Actie tegen de dreigende afschaffing van het minimumloon
Amsterdam is een van de gemeenten die zich onlangs voor “de proef” hebben aangemeld. Deze maand krijgen alle grote werkgevers in Amsterdam een brief van de gemeente waarin ze worden gevraagd om deel te nemen aan het project en banen aan te bieden. Als tegenactie heeft SSS zelf een brief naar de Amsterdamse werkgevers gestuurd. Daarin vraagt het comité aan de bazen om juist niet mee te doen met het project. SSS eist dat het minimumloon wordt gehandhaafd. Gelijk loon voor gelijk werk is immers een van de hoekstenen van het sociale stelsel. Daar mag niet aan worden getornd. “Nu hebben alle werknemers gewoon nog recht op een cao-loon. Een verworven recht waar onze ouders en voorouders keihard voor hebben moeten knokken. Wat er staat te gebeuren, is een van de ergste vormen van afbraak van de sociale zekerheid. In een tijd dat de bankdirecteuren hun zakken weer vullen, gaan de mensen aan de onderkant de rekening betalen. Dat gaan we niet laten gebeuren!”, aldus het strijdbare comité, dat eerder de langdurige en succesvolle staking van schoonmakers ondersteunde.
Verantwoordelijk voor de Amsterdamse pilot is GroenLinks-wethouder Andrée van Es. De linkse politieke partijen onderscheiden zich steeds minder van de rechtse als het gaat om bezuinigen en het afbreken van sociale verworvenheden. Net als de landelijke overheid zijn ook veel bazen enthousiast over het project. Ze zien het als een mooie gelegenheid om het wettelijke minimumloon op de helling te zetten en zo nog meer winst te kunnen maken ten koste van mensen aan de onderkant van de samenleving. Werklozen en gehandicapten dreigen de eerste groepen slachtoffers te worden van dit nieuwe plan. Maar ook arbeiders in een wat minder beroerde positie en met hogere lonen kunnen er uiteindelijk de dupe van worden. De afbraak van het sociale stelsel gaat ons allemaal aan. Daarom is onderlinge solidariteit en gezamenlijke strijd onder werkenden en werklozen hard nodig.
Harry Westerink
Ik vind het een schande dat we in de 21e eeuw weer opnieuw moeten vechten voor het minimumloon en dat er tweederangs burgers gecreëerd worden met tweederangs rechten waarmee hun armoede gegarandeerd wordt, wat ze ook proberen om eraan te ontsnappen.
Ik kan mij vinden in voor- en tegenstanders van de maatregel. Maar om tot een goede afweging te komen heb ik wel het idee dat er enige aanvullende informatie moet worden gegeven over de maatregel en de betreffende doelgroep.
Allereerst wil ik zeggen dat ik het goed vind dat er wordt gewaakt voor behoud van minimumloon. Juist in een tijd waarin sociale zekerheid afbrokkelt is dat zeker geen overbodige luxe.
De loon-dispensatie maatregel betreft een stimuleringsplan om mensen met een handicap aan een baan te helpen. Voor deze groep is het zeer moeilijk om een baan te vinden, terwijl veel van hen graag zouden willen werken. Om het werkgevers aantrekkelijker te maken om mensen met een handicap aan te nemen, worden de maandelijkse lasten van de werkgever verlaagd. Het loon wordt aangevuld uit een potje van de gemeente. Deze maatregel komt dus neer op gesubsidieerd werk.
Mensen met een handicap worden vaak gediscrimineerd op de arbeidsmarkt. En dat komt heel treurig maar waar, voort uit een soms gegronde angst van de werkgever, dat de gehandicapte werknemer het bedrijf op extra koste zal jagen door bijvoorbeeld een hoger ziekteverzuim, lagere productiviteit en extra begeleiding. Werkgevers zijn huiverig om mensen aan te nemen met een beperking. Ze vertrouwen liever op ‘gezonde’ arbeidskrachten. En juist in een tijd van groot aanbod van arbeid en verminderde vraag, liggen ‘gezonde’ werknemers als het ware voor het oprapen. Daarbij komt dat mensen met een beperking vaak kunnen kiezen uit een beperkt aantal banen, wat de kansen op de arbeidsmarkt verder verkleind.
De maatregel is een nieuwe vorm van gesubsidieerd werk, wat de uitkering-lasten van de gemeente zal verlichten. De gemeente is er dus bij gediend deze proef te laten slagen. Toch denk ik dat ook de gehandicapte er voordeel bij zal hebben. Voor veel van deze mensen is nu niet veel meer weg gelegd dan, thuis zitten, vrijwillig werken met behoud van uitkering (lager dan minimumloon), werken in een sociale werkplaats. Deze regeling geeft de mensen met een aangenomen beperking, mogelijk een kans om te kunnen werken in een reguliere werk-setting. Indien de persoon toch in staat blijkt te zijn een volledig betaalde baan te vinden, dan staat dat hem natuurlijk ‘vrij’.
Ik heb begrip voor de discussie: gelijk werk, gelijk betaald. Maar dat gaat nu ook vaak niet op. In veel gevallen krijgt een werknemer betaald naar ervaring en andere kwalificaties. Het is natuurlijk triest dat een werknemer zich er mogelijk bij neer zal moeten leggen dat zijn arbeid minder waard is op de arbeidsmarkt, maar het gaat in deze pilot om mensen die aangenomen minder productief zullen zijn vanwege hun handicap. De kans is dus klein dat een werkgever deze persoon, met alle risico’s van dien, voor het normale bedrag zal aannemen. In deze pilot draait de gemeente op voor de kosten van lagere productiviteit. Natuurlijk neemt dit niet het bezwaar weg dat het werkelijke loon lager ligt dan het minimum, maar op deze manier krijgt een gehandicapte werknemer wel een bedrag wat gelijkstaat aan het minimumloon.
Verder heb ik begrip voor het punt: dat een werknemer, ook een met een beperking, zich zelfstandig in zijn levensonderhoud moet kunnen voorzien. Maar ook hier geldt weer, als de gehandicapte werknemer in staat is een volwaardig betaalde baan te vinden, dan staat hem dat vrij.
De nieuwe maatregel maakt het misschien mogelijk een gediscrimineerde groep op de arbeidsmarkt aan een baan te helpen. Ik vind het niet meer dan solidair dat er wordt gezocht naar manieren om werkwillige te steunen. Misschien is met deze maatregel wel een manier gevonden om mensen uit de sociale werkplaats naar op een ‘normale’ werkplek te krijgen. Dat de loon-dispensatie regeling de druk op uitkering-potjes ontlast, maakt wel dat het niet enkel good-will is vanuit de overheid: om achtergestelden te helpen. Daar ben ik mij van bewust. Toch zie ik ook voor gehandicapten veel voordelen.
Graag zou ik willen weten wat nu precies jullie grootste kritiekpunt is op de loon-dispensatie maatregel. Want eigenlijk weet ik niet zo goed wat nu werkelijk het verschil is tussen deze loon-maatregel en ander gesubsidieerd werk. Ik begrijp dat het belangrijk is om vast te houden aan het minimumloon, maar de overheid zorgt er vooralsnog voor dat de werknemer gewoon dat minimum krijgt betaald.
Bedankt, Pietert, voor je uitgebreide reactie. Ik denk dat ik je twijfels wel begrijp. Toch ben ik het niet met je eens. Ik denk dat we met de gebruikte redeneringen op een hellend vlak belanden.
Mensen met een handicap worden gediscrimineerd op de arbeidsmarkt, zo schrijf je terecht. Via de pilot worden de slachtoffers van die discriminatie nu aangepakt, zo zou je kunnen zeggen, in plaats van de daders. In plaats van een flinke boete voor bazen, pakt men loon af van de gehandicapten (hoewel dat nu nog wordt gecompenseerd).
Ook “allochtone” jongeren worden gediscrimineerd op de arbeidsmarkt, en ook hen ziet de gemeente liever uit de uitkering verdwijnen. Misschien schatten veel bazen de arbeidsproductiviteit van “allochtonen” eveneens in als onvoldoende. Volgens de redenering van de pilot zouden we ook hen het minimumloon kunnen onthouden, omdat de bazen hen dan eerder zouden aannemen. (Eerder probeerde de overheid die bazen nog aan te zetten tot het aannemen van meer “allochtonen” via de WBEAA, maar daar hielden die zich simpelweg niet aan, zie: http://www.doorbraak.eu/gebladerte/11099f69.htm . Maatregelen tegen die de werkgevers werden niet genomen.)
Ik vind het ergerlijk dat het verkwanselen van onze sociale zekerheden steevast gepaard gaat met mooie woorden, zoals in dit geval over het scheppen van werkgelegenheid. Feit is dat een minimumloon een minimum is, waar je per definitie niet onder kunt gaan zitten, want anders heeft het geen betekenis meer. En de geschiedenis leert dat veel onplezierige en repressieve maatregelen eerst uitgeprobeerd worden op de maatschappelijk gezien zwakste groepen: gehandicapten, migranten, jongeren enzovoorts, waar het minste verzet van verwacht hoeft te worden. Vandaar dat ik denk dat het juist belangrijk is hier een dikke streep in het zand te trekken. Tot hier en niet verder.
Net als je denkt dat het niet erger kan dan Harry hierboven uiteenzet, lees je over participatieplaatsen. Dat is in feite dwangarbeid (maximaal drie jaar) met behoud van uitkering. Er wordt al veel misbruik van gemaakt (zelfs tot en met ‘doorverhuur’ van de gratis arbeidskrachten). Met de komende bezuinigingen door rijk en gemeenten zullen steeds meer al dan niet gesubsidieerde banen worden vervangen door participatieplaatsen. De wetgever geeft uiteraard aan dat dit niet de bedoeling is en dat het om “additionele arbeid” moet gaan. Dat kennen we al uit de tijd van de Melkert-banen. Melketiers werden namelijk wel degelijk ingezet voor regulier werk bij bijv. welzijnsinstellingen en scholen. Maar het waren tenminste banen, met een arbeidsovereenkomst en toegang tot het arbeidsrecht. Daarvan is bij participatieplaatsen geen sprake. Je kunt dus zeggen dat mensen gedeeltelijk buiten de rechtsstaat worden gezet. Mensen op een participatieplaats (een cynisch eufemisme van kille technocraten) blijven uitkeringsontvangers en zijn de facto lijfeigenen van de gemeente.
En dit ook nog:
“De politiek heeft verontrustende plannen voor de sector sociale werkvoorziening en ziet de werknemers in de SW niet als echte, volwaardige werknemers.
Abvakabo FNV vindt dat de werknemers in de SW beter verdienen. Daarom hebben wij een eisenpakket opgesteld voor de politiek, voor een betere toekomst van de SW(…) Teken de petitie daarom uiterlijk op 27 september!(…)”
Zie (AbvaKabo): http://tinyurl.com/ikverdienbeter