Alevitisch Nieuws 18 (20 april – 18 mei)

Een bloemlezing van de berichten op de Facebook-pagina “Alevitisch Nieuws” van 20 april tot en met 18 mei.

20 april – Oostenrijk erkent alevitisch geloof

De Oostenrijkse staat erkent het alevitisme als een zelfstandige, van de islam onafhankelijke religie. Dit is de uitkomst van een jarenlange strijd gevoerd door de Federatie van Alevitische Verenigingen in Oostenrijk (AABF). De AABF vertegenwoordigt de meerderheid van de Oostenrijkse alevieten.

Eerder vielen de alevitische gemeenschap en haar instituties onder de islamwet. De AABF moest tot aan het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) procederen om het alevitisme als eigenstandige religie erkend te krijgen. Het EHRM sprak zich in het voordeel van de AABF uit.

Binnen de alevitische beweging woedt een uiterst scherpe discussie over de vraag of het alevitisme een stroming binnen de islam is of een geloof op zich is. Binnen de Europese alevitische beweging heeft de tweede opvatting de overhand. Ultra-nationalisten in Turkije zijn naar aanleiding van het Oostenrijkse regeringsbesluit begonnen met een lastercampagne. Zo schrijft het paranoïde dagblad Aydınlık dat dit een poging van “de PKK” en “Europese staten” is om alevieten los te weken uit de “Turkse natie”.

24 april – Armeense genocide: nooit vergeten

Op 24 april 1915, precies 107 jaar geleden, startte het Ottomaanse Rijk met een massale moordcampagne met het doel om zijn eigen Armeense burgers uit te roeien. De genocide eiste ruim een miljoen Armeense levens.

De Armeense genocide ving aan met massale arrestaties onder Armeense intellectuelen, politici en geestelijken in Istanboel op 24 april 1915. Een van de gearresteerden was Nazareth Daghavarian (foto). Daghavarian werd in 1862 geboren in Sivas. In Parijs studeerde hij af als arts en landbouwkundig ingenieur. Later werd Daghavarian lid van het Ottomaanse parlement en publiceerde hij diverse historische en pedagogische artikelen en boeken.

In zijn boek “De geboorte van het christelijke protestantisme en het alevitische geloof” (foto) stelde Daghavarian dat de wortels van het protestantisme én het alevitisme in het historische Armenië en in de Armeense beschaving liggen. Het alevitisme was in zijn ogen voortgekomen uit ketterse Armeens-christelijke stromingen. Daghavarian wees op talrijke overeenkomsten tussen het alevitisme en deze stromingen, zoals de publieke biecht en de plicht om monogaam te leven.

Nazareth Daghavarian werd eind juni 1915, samen met vijf andere gearresteerde Armeniërs, in de buurt van Siverek vermoord. Wij zullen Daghavarian en alle andere slachtoffers van de genocide nooit vergeten.

28 april – Alevieten protesteren tegen Gezi-showproces

Zeven alevitische koepels, waaronder de Confederatie van Alevitische Organisaties in Europa (AABK), protesteren in een gezamenlijke verklaring tegen de veroordeling van zakenman en filantroop Osman Kavala (foto) tot levenslang en zestien anderen tot een gevangenisstraf van achttien jaar. De veroordeelden worden door de rechtbank in Istanboel gezien als het brein achter de Gezi-opstand in 2013. Deze massale opstand tegen het autoritaire regime van Erdoğan in meerdere grote steden was echter spontaan en van onderop ontstaan. Het verzet werd met buitensporig staatsgeweld neergeslagen.

De alevitische organisaties noemen de Gezi-opstand een legitieme vorm van volksverzet. De vonnissen zijn in hun ogen in strijd met de mensenrechten. Ook stellen zij dat in Turkije al lang geen sprake meer is van onafhankelijke rechtspraak, maar van een rechterlijke macht die geheel onder controle staat van het regime van Erdoğan. “Wij zijn tegen alle onrechtvaardige en ongefundeerde vonnissen. Gezi kan niet worden veroordeeld!”, besluiten de alevitische organisaties hun verklaring.

Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft al eerder aangegeven dat Kavala en de overige veroordeelden onmiddellijk moeten worden vrijgelaten, omdat er geen geloofwaardig bewijs tegen hen is. De Raad van Europa is naar aanleiding van het showproces een procedure gestart tegen Turkije. Deze stap kan leiden tot een schorsing van het land als lid van de Raad.

6 mei – HDP: campagne voor gelijke rechten alevieten

De linkse Democratische Partij van de Volkeren (HDP) heeft tijdens een persconferentie in Dersim bekend gemaakt een landelijke campagne te zullen starten onder de titel “Gelijke burgerrechten voor alevieten”.

Co-voorzitter Mithat Sancar (achter de microfoon op de foto) benadrukte dat het alevitische vraagstuk, net als het Koerdische vraagstuk, een van de grootste uitdagingen vormt voor de toekomst van Turkije. Sancar zei dat het bestaan van alevieten en het alevitisme formeel wordt ontkend: de gebedshuizen van alevieten (cemhuizen) worden immers niet erkend door de Turkse overheid. Ook pleitte hij voor een hervorming van het onderwijssysteem, dat nu gericht is op de assimilatie van alevieten. Alevitische en andere niet-soennitische leerlingen moeten op school verplicht soennitisch godsdienstonderwijs volgen.

De HDP meldde verder dat de campagne voor gelijke burgerrechten voor alevieten gezien moet worden als een onderdeel van een bredere partijcampagne voor een “democratische republiek”.

12 mei – Namen daders bloedbad Sivas van gedenkplaat

Op 2 juli 1993 kwamen vijfendertig mensen – merendeels alevitische en progressieve intellectuelen, musici, kunstenaars en jongeren – om het leven in de Turkse stad Sivas, nadat een horde van duizenden moslimfundamentalisten en ultra-nationalisten een alevitisch festival aanviel en vervolgens het hotel waarin de festivalgangers zich hadden verschanst in brand stak. Onder de doden bevond zich ook de Nederlandse studente Carina Thuijs uit Doetinchem. Deze massamoord is de geschiedenis ingegaan als “het bloedbad van Sivas”.

In 2013 is in het voormalige hotelgebouw, dat twee jaar daarvoor werd omgedoopt tot een “Centrum voor Wetenschap en Cultuur”, door de Turkse staat een gedenkplaat opgehangen (foto) met de namen van de slachtoffers en – tot woede van alevieten – de namen van twee reactionaire daders die tijdens hun dodelijke jacht op de festivalgangers zelf de dood vonden door politiekogels. Het gaat om Ahmet Alan en Hakan Türkgil.

Alevitische organisaties en nabestaanden voeren al jaren strijd voor de verwijdering van de namen van de twee reactionairen van de gedenkplaat. Zelfs de rechter moest eraan te pas komen, die de nabestaanden na een slepend proces in het gelijk stelde. Deze week, twee jaar na de uitspraak, heeft de gouverneur van de provincie Sivas eindelijk uitvoering gegeven aan de uitspraak en de namen van Alan en Türkgil laten verwijderen. Zijn trage handelen is een typisch voorbeeld van de onwillige houding van de Turkse overheid. Alevieten eisen ook dat er in het voormalige hotelgebouw een “Museum van de Schaamte” wordt ingericht, maar dat weigert het regime van Erdoğan pertinent.

18 mei – Londense alevieten krijgen begraafplaats

Na intensieve gesprekken tussen Britse alevitische organisaties en het bestuur van de Londense Borough of Enfield, waar veel alevieten wonen, hebben deze organisaties een eigen begraafplaats toegewezen gekregen. Het gaat om een gedeelte van de Hertford Road Begraafplaats in Enfield.