Boek: Nazaat en overlevende

“Mijn kindertijd heeft zeven jaar geduurd”, zo begint Wim Egger zijn aangrijpende autobiografie “Surinaamse Rug, Joodse Buik”. Hij is een nazaat en een overlevende. Hij stamt af van Surinaamse slaven en heeft ook Joodse roots. In zijn boek beschrijft hij zijn verstrengeling in twee werelden, en zijn confrontaties met racisme en antisemitisme.  Het brengt hem “in een ongemakkelijke gemoedstoestand wanneer ik bedenk dat er tijden moeten zijn geweest waarin mijn zwarte voorouders uit Afrika gezwoegd hebben op een plantage waar zij slaaf waren, of mogelijk in het huis van de meester in de stad Paramaribo, terwijl misschien mijn Joodse voorouders uit Spanje en Portugal op diezelfde plantage nog eens nagingen of de productie van hun slaven nog in de pas liep met de plantagebedrijfsvoering. Waarom zeg ik het niet gewoon? Goed, mijn hart draait zich om bij het beeld van onrecht en de ongelijkheid tussen mijn slaven-voorouders in dienst van mijn slaveneigenaren-voorouders.”

Zeven jaar was Egger toen in 1943 Nederlandse rechercheurs, NSB-handlangers van de nazi's, het huis van zijn ouders binnenvielen op zoek naar Joodse onderduikers. Zijn vader was in het verzet gegaan. De onderduikers en veel familieleden werden gedeporteerd. Egger moest onderduiken bij een oom en tante. Zijn ouders wisten met de grootste moeite de oorlog te overleven. Maar zijn moeder bleek lichamelijk en geestelijk zwaar geschonden te zijn door de gruwelijke op haar toegepaste experimenten van de medische beulen in concentratiekamp Auschwitz. Ze kwam na de oorlog in conflict met het onbegrip van veel mensen om haar heen over wat ze had meegemaakt. Egger zelf kwam pas op latere leeftijd toe aan de verwerking van zijn eigen trauma's. Met dit boek geeft hij bloot hoe tomeloos zijn angst, woede en verdriet ooit waren en nog steeds zijn.

“Surinaamse Rug, Joodse Buik”, Wim Egger. Uitgeverij: Libertador, € 24,90. ISBN: 9789061700029.

Harry Westerink