De FNV moet stelling nemen tegen extreem-rechts

Ook in eigen kring moet de FNV extreem-rechts gedachtegoed niet tolereren, aldus sectorhoofd vervoer Roel Berghuis en campagneleider Cihan Ugural van de FNV.

De FNV moet stelling nemen vóór de eigen kernwaarden van gelijkwaardigheid en onderlinge solidariteit, en tégen de marginalisering en demonisering door extreem-rechts. Ook al stoot de vakbond hiermee een deel van de eigen achterban tegen het hoofd.

Op 23 maart liep een stevige FNV-delegatie mee op de jaarlijkse landelijke anti-racisme-demonstratie. FNV-bestuurder Zakaria Boufangacha sprak zich hier uit voor verdraagzaamheid en tegen fascisme en racisme. Een deel van de toespraak werd op sociale media geplaatst. Dat riep veel reacties op: sommigen vonden zelfs dat de bestuurder geschorst moest worden. Aanleiding was dat één demonstrant riep “als je Thierry neer wil schieten, zeg dan paf”.’ De FNV nam hier terecht snel afstand van. Alleen miste in de reactie het grotere verhaal, namelijk dat 10.000 betogers hun stem lieten horen tegen rechtse politici als Wilders en Baudet die hele bevolkingsgroepen demoniseren, marginaliseren en criminaliseren. En dat het teleurstellend was dat dit vrijwel geen media-aandacht kreeg.

Daags voor de provinciale verkiezingen verspreidden FNV-kaderleden flyers waarin leden werden opgeroepen te stemmen op partijen die het goed voor hebben met ons pensioen. Ook de PVV stond in dat rijtje. Terwijl de PVV in de praktijk iets heel anders laat zien. Zo was bijvoorbeeld de verhoging van de AOW-leeftijd opeens geen breekpunt meer als de PVV in een kabinet kon meedoen met CDA en VVD.

Stemadvies

Steeds meer vakbondsleden zijn behept met opvattingen die uit extreem-rechtse hoek afkomstig zijn. En we zien dat aanhangers van extreem-rechts steeds meer een positie in de FNV-kadergroepen hebben.

Onlangs deed FNV-kaderlid en presidente van FNV Schoonmaak, Khadija Tahiri, in het ledenparlement een oproep aan de achterban om niet te stemmen op PVV of FvD omdat deze partijen lijnrecht tegen de waarden van de bond in gaan. Ze kreeg een warm applaus. FNV-voorzitter Han Busker reageerde echter uitermate teleurstellend op de oproep. Hij steunde haar pleidooi niet omdat volgens hem iedereen vrij moet kunnen stemmen. Dat vinden wij onzin. Natuurlijk heeft ieder het recht om vrij te stemmen.

Maar in een democratie heeft ieder ook het recht stemadvies te geven. En exact dit was het punt van Tahiri: wij moeten als FNV gebruikmaken van dat recht. Zeker wanneer aan de verkiezingen partijen meedoen wier gedachtegoed haaks staat op de grondslagen van de FNV. In artikel 5 van de statuten staat: “De FNV-vereniging laat zich bij haar doelstellingen en werkzaamheden leiden door de fundamentele waarden van gelijkwaardigheid van alle mensen, van vrijheid, rechtvaardigheid en solidariteit. Zij gaat daarbij uit van de democratische beginselen en van de grondrechten, zoals die zijn neergelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.”

Vakbondsmacht

Maar wat houdt dat in? Wat doen we tegen standpunten van partijen die haaks staan op deze FNV-grondslagen? En wat doen we met vakbondsleden die (delen van) tegenovergesteld gedachtegoed uitdragen? Niets doen of negeren is geen optie. Veel mensen van kleur in Nederland leven door de groei van partijen als PVV en FvD steeds meer in angst. Dat mag de FNV niet negeren. Politici en politieke partijen die extreem-rechts gedachtegoed verspreiden, moeten we keihard aanpakken.

De FNV moet aan de mensen die worden gedemoniseerd, gemarginaliseerd en gecriminaliseerd door partijen als PVV en FvD laten zien dat ze er ook voor hen is. En met de eigen achterban die stemt op of sympathie heeft voor deze partijen, moet de FNV een stevig gesprek voeren. De FNV moet het met hen hebben over de tegengestelde waarden en de vraag aan de orde stellen hoe we vakbondsmacht kunnen opbouwen als partijen die onsolidair zijn groter en groter worden.

Zaken negeren en het er niet over hebben is geen optie. Toestaan dat fascisme en racisme kunnen wortelen in de gelederen van FNV zal zéker leiden tot verdeeldheid en polarisatie binnen de bond.

Om dit te voorkomen, moet de FNV stelling nemen tegen extreem-rechts en samenwerken met andere emancipatiebewegingen – zowel nationaal als internationaal – om samen een vuist te maken tegen extreem-rechts gedachtegoed en voor een Nederland met gelijke kansen.

Roel Berghuis en Cihan Ugural

(Deze open brief verscheen eerder in Trouw)