Alevitisch Nieuws 23 (8 november – 18 december)
Een bloemlezing van de berichten op de Facebook-pagina “Alevitisch Nieuws” van 8 november tot en met 18 december.
8 november – Alevitisch protest voor Turks parlement
Vandaag is voor het Turkse parlement een protestbijeenkomst gehouden tegen het wetsvoorstel om alevitische gebedshuizen – de cemhuizen – onder te brengen bij het ministerie van Cultuur en Toerisme. Het wetsvoorstel komt uit de koker van de AKP, de partij van president Erdoğan. Tot het protest was opgeroepen door acht alevitische organisaties, waaronder de Europese confederatie (AABK). Parlementsleden van de sociaal-democratische Volkspartij van de Republiek (CHP), de linkse Democratische Partij van de Volkeren (HDP) en de Arbeiderspartij van Turkije (TİP) voegden zich bij de protesterende menigte.
Alevitische organisaties eisen dat het wetsvoorstel terug wordt getrokken. Zij eisen een formele erkenning van het alevitische geloof en zijn gebedshuizen, maar zonder staatsinmenging in religieuze zaken. De AKP degradeert het alevitisme met dit voorstel tot “een cultuur” en wil de grip van de Turkse staat op alevieten vergroten.
De politie probeerde met waterkanonnen en traangas te voorkomen dat de groep demonstranten voor het parlement groter werd. Tevergeefs, want grote groepen mensen braken door de politiebarricades om zich aan te sluiten bij de hoofdgroep voor het parlement.
13 november – Protest in Keulen tegen cemhuizenbeleid
Gisteren vond een grote protestbijeenkomst plaats in het Duitse Keulen tegen het cemhuizenbeleid van de Turkse regering. Daartoe was opgeroepen door de Europese Confederatie van Alevitische Organisaties (AABK). De Turkse regering, onder leiding van Erdoğan, wil de alevitische gebedshuizen onderbrengen bij het ministerie van Cultuur en Toerisme.
Alevitische organisaties verzetten zich in Turkije en Europa tegen de plannen van de AKP-regering. Zij eisen een erkenning van hun geloof, maar willen dat de staat zich niet bemoeit met religieuze zaken. Ankara erkent met deze stap het alevitisme niet, maar degradeert dit geloof tot een “cultuur”. Tegelijkertijd wil de door de soennitische islam geïnspireerde regering van Erdoğan meer grip krijgen op de alevitische gemeenschap.
Hüseyin Mat, covoorzitter van de AABK, zei in zijn speech onder meer: “Alevieten hebben maar één eis: gelijke burgerrechten. Erdoğan wil de positie van alevitische burgers helemaal niet verbeteren. Iedereen die hem gehoorzaamt, moet ver van ons blijven. Onze strijd gaat door. Wij geven ons niet over.”
18 november – Paylan: “Ik sta als Armeniër achter alevieten”
Garo Paylan, parlementslid voor de linkse Democratische Partij van de Volkeren (HDP), heeft in een debat in het Turkse parlement verklaard vierkant achter de alevitische gemeenschap te staan. “Als christelijk Armeense burger sta ik achter de alevitische strijd voor gelijke burgerrechten. Waarom? Omdat we samen in een gemarginaliseerde positie zitten.”
Paylan (foto) benadrukte dat de monistische staatsinrichting van Turkije en de daaruit voortvloeiende soennitische assimilatiepolitiek de Turkse samenleving beschadigen. “We voeren een eervolle strijd om onze identiteiten te beschermen.”
Het Armeense parlementslid sprak deze woorden uit tijdens het debat over het cemhuizenbeleid van de AKP-regering. Tegen de zin van de alevitische beweging in, heeft de regering de alevitische gebedshuizen als “culturele centra” ondergebracht bij het ministerie van Cultuur en Toerisme, zonder het alevitisme te erkennen als geloof. Alevieten moeten voortaan toestemming vragen aan de centrale overheid om cemhuizen te kunnen bouwen.
22 november – HDP stelt vragen over geweld tegen alevieten
Ali Kenanoğlu, lid van het Turkse parlement namens de linkse Democratische Partij van de Volkeren (HDP), heeft schriftelijke vragen gesteld aan de minister van Binnenlandse Zaken over 42 voorvallen van bedreiging en geweld tegen alevieten in Turkije in de afgelopen tien jaar. Waarschijnlijk gaat het om het topje van de ijsberg, omdat Kenanoğlu (foto) alleen die zaken noemt die aandacht hebben gekregen in de media.
Het alevitische parlementslid vraagt onder meer of de daders bekend zijn, hoe de strafprocedure is verlopen en waarom de minister weigert om de publieke opinie proactief te informeren over de justitiële afwikkeling van geweldsmisdrijven tegen alevieten en hun bezittingen. Aanleiding voor de vragen van Kenanoğlu vormt de recente bekladding van huizen van vijf alevitische gezinnen in Yenişehir in de provincie Mersin.
10 december – HDP: “Geef schrijn Haci Bektaş terug”
Tijdens de begrotingsbehandeling in het Turkse parlement heeft parlementariër Gülistan Kılıç Koçyiğit (foto) een oproep gedaan aan de Turkse regering om de schrijn van Hacı Bektaş Veli terug te geven aan de alevitische gemeenschap. De schrijn van deze belangrijke alevitische heilige staat in het naar hem vernoemde stadje Hacıbektaş in de provincie Nevşehir.
Kılıç Koçyiğit, alevitisch parlementslid voor de linkse Democratische Partij van de Volkeren (HDP), zei: “Wanneer beëindigen jullie de bezetting van de schrijn van Hacı Bektaş, het belangrijkste heiligdom van de alevieten. Dat is een schrijn, geen cultuurhuis en ook geen museum. Het gaat om een alevitische schrijn en alle alevitische voorgangers willen dat de schrijn terug wordt gegeven aan de alevieten.”
De schrijn van Hacı Bektaş Veli werd in 1925, twee jaar na de stichting van de Turkse republiek, op last van de staat gesloten. Pas in 1964 werd het complex, na een restauratie, heropend. Niet als religieuze voorziening maar als een museum, dat werd ondergebracht bij het ministerie van Cultuur en Toerisme. De Turkse republiek erkent vanaf haar stichting het alevitisme niet als een geloofsovertuiging.
18 december – Herdenking bloedbad Maraş verboden
Tussen 19 december en 26 december 1978 werden in de stad Maraş 111 mensen – merendeels alevieten – vermoord tijdens een pogrom die de geschiedenis is ingegaan als het Bloedbad van Maraş. Soennitische militanten van de Partij van de Nationalistische Beweging (MHP), de Grijze Wolven, maakten dagenlang jacht op alevieten en linkse activisten in de stad. Honderden woningen en bedrijfspanden van alevieten werden geplunderd en vernield.
Alevieten herdenken het bloedbad elk jaar. Maar meestal staat de Turkse staat een herdenking in de stad zelf niet toe. Ook dit jaar zijn tussen 16 december en 25 december alle bijeenkomsten in de openbare ruimte verboden.
