China 1989: veel meer dan een studentenprotest

Tekenend detail dat de Volkskrant in een ander stuk noemt zonder de betekenis ervan echt te doorgronden: “Nadat de studentenopstand door de Chinese regering was neergeslagen, werden er duizenden mensen gearresteerd. Velen van hen werden kort daarop weer vrijgelaten, zestienhonderd mensen kregen een officiële gevangenisstraf, en één man zit op dit moment, 25 jaar later, nog steeds in de cel.” Wat was het voor iemand? “Miao Deshun was geen student die deelnam aan de geweldloze protesten, maar een fabrieksarbeider die de straat was opgegaan om te vechten.” Hoe? Door een emmer te werpen naar een tank. Eerst kreeg hij de doodstraf, maar dat werd in levenslang omgezet, en omdat hij in de cel weigert dwangarbeid te doen, kan hij vervroegde vrijlating hoogstwaarschijnlijk wel vergeten. De Volkskrant citeert John Kamm, die zich voor gevangenen in China inzet: “Deze groep (namelijk fabrieksarbeiders, PS) is veel harder aangepakt… De hoogopgeleiden studenten kregen veel lagere straffen.” Het verschil was in de bloedige nacht van 3 op 4 juni al opvallend. De slachting werd niet aangericht op het befaamde Tiananmen-plein zelf, waar studenten nog bijeen waren, maar in naburige wijken waar woedende bewoners van arbeiderswijken met stokken, stenen en alles wat ze maar konden vinden, de oprukkende soldaten probeerden te weerstaan. De studenten werden tot aftocht gedwongen, en verlieten als groep in optocht het plein. De vechtende arbeiders werden neergemaaid en platgewalst. De Volkskrant herdenkt een studentenopstand. De Chinese staat sloeg vooral een arbeidersrevolte neer, waarvoor studentenprotest als aanloop en aanjager had gefunctioneerd maar dat allang veel verder was gegaan dan dat. Radicalen dienen, zonder aan moed en inzet van de strijdende studenten af te doen, juist de herinnering aan die arbeidersrevolte naar voren te halen.

Peter Storm in China 1989: véél meer dan een studentenprotest (Ravotr)