Alevitisch Nieuws 6 (22 juni – 12 juli)

Een bloemlezing van de berichten op de Facebook-pagina “Alevitisch Nieuws” van 22 juni tot en met 12 juli.

22 juni – Tokat: alevitische schrijn verbouwd tot moskee

Al decennia bouwt de Turkse staat moskeeën in volledig alevitische dorpen, zonder dat dorpelingen daarom vragen. Deze methode is onderdeel van het bredere staatsbeleid om het alevitische geloof en de alevitische identiteit kapot te maken en alevieten te assimileren tot soennitische moslims. Daarbij komt het voor dat er geen nieuwbouw wordt gepleegd, maar dat een alevitische schrijn wordt bezet en verbouwd tot moskee.

Een voorbeeld daarvan speelt in het dorp Keçeci in de provincie Tokat. In 2014 is daar de schrijn van de alevitische heilige Keçeci Baba (foto) verbouwd tot een moskee. Vijf keer per dag wordt er opgeroepen tot het rituele gebed, een praktijk die vreemd is aan alevieten.

Tegenover PIRHA beklaagt dorpshoofd Mahmut Arslan zich, op een opvallend milde wijze, over deze bezettingspolitiek. “Wij zijn niet tegen hun religieuze diensten. Onder de schrijn had een moskee ingericht kunnen worden. Maar ze hebben onze schrijn afgepakt en verbouwd tot moskee. Dat doet ons verdriet.” (bron: PIRHA)

29 juni – Diyanet: “Laat bussen stoppen voor gebed”

Ali Erbaş (foto), de hoogste baas van Diyanet, heeft het Turkse ministerie van Cultuur en Toerisme en een reeks andere ministeries aangeschreven met het verzoek om bussen die tussen grote steden rijden te dwingen om tijdens de soennitische gebedstijden te pauzeren. Diyanet is de moskeeënkoepel van de Turkse staat waar ook honderden moskeeën in Nederland bij zijn aangesloten.

Erbaş wil daarmee soennitische gelovigen in staat stellen om op het juiste moment het rituele gebed te verrichten. Hij beroept zich in zijn verzoek op de vrijheid van godsdienst. Onder Erdoğan zijn het budget en de personele omvang van Diyanet geëxplodeerd. De erdoğanisten gebruiken het staatsinstituut om de Turkse samenleving te kneden naar hun religieuze idealen. Alevieten en andere religieuze minderheden en atheïsten waarschuwen al lange tijd voor de subtiele islamiseringspolitiek van Erdoğan. (bron: PIRHA)

2 juli – Sivas ’93: niet vergeten, niet vergeven

Vandaag, 28 jaar geleden, stak in de Turkse stad Sivas een dolgedraaide horde van islamitisch fundamentalisten en ultra-nationalisten een hotel in brand waarin deelnemers aan een alevitisch festival zich hadden verschanst. 35 mensen werden met rook en vuur vermoord, veelal kunstenaars, musici, intellectuelen en studenten. Onder de doden was ook Carina Thuijs uit Doetinchem. Ze studeerde culturele antropologie in Leiden en was in Turkije voor haar afstudeeronderzoek.

Het bloedbad van Sivas is een van de vele pogroms die in de twintigste eeuw hebben plaatsgevonden tegen alevieten. De haat en het geweld tegen alevieten heeft een eeuwenoude basis. Dit fundament is gelegd door het soennitische Ottomaanse Rijk. In fatwa’s, met name afgegeven in de zestiende eeuw, werden alevieten omschreven als ongelovigen, ontmenselijkt en werd geweld tegen hen aangemoedigd.

6 juli – Alevieten tegen verbod op HDP

Vier grote alevitische organisaties in Turkije hebben zich gisteren met 41 andere organisaties en politieke partijen achter een verklaring geschaard waarin ze zich uitspreken tegen een verbod op de Democratische Partij van de Volkeren (HDP). Het gaat om de Alevitische-Bektaşi Federatie (ABF), de Federatie van Alevitische Verenigingen (ADFE), de Alevitische Culturele Verenigingen (AKD) en de Pir Sultan Abdal Culturele Vereniging (PSAKD). De organisaties spreken zich uit tegen het klimaat van haat tegen de oppositie in Turkije en verdedigen het recht van de HDP om politiek te bedrijven.

De HDP is een uitgesproken linkse partij die nadrukkelijk opkomt voor de rechten van etnische, religieuze en seksuele minderheden. Recent is het Turkse OM, dat volledig wordt gedomineerd door de AKP, een procedure gestart om de partij te verbieden. Al jaren worden leden van de HDP vervolgd door de erdoğanistische staat. Vele gekozen HDP-burgemeesters zijn uit hun functie gezet en vervangen door ‘bewindvoerders’ die worden aangewezen door het AKP-regime. Talloze HDP-leden zijn op politieke gronden veroordeeld. Zo zit voormalig HDP-leider Selahattin Demirtaş (foto) al jaren onterecht in de gevangenis. Het Europese Hof van de Rechten van de Mens heeft de onmiddellijke vrijlating van Demirtaş geëist, maar deze uitspraak heeft niets veranderd aan de houding van het regime.

PSAKD-voorzitter Gani Kaplan verklaarde ten overstaan van de pers achter de HDP te staan en ook in de toekomst de partij te zullen blijven steunen.

7 juli – USCIRF: “Positie alevieten verslechterd onder Erdoğan”

De Amerikaanse regeringscommissie Commissie voor Internationale Religieuze Vrijheid van de Verenigde Staten (USCIRF) heeft recentelijk de positie van alevieten in het Turkse regeringsbeleid, de samenleving en in het onderwijs zorgelijk genoemd. De commissie benadrukt dat hun positie onder het AKP-regime verder is verslechterd.

USCIRF roept de Amerikaanse regering en de internationale gemeenschap op om Erdoğan en de AKP te bewegen om de rechten van de alevitische gemeenschap te erkennen. Zo worden de gebedshuizen van alevieten niet erkend door de Turkse staat, moeten alevitische kinderen verplicht soennitisch godsdienstonderwijs volgen op school en worden zij gediscrimineerd op bijvoorbeeld de arbeidsmarkt.

Meer informatie.

12 juli – Alevieten Çorum naar constitutioneel hof

Alevitische heiligdommen in Turkije, zoals schrijnen, worden systematisch door de Turkse staat ingezet voor de expansie van de soennitische islam. Het is een vorm van regelrechte bezettingspolitiek. Zo is in 2015 in het stadje Osmancık (provincie Çorum) de eetzaal van de schrijn van Koyun Baba (foto) door Diyanet – de Turkse staatskoepel van moskeeën – verbouwd tot een moskee. Op dit moment doet de voormalige eetzaal ook actief dienst als een soennitische moskee. De Turkse staat kan dit soort ingrijpende beslissingen met gemak nemen, omdat de alevitische gemeenschap niet wordt erkend als geloofsgemeenschap en hun heiligdommen al in de eerste jaren van de Turkse republiek zijn geconfisqueerd.

Alevitische organisaties protesteren al jaren tegen de staatsbezetting van de Koyun Baba Schrijn. Ook voeren zij sinds 2013, zonder succes, rechtszaken tegen de staat. Daarin eisen zij de formele overdracht van de schrijn aan de alevitische gemeenschap. Diyanet, tevens de koepel van honderden moskeeën in Nederland, verzet zich bij deze processen steevast tegen de alevitische eisen. Diyanet laat zich daarbij naar eigen zeggen leiden door de “principes van nationale solidariteit en eenwording”. In de praktijk is dit dus het principe van de soennitische staatsmonopolie over religieuze zaken en de ontkenning van het alevitische geloof en van de alevitische identiteit.

De alevieten in Çorum stappen nu naar het Constitutioneel Hof, een unicum. Voor het eerst in de geschiedenis van Turkije ligt er nu een eis bij het hof waarin de teruggave van alevitisch religieus vastgoed wordt bepleit.