Aardbeienteler verdient tonnen aan dwangarbeiders en andere baanlozen

De gemeente Midden-Drenthe en de aardbeienteler Henk Sturing verdienen grof geld aan bijstandsgerechtigden, verslaafden en gehandicapten, evenals een aantal zorgorganisaties in het christelijke ons-kent-ons netwerk van ouderling Sturing. Daarover publiceerde RTV Drenthe donderdag twee schokkende rapportages.

Op Sturings bedrijf moeten verslaafden, gehandicapten en bijstandsgerechtigden “reïntegreren”. Bijstandsgerechtigden moeten dwangarbeid doen, en Sturing krijgt daar nog eens vierhonderd euro per maand per bijstandsgerechtigde bovenop van de gemeente. Verslaggeefster Petra Wijnsema: “We hebben een heleboel mensen gesproken die daar voor kortere of langere tijd hebben gewerkt, een aantal maanden of soms zelfs tot twee jaar. Ze zeggen dat er geen contract was dat ze ooit hebben ondertekend.” Het gaat om werk op zijn landbouwbedrijf, maar ook om allerlei klusjes rond het huis, zoals schilderen, zagen en hekken schoon schrobben. Mensen moeten werken met kettingzagen en chemicaliën zonder beschermende kleding. Soms verhuurt Sturing de dwangarbeiders zelfs aan vriendjes en daar vangt hij vijf euro per uur voor. Vijf euro voor Sturing dus, de dwangarbeiders moeten het doen met hun uitkering.In één geval moest dwangarbeider Hendrik Jan onbeschermd werken in een pand van de boekhouder van Sturing. Toen de dwangarbeiders klaar waren met het werk en vertrokken, werd er een afzetlint om het huis heen gezet. Ze hadden in een pand met asbest gewerkt en even later begon de sanering.

Uitpersen

Maar ouderling Sturing weet nog meer geld uit zijn “cliënten” te persen, namelijk via zijn christelijke vriendjes bij zorgorganisaties . Thijs heeft MS en werkt voor Sturing. Zonder dat hij het weet, is er een persoonsgebonden budget (pgb) voor hem aangevraagd. Thijs vertelt: “Hij vroeg op een gegeven moment een pgb aan. Ik moest maar even meekomen naar zijn kantoor, en daar zat Margreet Hamming van bureau Introspect. Met een al ingevuld formulier. Ik hoefde alleen mijn handtekening te zetten.” Uiteindelijk zet Thijs zijn handtekening niet omdat Sturing 21 duizend euro per jaar zou binnenharken. Hij werd vervolgens het bedrijf uitgeknikkerd. RTV Drenthe heeft meer verhalen gevonden van mensen over wiens rug Sturing pgb’s binnenhaalt. Mensen worden onder druk gezet om een handtekening te zetten. Het geld wordt niet gebruikt waarvoor het bedoeld is en ook het personeel heeft geen speciale opleiding.Voor een deel van de dwangarbeiders regelt Sturing een woonplaats op zijn boerderij. Dwangarbeider Tariku woont in een caravan achter het huis van Sturing en betaalt daar 250 euro voor, van zijn uitkering. Als Tariku verhuist naar Veendam, probeert Sturing de verhuispremie op te strijken. Later komt hij zelfs nog een paar keer bij Tariku thuis langs in Veendam om van hem te eisen dat hij weer bij Sturing in Hooghalen komt werken.

Keihard kortingsbeleid

En ook de gemeente zelf maakt haar handen vuil. RTV schrijft: “Op dit moment lopen er vijftien rechtszaken tegen de gemeente Midden-Drenthe over extreme kortingen op de bijstandsuitkering. Volgens advocaat Jan Brouwer uit Assen worden deze mensen zonder goede reden gekort. Een cliënt ontvangt al elf maanden geen uitkering meer van de gemeente.” En ook Henk Jan werd, zonder waarschuwing, voor drie maanden 10 procent gekort omdat hij te veel gerookt zou hebben.

Sturing blijkt een soort officieuze gemeente-ambtenaar annex arbo-arts annex sociaal rechercheur. Na een ziekmelding gaat hij bij mensen thuis langs om te controleren of ze wel echt ziek zijn. Oordeelt Sturing van niet, dan is een belletje naar de gemeente genoeg om de uitkering stop te zetten, zonder het verhaal van de dwangarbeider te horen en zonder een keuring door een arts. En Sturing kent geen genade. Hendrik Jan had rugklachten omdat hij tijdens het werk van de trap was gevallen, maar hij werd de volgende dag om acht uur weer op het werk verwacht.

Éen-tweetje

Het is een één-tweetje tussen de gemeente en Sturing, ze lopen beiden lekker binnen. RTV: “Het strenge beleid levert de gemeente veel geld op. Uit de jaarrekening valt op te maken dat de gemeente Midden-Drenthe in 2013 alleen al 170 duizend euro heeft overgehouden aan haar bijstandsbeleid.”

In juni 2012 had Sturing 38 dwangarbeiders en daarvoor kreeg hij in totaal 15 duizend euro per maand van de gemeente. Daarbovenop komt dus de huur van een aantal mensen die op zijn terrein wonen. En vervolgens nog eens tonnen per jaar aan zorggeld. En het grootste bedrag is natuurlijk het loon dat hij niet uit hoeft te betalen. Als we ervan uit gaan dat een werknemer met minimumloon ongeveer tweeduizend euro per maand kost, en er 38 dwangarbeiders voor hem werken, verdient Sturing alleen al op loonkosten 76 duizend per maand, of bijna een miljoen per jaar!

Een jaar geleden waren er al klachten over het bedrijf en deed de arbeidsinspectie een inval. Sturing werd toen ook beschuldigd van het uitbuiten van tien Portugese werknemers. De gemeente en Sturing hebben nauwe banden en houden elkaar de hand boven het hoofd. Vlak na de inval was er een bijeenkomst tussen de twee. De gemeente zei vervolgens vertrouwen in Sturing te houden zolang het onderzoek loopt, en bleef dwangarbeiders sturen.

Het onderzoek loopt nu, een jaar later, nog steeds, en ook nu wil burgemeester Jan Broertjes geen reactie geven op het onderzoek van RTV Drenthe.

Verzet

Jarenlang hebben Sturing en de gemeente zich schaamteloos kunnen verrijken. Het geeft te denken dat dit verhaal pas na zoveel tijd naar boven komt. Wat gebeurt er dan in andere gemeenten in de rest van Nederland? Dit verhaal is geen “incident” of “misstand”, maar een direct gevolg van keiharde bezuinigingen en het repressieve klimaat ten aanzien van werklozen. De, in dit geval christelijke, bovenlaag van de samenleving gebruikt dat schaamteloos om de onderkant verder uit te buiten. Waarschijnlijk zijn er nog veel meer van zulk soort verhalen die verteld moeten worden en die vooral schreeuwen om verzet.

En natuurlijk wás er ook in dit geval verzet, om te beginnen ongetwijfeld een heleboel onzichtbaar verzet dat de media niet heeft gehaald. Maar bij de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen was het verzet ook even zichtbaar. Er waren ChristenUnie-posters nagemaakt met daarop een foto van ChristenUnie-lid Sturing met een grote pul bier, en de tekst “ff chille bij Terwille!”. Dat sloeg op de hechte band die hij heeft met de christelijke verslavingskliniek Terwille, die cliënten naar hem doorsluist. Deze posters werden in de wijde omgeving over verkiezingsposters heen geplakt.

Daarnaast lopen er nog de rechtszaken tegen de gemeente. Elizabeth is een van de mensen die een rechtszaak heeft aangespannen. Ze deed vorig jaar een melding over de misstanden bij Sturing, waarop de inval volgde. De elf maanden daarna ontving ze geen uitkering. Toen ze een rechtszaak aanspande, kreeg ze prompt een aanbod van burgemeester Broertjes. Als ze zou stoppen met de rechtszaak, en niets naar buiten zou brengen, dan zou ze een groot deel van haar uitkering terugkrijgen. Ze is daar niet mee akkoord gegaan: “Het was natuurlijk best verleidelijk, maar op die manier kom je er nooit uit. Dit zijn gewoon zaken die niet mogen. Bij mij niet, bij anderen niet, dit moet gewoon eens een keer stoppen.”

Een klein begin van verzet tegen Sturing en consorten. Verzet dat uitgebouwd moet worden in Midden-Drenthe en in de rest van Nederland. Het is tijd dat we de fraudeurs en criminelen aan de bovenkant gaan aanpakken.

Frodo Tromp