Een staakt-het-vuren is niet genoeg: een pleidooi voor radicale volharding in dekolonisering

Israël en Hamas hebben een staakt-het-vuren getekend: “we” hebben eindelijk waar we zo lang om geroepen hebben. Wat nu? Opgelucht adem halen, en door met de dag? Veel mensen doen niets liever, en zijn daar dan ook direct mee begonnen.

Dit is onacceptabel.

Maar wat moeten we dan?

De misselijkmakende realiteit is dat het grootste onrecht vaak niet ongedaan gemaakt kan worden.

De diepste woede, de grootste protestbeweging, de breedst gedeelde internationale interventies kunnen de tienduizenden Palestijnse slachtoffers van de genocide niet tot leven wekken.

Hoe kunnen we vechten voor rechtvaardigheid, als onrecht niet ongedaan gemaakt kan worden?

Ik denk dat het belangrijk is – voor mensen zoals ik – om ons te realiseren dat deze vraag al veel vaker en veel langer gesteld wordt. Net zoals dat de verontwaardiging die we nu – met hernieuwde pijn – voelen, ook al veel langer gevoeld wordt.

Dit is omdat de genocide waar we getuige van zijn geweest, uiteindelijk “alleen maar” het laatste hoofdstuk is van een veel langere geschiedenis van koloniaal geweld en genocide – van onrecht dat niet ongedaan gemaakt kan worden.

Deze bewustwording kan ons helpen om moreel koers te houden: we moeten ons, met hernieuwde volhardendheid, en met alles wat we hebben, in blijven zetten op dekolonisering, wat betekent dat we ervoor moeten zorgen dat …

• 1. … misdaad niet loont. Wie in het heden baat heeft bij de misdaden uit het verleden, compenseert hen die daar – in het heden – schade van ondervinden. En nee, dit gaat niet per se over directe, persoonlijke verantwoordelijkheid, zoals verwarde rechtse mensen denken. Je kan op allerlei manieren baat hebben bij andermans misdaad. Het gaat erom dat we collectief een precedent scheppen: dat je in het heden nog zo’n gore klootzak kan zijn, maar we op de lange termijn je sporen uitwissen.
• 2. … misdaden in de toekomst voorkomen worden. Soms zakt de moed je in de schoenen, als je ziet hoeveel mensen staan te trappelen voor weer een nieuwe ronde koloniaal geweld. Maar weinig dingen blijven zo belangrijk als het ondermijnen en frustreren van de fascistische, koloniale pyromanen.

Misdaden uit het verleden mogen niet lonen in het heden en moeten voorkomen worden in de toekomst: dit zijn simpele, recht-toe-recht-aan principes waar iedereen het over eens zou moeten zijn. En ze gelden net zo hard voor de misdaden in Palestina als voor al het andere geweld dat gepleegd is (en wordt) door koloniale mogendheden.

We moeten blijven eisen dat de organisaties waar we voor werken (in mijn geval de UvA) zich voor deze basale principes inzetten.

Misha Velthuis

(Dit artikel verscheen op 21 januari 2025 in het Engels op Misha’s weblog #Mishathings. Vertaling: Misha Velthuis.)