Alleen verblijfsrecht biedt jonge vluchtelingen perspectief

Per 1 juli heeft minister Gerd Leers van Immigratie en Asiel de subsidie stopgezet voor het experimentele “Perspectief”-project, dat zich erop richtte om jonge alleenstaande vluchtelingen met zachte hand het land uit te werken of alsnog aan verblijfsrecht te helpen. De bedoeling van de overheid was vooral om hen voor te bereiden op terugkeer naar het land van herkomst door hen daar een “perspectief” te bieden. Enerzijds is het tekenend voor het beleid van Leers dat de mogelijkheden voor migranten en vluchtelingen steeds meer worden afgeknepen. Anderzijds vallen de nodige vraagtekens te zetten bij het stopgezette project.

Veel jonge vluchtelingen krijgen geen verblijfsvergunning. Maar tot hun achttiende dienen ze wel opvang te krijgen, ook als de staat hen geen verblijfsrecht geeft. Nadat ze 18 jaar zijn geworden, gooit de overheid hen op straat. In 2008 nam het PvdA-Kamerlid Hans Spekman het initiatief om het lokale “Perspectief”-project waar hij als Utrechts wethouder eerder nauw bij betrokken was geweest, ook landelijk vorm te geven. Via dat landelijke experiment werd de opvang na de achttiende verjaardag van de jongeren voortgezet. Daarbij werd begeleiding aangeboden die ertoe moest leiden dat de vluchtelingen alsnog een verblijfsvergunning zouden krijgen, of dat ze met de belofte van een betere toekomst in het land van herkomst Nederland uitgewerkt zouden worden.

Het is voor vluchtelingen nogal wrang om te maken te krijgen met een project genaamd “perspectief”, nadat de overheid hen juist het perspectief heeft ontnomen door hen af te wijzen, illegaal te maken en uit te sluiten van onderdak, inkomen en andere voorzieningen. De staat brengt hen zo in een positie waar ze voortdurend bloot staan aan uitbuiting, die kan leiden tot slavernij-achtige omstandigheden en gedwongen prostitutie. Diverse vluchtelingensteungroepen en de kinderrechtenorganisaties UNICEF en Defence for Children klagen het in de kou zetten van jonge alleenstaande vluchtelingen terecht aan.

Spekman benadrukt het gevaar dat de jonge illegaal gemaakte vluchtelingen in de criminaliteit zullen belanden. Hij schept het beeld dat het “Perspectief”-project, dat wordt beschouwd als zijn “kindje”, vooral in het belang is van de “legalen”. Volgens hem moeten de “illegalen” effectief het land worden uitgewerkt om te voorkomen dat zij voor criminaliteit en overlast gaan zorgen. Daarbij maakt de sociaal-democraat gebruik van de jarenlange overheidspropaganda die vluchtelingen steevast heeft afgeschilderd als mensen die per definitie een aanleg hebben tot crimineel gedrag. Dit racisme zet hij in om meer steun te krijgen voor een project dat in zijn ogen een perspectief biedt op het voorkomen van criminaliteit en illegaliteit.

De beste manier om illegaliteit tegen te gaan is vanzelfsprekend het afschaffen van beleid dat mensen het recht ontneemt om zich te vestigen op het stukje aarde dat Nederland heet. Projecten als “Perspectief” blijken uitstekend aan te sluiten bij beleid dat erop is gericht om de migratie te beheersen, migranten en vluchtelingen te controleren en te disciplineren, en mensen zonder verblijfsrecht op te jagen en het land uit te gooien. De reden voor Leers om de subsidie aan het project stop te zetten was dan ook dat het te weinig “rendement” opleverde, oftewel: hij vond het aantal “vrijwillige” deportaties te laag.

Het enige dat vluchtelingen en migranten perspectief kan bieden is het bestrijden en neerhalen van de grenzen, van de vluchtelingengevangenissen, en van staatsmachinerie die hen illegaliseert, marginaliseert, criminaliseert en deporteert.

André Robben