Alevitisch Nieuws 19 (19 mei – 10 juni)
Een bloemlezing van de berichten op de Facebook-pagina “Alevitisch Nieuws” van 19 mei tot en met 10 juni.
18 mei – “Cemhuizen open voor lhbti+ personen”
Drie alevitische organisaties in Turkije, waaronder de Culturele Vereniging Pir Sultan Abdal (PSAKD), hebben tijdens een symposium in Izmir verklaard dat hun cemhuizen (de gebedshuizen van alevieten) de deur wijd openzetten voor de begrafenissen van alevitische en niet-alevitische LHBTI+ personen. Het komt vaak voor in Turkije dat soennitische voorgangers weigeren om de begrafenisrituelen te leiden voor LHBTI+ personen.
Ercan Geçmez, woordvoerder van de drie organisaties, zei vastbesloten te zijn om te strijden tegen de uitsluiting van LHBTI+ personen, ook na hun dood. “In ons geloof is elk persoon waardevol. De deuren van onze cemhuizen staan open voor iedereen, ook LHBTI+ personen”, aldus Geçmez.
Een opvallende tendens in Turkije is dat cemhuizen steeds vaker worden benut als plek voor afscheidsceremonieën voor overleden mensen zonder een alevitische achtergrond.
19 mei – Alevitische dorpelingen tegen marmerwinning
Bewoners van het alevitische dorp Kamışcık in de provincie Yozgat verzetten zich al geruime tijd tegen de plannen voor de winning van marmer in en rondom hun woonplaats.
Ze zijn bevreesd voor de schadelijke ecologische effecten en vrezen ook dat een eeuwenoude populier de marmerwinning niet gaat overleven. Deze populier staat bekend als de “Grote Populier” (“Ulukavak”, foto) en wordt door alevieten in het dorp en in de wijde omgeving als heilig beschouwd.
Het alevitische parlementslid Ali Kenanoğlu (Democratische Partij van de Volkeren (HDP)) heeft schriftelijke vragen gesteld aan de Turkse regering.
23 mei – Diyanet pest alevieten in Dersim
De Turkse republiek probeert sinds haar oprichting in 1923 alevieten te assimileren tot soennitische, nationalistische modelburgers. Dit gebeurt onder meer met de bouw van moskeeën in alevitische dorpen. Een dergelijke onder dwang gebouwde moskee staat ook in het dorp Kırmızıköprü (foto) in Dersim.
De moskee van Kırmızıköprü wordt sinds de oplevering begin jaren tachtig niet gebruikt, aangezien de inwoners alevieten zijn. Alevieten kennen het cemhuis als gebedshuis. Cemhuizen worden niet erkend door de Turkse staat. De bewuste moskee heeft ook geen imam. Toch is sinds kort door de luidsprekers van de moskee vijf keer per dag de oproep tot het soennitische gebed te horen. Diyanet bedient de luidsprekers daarbij op afstand.
De alevitische inwoners van Kırmızıköprü zien dit als pestgedrag en ergeren zich aan de oproepen. Deze actie van het staatsorgaan Diyanet moet gezien worden in een reeks van maatregelen gericht op de assimilatie van alevieten in Dersim.
2 juni – Voorganger niet welkom in Duitsland
Duitsland weigert een visum te verstrekken aan de alevitische voorganger İbrahim Kete (foto). Alevieten noemen hun voorgangers dede (‘opa’) of pir (‘oude wijze’). De 75-jarige Kete was uitgenodigd om in het kader van het Dersim Cultuur Festival in Frankfurt een religieuze samenkomst (cem) te leiden. Dit festival begint morgen.
De Duitse autoriteiten beweren dat er een risico bestaat dat Kete niet meer terugkeert naar Turkije. De voorganger zelf begrijpt er niets van: “Twee van mijn kinderen wonen in Duitsland. Zelf heb ik enkele jaren in Duitsland gewerkt. In het verleden heb ik meerdere keren een visum gekregen van de Duitsers.”
Ook wijst Kete erop dat nationalistische en conservatieve alevitische voorgangers zonder beperkingen naar Duitsland kunnen reizen. Dit kunnen zij doen omdat Turkije hen een speciaal, grijskleurig paspoort verstrekt. In alevitische kringen worden deze voorgangers dan ook “grijze dede’s” genoemd. De Turkse staat, die het alevitische geloof niet erkent, probeert via deze dubieuze voorgangers steviger grip te krijgen op de alevitische gemeenschap in West-Europa.
7 juni – Aangifte alevitische vrouwen tegen Erdoğan
De Vrouwenraad van de Culturele Vereniging Pir Sultan Abdal (PSAKD) – een van de grote alevitische organisaties in Turkije – heeft aangifte gedaan tegen president Erdoğan. De voorman van de AKP noemde in een toespraak de deelneemsters aan de Gezi Opstand in 2013 “sletten”. Deze spontane en massale opstand in meerdere Turkse steden tegen het autoritaire regime van Erdoğan werd met bruut geweld neergeslagen.
De Vrouwenraad van de PSAKD wilde na de indiening van de aangifte een persverklaring voorlezen voor het gerechtsgebouw in Ankara. Dit werd verhinderd door de politie. Uiteindelijk werd de verklaring voor het kantoor van de PSAKD publiek gemaakt (foto). Een woordvoerster van de PSAKD zei dat vrouwen “deze seksistische en uitsluitende taal tegen vrouwen” nooit zullen accepteren.
10 juni – EP-leden eisen vrijlating Aysel Tuğluk
Negen leden van het Europees Parlement eisen in een verklaring de onmiddellijke vrijlating van Aysel Tuğluk (foto) en alle andere zieke politieke gevangenen in Turkije. De Turkse staat weigert de alevitische en Koerdische Tuğluk vrij te laten, ondanks het feit dat er bij haar dementie is vastgesteld. Tuğluk is lid van de linkse Democratische Partij van de Volkeren (HDP), advocate, mensenrechtenactiviste en een voormalig lid van het Turkse parlement.
Internationaal wordt er een campagne gevoerd voor de invrijheidstelling van Aysel Tuğluk. De negen EP-leden spreken in hun gezamenlijke verklaring ook hun steun uit voor deze campagne. Het gaat om de volgende Europese parlementariërs: Anne-Sophie Pelletier, Clare Daly, Helmut Scholz, Leila Chaibi, Manu Pineda, Mick Wallace, Miguel Urbàn Crespo, Özlem Alev Demirel en Sira Rego Aysel.
