Beste FNV-ers, mondkapjes maken is geen “dom werk”

Op 29 juli publiceerde Joop.nl een artikeltje over baanlozen die in dwangtrajecten mondkapjes moeten produceren. Het was geschreven door Maureen van der Pligt, bestuurder van FNV Uitkeringsgerechtigden (UG). Twee dagen later liet de FNV zich er ook over uit in het Noordhollands Dagblad. In het artikel “Onbetaald mondkapjes maken is een schande” wordt de vakbond geciteerd: “Dit is dom werk waar mensen niets van leren”. Het is alsof de bond met opzet probeert baanlozen én mensen in laagbetaalde banen van zich te vervreemden. De kwestie is niet hoe moeilijk het werk is, maar dat het gedwongen en onbetaald moet worden verricht!

“Het maken van mondkapjes is regulier productiewerk en dient ook als zodanig te worden betaald, vindt de FNV”, zo schreef Van der Pligt terecht. Mensen die in een baan werken, dienen daarvoor te worden betaald en alle reguliere arbeidsrechten te hebben. En niet onder het repressieve uitkeringsregime te vallen. En daarbij zou de bond moeten streven naar minder uren werken en hogere lonen, voor de arbeiders én om de ecologische crisis aan te pakken.

Maar het gaat hier natuurlijk niet om reguliere banen. Deze mensen zijn gedwongen tot dit productiewerk. Dwangarbeid wordt door de bond steevast verpakt als “werken zonder loon”, waardoor het gedwongen karakter ervan onder het kleed geveegd wordt. En dat heeft er alles mee te maken dat de FNV nog steeds voorstander is van disciplineringstrajecten voor baanlozen, zolang ze daar maar iets zouden “leren” om zo uit de bijstand te geraken.

Van der Pligt schreef ook: “Wat werkzoekende uitkeringsgerechtigden nodig hebben, is werk dat loont, met minimaal een cao-loon”. Nee dus, wat baanlozen primair nodig hebben is een leefbaar inkomen en zekerheid. Niet iedereen kan of wil betaald werk verrichten, en er zal nooit voldoende betaald werk zijn voor iedereen. En wie dan toch doet alsof betaald werk de enige oplossing is, het enige perspectief, die gaat regelrecht tegen de belangen van baanlozen in. We leven nu, niet pas als we een baan hebben.

Schande

Van der Pligt dicht het maken van mondkapjes terecht een cruciale waarde toe: “Relevant kun je de werkzaamheden zeker noemen, want we hebben de mondkapjes nodig voor de bescherming van onze volksgezondheid”. Haar collega-bestuurder Dejo Overdijk slaat de plank echter finaal mis. “Dit is dom werk waar mensen niets van leren en dat ze bovendien onbetaald moeten verrichten”, zegt ze in de krant.

Met haar kwalificatie “dom” toont Overdijk minachting voor de miljoenen mensen – voornamelijk niet-witte vrouwen – die dit type productiewerk moeten doen om te kunnen overleven. Minachting voor iedereen die zich de handen en ogen kapot werkt bij het maken van mondkapjes voor degenen die zich deze cruciale producten kunnen veroorloven. Over hun onderbetaalde ruggen worden immense winsten gemaakt, helemaal nu tijdens de coronapandemie.

Het is feitelijk een sneer naar alle mensen die eenvoudiger betaald (productie)werk moeten doen om te kunnen overleven. En naar de mensen die het willen doen! Waar zouden we zijn zonder de broodsnijders, vakkenvullers, schoonmakers, postbodes, koeriers, huishoudelijke hulpen, verzorgenden, enzovoorts. Shame on you, Overdijk!

#Voor14

Je vraagt je af hoe Overdijk dan aankijkt tegen mensen met een arbeidsbeperking die, als het aan de FNV ligt, moeten gaan werken in en via “sociale ontwikkelbedrijven”? Doen of leren zij dan ook “dom” werk? Of is dit type productiewerk dan ineens niet meer “dom”? De FNV streeft naar volledige tewerkstelling: iedereen aan het werk in een baan, en dan maakt het niet meer uit wat voor werk, als het maar in een baan is.

Een gemiste kans is dat er in de beide stukjes door Van der Pligt en Overdijk met geen woord wordt gerept over de #voor14 campagne. Uitkeringen zijn gekoppeld aan het minimumloon, en die gezamenlijke strijd van baanlozen en mensen met laagbetaalde banen voor een hogere minimumloon is essentieel en super krachtig! De campagne is anti-racistisch en feministisch, maar zou nog een tandje bij kunnen zetten door het ontwikkelen van een andere visie op werk en arbeid. Dat blijkt hard nodig, gezien de uitlatingen van sommige FNV-bestuurders over baanlozen en werkende armen.

Puk Pent