Caribische Nederlanders ook doelwit van migratiebeheersing

“Kansarme” Nederlanders uit Aruba, Curaçao en Sint-Maarten moeten in Nederland worden uitgesloten van uitkeringen en sociale huurwoningen. Aldus de strekking van een initiatiefwetsvoorstel van VVD-Kamerlid André Bosman. Daarmee wil hij de sociale en bestuurlijke apartheid, die geldt voor mensen zonder verblijfsrecht, deels ook invoeren voor een groep Nederlanders met een specifieke etnische herkomst. Tot ergernis van het Overlegorgaan Caribische Nederlanders (OCaN), dat de “raswetgeving” van het Kamerlid verwerpt en waarschuwt voor racistische stereotypering en registratie.

Al jarenlang probeert de overheid om “ongewenste” en “overbodige” migranten van buiten de EU zoveel mogelijk tegen te houden, uit te sluiten, op te jagen en uit te zetten. Ook voor “onbruikbare” migranten uit andere EU-landen werpt men steeds hogere drempels op. De laatste jaren wordt bovendien een grote groep Nederlanders uit het Caribisch gebied meer en meer het doelwit van het keiharde beleid van migratiebeheersing. Niet alleen VVD-er Bosman, maar ook het PvdA-Kamerlid Pierre Heijnen pleit er nu voor om “kansarme” en “criminele” Nederlanders uit Aruba, Curaçao en Sint-Maarten “te ontmoedigen” om naar Nederland te komen. Heijnen legt uit waarom het wetsvoorstel van zijn collega zich niet uitstrekt tot de overige Nederlanders waar ook ter wereld: “Vooral van de eilanden komen relatief veel kansarme jongeren.” Blijkbaar heeft hij er geen problemen mee dat met het wetsvoorstel Nederlanders “van de eilanden” worden gediscrimineerd ten opzichte van andere Nederlanders.

In een overleg met OcaN zette de PvdA-er borreltafelpraat in om te onderstrepen hoe noodzakelijk discriminatie is. Zo wijst hij op de problemen die de Haagse Johan de Witt-school met Antilliaanse jongeren zou ondervinden. Hij vindt dat ze “beter emanciperen in de eigen samenleving: het gaat om jongeren die op Hollands Spoor staan, niet komen om te studeren, maar om in de criminaliteit te gaan”. Dit soort stereotyperingen van “de jongens van Hollands Spoor” leidde in december 2012 tot de dodelijke politiekogels op Rishi Chandrikasing. De agent die de Surinaams-Nederlandse jongen toen op het treinstation vermoordde, meende dat hij een wapen bij zich droeg. Het lijkt er sterk op dat deze agent op de een of andere manier was opgestookt door het soort geraaskal waar ook Heijnen zich aan schuldig maakt. De moord leidde tot veel opschudding en protest. Dat zou ook moeten gelden voor het racistische gezwets van de PvdA-er.

Koppelingsbeginsel

In 2010 is de Nederlandse Antillen als land opgehouden te bestaan. Aruba, Curaçao en Sint-Maarten hebben sindsdien de status gekregen van “autonoom land binnen het koninkrijk der Nederlanden”. Bonaire, Sint Eustatius en Saba zijn “bijzondere gemeenten van Nederland” geworden. Bosman heeft die tweedeling aangegrepen om migratie uit de drie “autonome landen” verder aan de ketting te leggen. Dat boekt juridisch-technisch gezien waarschijnlijk meer kans op succes dan bij de beheersing van de migratie uit de drie “bijzondere gemeenten”. Bovendien is de migratie naar Nederland vanuit de “autonome landen” het grootst, met name vanuit Curaçao.

Het wetsvoorstel van de VVD-er is gericht op de vestiging van Nederlanders uit Aruba, Curaçao en Sint-Maarten in Nederland. Het is niet bedoeld om hen al bij aankomst hier tegen te houden. Hun mogelijkheden om naar Nederland te reizen blijven onverkort van kracht, zo meldt de Memorie van Toelichting bij het voorstel. Maar als ze hier eenmaal zijn en een bestaan willen opbouwen, dan zou dat zo moeilijk mogelijk gemaakt moeten worden. Als ze langer dan een half jaar in Nederland willen blijven, dan zijn ze volgens het voorstel verplicht om zich in te schrijven in de gemeentelijke basisadministratie. Om die inschrijving mogelijk te maken en in aanmerking te komen voor een sociale huurwoning en een uitkering, moeten ze eerst aan een flink aantal voorwaarden voldoen. Zo moeten Arubanen, Curaçaoenaren en Sint-Maartenaren de Nederlandse taal voldoende machtig zijn. Ze moeten een bewijs van uitschrijving uit het bevolkingsregister van het eiland van herkomst overleggen. Ze moeten voldoende inkomen en “een relevante startkwalificatie” hebben. En ze moeten een verklaring van goed gedrag laten zien, nooit veroordeeld zijn voor een strafbaar feit en geen gevaar vormen voor de openbare orde. Met deze voorwaarden wil Bosman het kaf van het koren scheiden: “kansarmen” moeten het land worden uitgewerkt door hen uit te hongeren, ‘bruikbaren’ mogen blijven. Het is duidelijk dat het voorstel ‘onbruikbare’ Arubanen, Curaçaoenaren en Sint-Maartenaren zoveel mogelijk probeert dwars te zitten.

Volgens het voorstel moeten Nederlanders uit de drie eilanden die hier langer dan een half jaar willen blijven, dus “toelatingsplichtig” worden. Ze moeten bij de IND een vergunning aanvragen waarvoor ze ook nog eens legeskosten moeten betalen. Ze worden feitelijk behandeld alsof ze buitenlanders zijn. Wie niet aan de voorwaarden voldoet, wordt afgewezen. “Daarmee wordt bereikt dat betrokkene niet als Nederlands ingezetene aanspraak verkrijgt op voorzieningen, verstrekkingen en uitkeringen of ook vergunningen. Het betreft het tot dusver alleen in vreemdelingenzaken gehanteerde koppelingsbeginsel”, aldus de Memorie van Toelichting. Het is even wennen, maar dreigt echt te gebeuren. Een grote groep Nederlanders moet aan de IND vragen of ze in Nederland mogen leven. En hen wordt op etnische en sociaal-economische gronden de toegang tot basisvoorzieningen als uitkeringen en sociale huurwoningen geweigerd, vergelijkbaar met de uitsluiting van mensen zonder verblijfsrecht volgens de in 1998 ingevoerde Koppelingswet.

Misdaad

Zoals het een voorstel uit de hoek van de VVD betaamt, gaat het meteen ook gepaard met een flinke portie staatsrepressie. De “toelatingsplichtige” die niet beschikt over de vereiste toelating, kan worden veroordeeld tot een gevangenisstraf van maximaal zes maanden. Zijn misdaad is wel heel bijzonder: als Nederlander heeft hij het lef gehad om in Nederland te zijn zonder daar eerst toestemming voor te vragen. De regeling geeft de politie en de marechaussee de bevoegdheid om Arubanen, Curaçaoenaren en Sint-Maartenaren staande te houden en te vragen naar identiteit, nationaliteit en verblijfsstatus, in het geval van “een redelijk vermoeden” dat ze zich in strijd met de vestigingseisen in Nederland bevinden. Dat leidt ertoe dat de politie Caribische Nederlanders en verder iedereen met een zwarte huidskleur nog intensiever in de gaten kan gaan houden en lastig kan gaan vallen.

Het wetsvoorstel moet worden beschouwd als de zoveelste poging om mensen uit de voormalige Nederlandse Antillen tot tweederangs staatsburgers en zelfs tot buitenlanders te maken. Eerder al bestonden er vergevorderde plannen om een etnische databank voor Antilliaanse “risicojongeren” op te richten. Onder aanvoering van het voormalige PVV-Kamerlid Hero Brinkman kwam een regelrechte kruistocht tegen de Antillen op gang. Al meer dan tien jaar geleden wilde de regering arme Antilliaanse jongeren weren. Antillianen zijn sindsdien steeds meer het doelwit geworden van overheidsbeleid dat hen apart zet, etnisch registreert, controleert, disciplineert en koeioneert. Met het VVD-voorstel dreigt dat alleen maar te verergeren.

Harry Westerink