Centrale Raad van Beroep: laten zien van bankafschriften valt niet onder inlichtingenplicht van bijstandsgerechtigden
De Centrale Raad van Beroep heeft een opmerkelijke uitspraak gedaan die de uitvoeringspraktijk van de Participatiewet op zijn kop zet. De gemeente Apeldoorn had een bijstandsgerechtigde die geen bankafschriften had getoond, een terugvordering van zeven maanden bijstand opgelegd en ook nog eens een boete gegeven. De Centrale Raad van Beroep besliste daarop dat de baanloze zijn bijstandsuitkering niet hoeft terug te betalen en ook geen boete krijgt opgelegd. Het aanleveren van bankafschriften valt volgens de Centrale Raad van Beroep namelijk niet onder de inlichtingenplicht van bijstandsgerechtigden. En daarom heeft de baanloze die plicht ook niet geschonden.
Gemeenten rekenen tot nu toe het aanleveren van bankafschriften en andere documenten die inzicht geven in de financiële situatie van bijstandsgerechtigden onder de inlichtingenplicht. De Centrale Raad van Beroep oordeelt nu dat het aanleveren van documenten niet valt onder die plicht. Bankafschriften zijn volgens de Raad geen “feiten of omstandigheden die van invloed zijn of kunnen zijn op het recht op bijstand”.
Overigens kan een gemeente bewijsstukken – dus ook bankafschriften – niet vorderen om het recht op bijstand te controleren. Dat valt ook niet onder de medewerkingsplicht van bijstandsgerechtigden. De gemeente kan nu de uitkering niet intrekken omdat er geen bankafschriften zijn verstrekt. Bij een aanvraag moet de baanloze nog wel aantonen geen inkomen te hebben. Dat valt onder artikel 11 van de Participatiewet. In deze zaak ging het om iemand die al een bijstandsuitkering had.
Wetswijziging
De gemeenten zullen het vanwege deze uitspraak van de Centrale Raad van Beroep voortaan moeten gaan gooien op artikel 53-a van de Participatiewet. Volgens dat artikel zijn gemeenten bevoegd om een onderzoek in te stellen en stukken op te vragen. Maar dankzij de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep kunnen gemeenten artikel 17 van de Participatiewet, dat over de inlichtingenplicht gaat, niet meer toepassen in geval van het aanleveren van bankafschriften en andere documenten. Tot nu toe werd artikel 53-a heel weinig als argument gebruikt. Er zijn heel veel zaken die nu nog lopen waarbij gemeenten artikel 17 gebruiken. Al die zaken zullen nu voor gemeenten vast gaan lopen. Het valt te verwachten dat de regering als de wiedeweerga een wetswijziging gaat voorbereiden om de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep teniet te doen.
Piet van der Lende
(Dit artikel verscheen eerder op de site van de Bijstandsbond.)
Ik had er wel probleem mee om te laten gluren maar inmiddels niet meer.
Vroeger gebruikte ik dan op papier de witkwast . Nu moet het digitaal . O kijk hij heeft op dag x EEN IJSJE gekocht. Wow. NOU! Een nwe onderbroek vd W#bra. Het is wat. Mijn heel bescheiden uitgaven zijn een hele klus . Nu weer eens bij uitkering aanvraag. De ambtenaar in kwestie deed een diepe zucht het was nog al wat drie maanden Ac#ion en Pr#mark uitgaven van 2 of 3 Euro controleren en o hij kocht bij de L#dl voor wel 5 Euro.