Afwijzing van vrijhandelsakkoorden en de eis van een fatsoenlijk inkomen, dáár gaat het om bij de boerendemonstraties in Europa
In onder meer Duitsland, Frankrijk, Polen, Roemenië en België gaan steeds meer boeren de straat op. Lage inkomens en een gebrek aan toekomstperspectieven voor de overgrote meerderheid van de boeren vormt de basis van deze onvrede, die alles te maken heeft met het neo-liberale beleid dat de Europese Unie al decennia lang voert. Via Campesina roept op om deze protesten serieus te nemen en het Europese landbouw- en voedselbeleid een andere richting op te sturen: het is tijd om een einde te maken aan de vrijhandelsovereenkomsten en resoluut de weg in te slaan naar voedselsoevereiniteit.
Zo begint een persbericht van de Via Campesina Europa van eind januari 2024.
Enorme aantallen boeren hebben de afgelopen weken actie gevoerd in verschillende Europese landen. Veel boeren worstelen met het neo-liberale beleid dat eerlijke prijzen in de weg staat. Schulden en werkdruk rijzen de pan uit, terwijl de landbouwinkomens kelderen. Europese boeren verlangen serieuze antwoorden op hun vragen, geen rookgordijnen. We eisen een onmiddellijke stopzetting van de onderhandelingen over het vrijhandelsakkoord met de Mercosur landen en een moratorium op alle andere vrijhandelsakkoorden waarover momenteel onderhandeld wordt. We eisen de effectieve toepassing van de Europese richtlijn betreffende oneerlijke handelspraktijken en een verbod op verkoop onder de productiekosten op Europees niveau, naar het voorbeeld van Spanje. De prijzen voor landbouwproducten moeten de productiekosten dekken en een fatsoenlijk inkomen garanderen. Onze inkomens zijn afhankelijk van de landbouwprijzen en het is onaanvaardbaar dat deze onderhevig zijn aan financiële speculatie.
Daarom pleiten we voor een landbouwbeleid dat gebaseerd is op marktregulering, met prijzen die de kosten van productie en het aanhouden van overheidsvoorraden dekken. We vragen om voldoende geld om een overgang mogelijk te maken naar een landbouwmodel dat een antwoord vormt op de huidige klimaat- en biodiversiteitcrises. Alle boeren die al milieuvriendelijke landbouwpraktijken toepassen en iedereen die besluit om een agro-ecologisch, duurzamer overgangsproces in te gaan, moeten gedurende lange tijd ondersteund en begeleid worden. Het is onaanvaardbaar dat onder het huidige Europese landbouwbeleid een minderheid van zeer grote landbouwbedrijven honderdduizenden euro’s aan overheidssteun ontvangt, terwijl de meerderheid van de Europese boeren weinig tot geen steun krijgt.
Extreem-rechts
Via Campesina maakt zich zorgen over de pogingen van extreem-rechts om de woede van de boeren en hun demonstraties uit te buiten voor zijn eigen agenda, zoals het ontkennen van de klimaatverandering, het oproepen tot lagere milieunormen en het beschuldigen van landarbeidsmigranten, wat allemaal niets te maken heeft met de belangen van de boeren, en hun toekomstperspectieven niet verbetert. Integendeel, het ontkennen van de realiteit van de klimaatcrisis dreigt boeren te vangen in een opeenvolging van steeds grotere rampen, van hittegolven en droogtes tot overstromingen en stormen. We moeten actie ondernemen en wij boeren zijn bereid om de nodige veranderingen door te voeren om de ecologische, klimaat- en voedselproblemen aan te pakken, maar dit zal niet mogelijk zijn zolang we gedwongen worden om tegen lage prijzen te produceren in een geglobaliseerde en gedereguleerde markt. Ook arbeidsmigranten spelen tegenwoordig een fundamentele rol in zowel de landbouw als de voedingsindustrie. Zonder deze werkers zouden we in Europa een tekort aan mensen hebben om voedsel te produceren en te verwerken. De rechten van arbeidsmigranten moeten volledig worden gerespecteerd.
Via Campesina Europa roept de politieke besluitvormers van de Europese Unie op om snel te reageren op de woede en zorgen van de boeren. We hebben een echte verandering in het landbouwbeleid nodig, die ons boeren in het middelpunt van de beleidsvorming plaatst en die ons toekomstperspectief biedt.
Via Campesina Europa
De oorspronkelijke tekst “Rejection of free trade agreements and the demand for a decent income at the heart of farmers’ mobilizations in Europe” is een persbericht van de European Coordination Via Campesina (ECVC) van 25 januari 2024. Vertaling en bewerking: Jan Paul Smit.
Verder lezen: “Manifesto for agricultural transition in the face of systemic climate crises” (pdf).
Het lage inkomen en ontbreken van toekomstperspectief van de boeren heeft niets te maken met EU beleid. De boeren hebben dit zelf veroorzaakt door meer te produceren dan de wereldwijde vraag. Door schaalvergroting en mechanisering is dit alleen maar erger geworden. Er zijn simpelweg te veel boeren, maar de meeste boeren ontkennen deze realiteit en willen koste wat het kost doorgaan met hun bedrijf. De enige structurele oplossing is het afbouwen van het aantal boerenbedrijven wereldwijd zodat vraag en aanbod weer in evenwicht komen. Dan zullen ook inkomen en perspectief groeien.
Een reactie van Jan Paul Smit, de vertaler van de tekst:
Beste Maurice,
Bedankt voor je reactie.
Morgan Ody, een kleine boerin uit Bretagne (Frankrijk) en algemeen coördinator van La Via Campesina International (wereldwijde koepel van organisaties van kleine boeren), heeft een hele andere kijk dan jij. Zij zegt: “Ik denk dat we voor agro-ecologie in het mondiale noorden wel tien keer zoveel boeren nodig hebben als nu, misschien wel twintig keer. Met de crisis die nu begonnen is, wordt het duidelijk wat een enorme verschuiving noodzakelijk is. Zoveel dingen zijn vernietigd in de noordelijke landen. We zullen veel opnieuw moeten opbouwen. In Frankrijk hebben we nu vijfhonderdduizend boeren. Confédération Paysanne (organisatie van kleine boeren in Frankrijk) zegt dat we er één miljoen nodig hebben. Maar als we onderling serieus met elkaar praten, zeggen we dat het er zeven miljoen moeten zijn. Om alle Fransen goed te voeden, zonder invoer van soja uit Latijns-Amerika en zonder chemische meststoffen, moeten we met nog veel meer zijn. In een noordelijk land is een toename van het aantal boeren de sleutel tot de oplossing van de huidige landbouwproblemen.”
Je kan het nalezen in het artikel “Als miljarden mensen gezond voedsel blijven produceren, wordt de macht verdeeld en niet geconcentreerd” (Via Campesina serie, deel 3).
En over je idee dat de lage prijzen het gevolg zijn van teveel aanbod en te weinig vraag, moest ik wel even glimlachen. Dat leerden we vroeger inderdaad op school. Maar ondertussen is het toch wel duidelijk dat we in het tijdperk van het monopoliekapitalisme zijn aangeland, waar niet vraag en aanbod maar marktmacht en politieke invloed van megaconcerns de prijzen grotendeels bepalen.
boerenbedrijven hervormen naar bio-dynamische gemeenschappen, waar geen belasting mag worden betaald. zo hou je het lokaal, natuurvriendelijk en gezond !