Alevitisch Nieuws 15 (2 februari – 17 februari)
Een bloemlezing van de berichten op de Facebook-pagina “Alevitisch Nieuws” van 2 tot 17 februari.
2 februari – IS plande aanslagen op alevieten
Uit verklaringen van spijtoptant Kasım Güler (foto), een hoge Turkse ex-functionaris van Islamitische Staat (IS), blijkt dat deze jihadistische organisatie een reeks van doelen in Turkije wilde aanvallen. Potentiële doelwitten waren onder meer de alevitische oppositieleider Kılıçdaroğlu (Volkspartij van de Republiek (CHP)), zijn partijgenoot en burgemeester van Istanboel İmamoğlu, de Amerikaanse luchtmachtbasis in İncirlik, gebedshuizen van alevieten en leden van de LHBTI+-gemeenschap.
Güler, die acht maanden geleden is gearresteerd toen hij vanuit Syrië de grens met Turkije overstak, verklaarde dat IS concreet een cemhuis – het gebedshuis van alevieten – in Ankara op het oog had. Ook verklaarde hij dat sympathisanten van IS in 2020 alevitische eigendommen in Adana in brand hebben gestoken. Daarbij ging het om auto’s en landbouwgrond.
3 februari – Cemhuizen lijden onder economische crisis
De cemhuizen – de gebedshuizen van alevieten – worden hard geraakt door de economische crisis in Turkije. De inflatie en sterk stijgende energieprijzen hakken flink in op de budgetten van de cemhuizen.
Zo ontving het cemhuis Garip Dede Dergahı in Istanboel (foto) een maandfactuur van 30.000 lira voor elektriciteit en 12.000 lira voor aardgas. De totale rekening bedraagt daarmee het tienvoudige van het wettelijk minimumloon in Turkije. Het energiebedrijf beschouwt het cemhuis als een “handelsonderneming”.
Moskeeën, kerken en synagogen zijn in Turkije vrijgesteld van energiekosten. Maar omdat de Turkse republiek sinds haar stichting in 1923 het alevitische geloof niet erkent geldt deze vrijstelling niet voor cemhuizen.
7 februari – Cemhuizen: weiger energierekening te betalen
De economische crisis in Turkije en de sterk stijgende energieprijzen eisen ook hun tol van de cemhuizen, de gebedshuizen van alevieten. De Turkse staat erkent de cemhuizen niet, waardoor zij anders dan moskeeën, kerken en synagogen moeten betalen voor het gebruik van gas, elektriciteit en water. Door energiebedrijven worden ze beschouwd als commerciële bedrijven.
In de alevitische beweging in Turkije gaan steeds meer stemmen op om burgerlijke ongehoorzaamheid te betrachten. Ook Hüseyin Mat (foto), co-voorzitter van de Europese alevitische confederatie AABK, roept de cemhuizen in Turkije op om de energierekeningen niet meer te betalen en rechtszaken te starten tegen de energiebedrijven. Mat zegt dat de maat nu vol is en wijst daarbij op diverse uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens waarin is bepaald dat de Turkse staat de alevitische gebedshuizen ongelijk behandelt ten opzichte van moskeeën.
11 februari – Vastenperiode voor Hızır geëindigd
Gisteren eindigde de driedaagse vastenperiode ter ere van de alevitische heilige Hızır. In deze korte Engelstalige video wordt ingegaan op het alevitische geloof in Hızır en op de rituelen rondom deze heilige.
13 februari – Staat terroriseert cemhuis in Nazımiye
Het bestuur van het Düzgün Baba Cemhuis, een alevitisch gebedshuis in het district Nazımiye in Dersim, wordt al geruime tijd geterroriseerd door districtsbestuurder Uğur Tutkan met hoge bestuurlijke en fiscale boetes.
De bestuurders van het cemhuis hebben recent een persverklaring over Tutkan naar buiten gebracht. Daarin stellen ze dat zijn pesterijen niet alleen bestaan uit boetes, maar ook uit beschuldigingen dat het cemhuis mensen voor zich laat werken zonder arbeidscontract.
Als reactie op de verklaring is districtsbestuurder Tutkan (in het midden op de foto) nog een stap verder gegaan. Met gewapende assistenten poseerde hij voor het Düzgün Baba Cemhuis en verspreidde de foto op social media. Daaraan voegde hij de bedreiging toe dat hij nog zou laten zien wat “de kracht van onze staat” is. Alevieten in Turkije en Europa reageren geschokt op deze regelrecht fysieke bedreiging uit de mond van een overheidsfunctionaris.
Districtsbestuurders (kaymakam) worden in Turkije niet gekozen, maar aangesteld door de regering. Zij hebben een assisterende functie richting de gouverneur van de provincie, die eveneens door Ankara wordt benoemd.
17 februari – Erdoğan: “lager elektriciteitstarief voor cemhuizen”
De stijging van de energieprijzen in Turkije heeft ook geleid tot fors hogere gas- en elektriciteitsrekeningen voor cemhuizen, de gebedshuizen van alevieten. Omdat de cemhuizen niet worden erkend als gebedshuizen door de staat, moeten ze de tarieven van commerciële bedrijven betalen.
Diverse alevitische organisaties hebben recent aangekondigd uit protest de hoge rekeningen niet te zullen betalen. President Erdoğan heeft gisteren aangekondigd dat er voor cemhuizen voortaan met een lager elektriciteitstarief zal worden gerekend, het tarief dat voor woningen geldt.
Alevitische organisaties zijn allesbehalve tevreden over deze schijnbare concessie. Zij stellen dat het hen niet alleen gaat over de hoogte van het tarief, maar vooral over de status van cemhuizen in de ogen van de overheid. Cemhuizen zijn immers geen woningen, maar gebedshuizen. De alevitische beweging strijdt al decennia om erkenning. Het regime van Erdoğan weigert echter, ondanks meerdere uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, de cemhuizen op gelijke voet te plaatsen als moskeeën, kerken en synagogen.
