bij aanvang lange tijd een politiehelikopter boven de markt en had de gemeente, zoals zo vaak, een heel eind verderop, op de Koornbrug, met lint een ‘demonstratievakje’ afgezet, een hok waarin anti-fascistische demonstranten bijeengedreven konden worden, mochten ze komen opdagen. Iets dat we nog kennen van de Leidse Pride van vorig jaar, twee bruggen verderop.

De markt vond plaats rond het stadhuis, een druk winkelgebied met veel terrassen. Er liepen en zaten zodoende ook veel mensen die niets met de markt van doen hadden. Toen wij met een handjevol mensen van diverse Leidse organisaties aankwamen om te flyeren, werden we meteen door agenten gevraagd om ons id-bewijs. “Anders vorderen we en arresteren we jullie”, werd er direct agressief aan toegevoegd. Er mocht niet geflyerd worden, nergens in de stad, zo werd ons verteld. En zeker niet met de inhoud van onze flyer. Waarop wij benadrukten dat de politie niets met de inhoud van flyers te maken heeft. En dat als het El Cid-bestuur inhoudelijk een probleem heeft met anti-fascisme, maar niet met fascisme, dat ze dan direct moeten aftreden. We zeiden dat we sowieso gingen flyeren, en na overleg met hun meerderen moesten de agenten toegeven dat we gelijk hadden, en dat flyeren buiten het ‘evenemententerrein’ wel degelijk was toegestaan.

We hebben daarna zo’n 400 flyers uitgedeeld. Begrijpelijkerwijs stond het hoofd van veel studenten er niet erg naar, in een voor hen nieuwe stad, met nieuwe vrienden, een nieuwe studie en ook nog eens bloedheet. Maar toch hadden we ook een reeks goede gesprekken. Degenen met wie we uitgebreider spraken, reageerden vaak met ongeloof hoe het kan dat er fascisten mogen meedoen, en vervolgens met woede en soms zelfs met het voornemen om de organisatie aan te spreken of de fascisten te gaan confronteren. Met name buitenlandse studenten stonden open voor een gesprek, en vaak ging het dan over de gebeurtenissen in het Verenigd Koninkrijk de afgelopen weken en dat we ons daartegen ook hier moeten organiseren. Die studenten hadden waarschijnlijk niet altijd door op wat voor een rechts bolwerk van een universiteit ze waren beland. Met een fascistisch nest dat een hele reeks extreem-rechtse politici en opiniemakers heeft voortgebracht, van Bolkestein en Cliteur tot Verbrugge en Vlaardingerbroek.

Toen we met een aantal mensen naar een andere ‘ingang’ van het ’terrein’ wilden lopen, zonder te flyeren, werden we voortdurend tot doorlopen gemaand door een El Cid-medewerker die ons op de voet volgde. En toen we bij die andere ‘ingang’ gingen flyeren, kwamen er al snel twee agressieve beveiligers die beweerden dat we daar een “aanzuigende werking” hadden, wat dat ook mocht zijn. We mochten van hen sowieso nergens flyeren, tenzij we hen een vergunning konden tonen. Dat de politie daar anders over dacht, boeide hen niet, en daarna werden ze wat handtastelijk. Lang verhaal kort: uiteindelijk werden ze teruggefloten door de politie. Dat ik wat uitgebreider inga op het repressieve karakter van de hele markt, is om duidelijk te laten zien hoe een “inclusieve en veilige markt” er kennelijk volgens de organisatie uitziet. En hoezeer dus de veiligheid van anti-fascisten wordt beperkt om die van fascisten te kunnen garanderen.

Dan de fascistische stand. Er liepen minimaal zes fascisten, maar ze hadden niet veel te doen omdat er gelukkig weinig interesse was in hun haat. Studenten konden er met een bal een stapel blikjes omgooien die waren getooid met afbeeldingen van onder andere Marx, Stalin, Luxemburg, enzovoorts. Ook hadden ze flyers liggen, met daarop onder meer een foto van een van de fascisten die het white power-teken maakt.

We spraken met veel studenten van politieke partijen, om hen over te halen om zich ook uit te spreken, en met name die van D66, die een kraam pal naast de fascisten hadden, waren not amused. “Maar ze hebben wel het recht om hier te staan en hun mening te uiten”, meenden ze.

Telegraaf-dochter Leidsch Dagblad wijdde een stukje aan de fascistische aanwezigheid, maar liet de fascisten helaas uitgebreid aan het woord. Maar ook student Emma Schutte, die “staat erbij en kijkt ernaar. En schudt het hoofd. Ze vindt het héél vreemd, zegt ze. ‘Het hoort hier niet thuis, vind ik. Voor mijn idee spuug je in het gezicht van al de minderheden die hier óók staan. De LHBTI-gemeenschap, bijvoorbeeld.’ Ze vindt het niet kunnen dat de ‘extreem- rechtse’ studenten op de Leidse informatiemarkt een podium krijgen. ‘Als docenten dit gedachtegoed aanhangen, worden ze geroyeerd.'”

Op Unity.nu werd PvdA-fractievoorzitter Marc Newsome gevraagd wat hij ervan vond. “Een vereniging met banden met een neo-fascistische organisatie en die aanwezig geweest zou zijn bij een extreem-rechtse manifestatie met antisemitische teksten. Ik weet dat er vrijheid van meningsuiting is. Maar welk signaal geven we hiermee aan onze nieuwe studenten? En hoe veilig voelen queer, Joodse, vluchtelingen en alle andere studenten zich als ze deze vereniging zien die met het gedachtegoed recht tegen artikel 1 van de Grondwet ingaat?”, zei hij.

Terugkijkend vinden we het jammer dat we vanwege de zomerperiode, en omdat we slechts heel kort van tevoren hoorden van de fascistische kraam, geen grotere actie konden organiseren. Maar aan de andere kant hebben we wel wat ophef weten te creëren. In de media en op sociale media heeft een aantal prominenten rond de universiteit, zoals bijvoorbeeld Nadia Bouras, zich scherp uitgesproken tegen de fascistische aanwezigheid. Studenten van de universiteit van Cleveringa die meedoen aan bijeenkomsten waar wordt geroepen om een “endlösung”!? En we hebben de fascisten-beschermers vermoedelijk op aardig wat kosten gejaagd. De universiteit koos voor massale ‘beveiliging’ omdat ze maar al te goed weten wat een woede dit soort lieden kunnen oproepen. En het is aan ons om die woede verder te organiseren en om te zorgen dat dit fascistenclubje overal wordt geweigerd en uiteindelijk de stad verlaat, of beter nog: zich opheft.

Om op de hoogte te blijven kun je Leiden Tegen Fascisme volgen op Instagram.

Eric Krebbers

Update 14 augustus. Inmiddels zijn de namen van de deelnemende fascisten bekend. Aanwezig waren: Wancho Karkalašev (uit Hillegom), Bram van de Kerk (uit Houten, lid van de Geuzenbond), Thomas Sirre (uit Stein, lid van de Geuzenbond), Frank van Breukelen (fractievoorzitter Provinciale Staten FvD Utrecht), Frank Dijk (uit Ommen) en Vosmar Leijnse (uit Rotterdam).