De huichelaars van de Partij van de Arbeid

PvdA-logo met daarin de keiharde vuist van de bazen.
PvdA-logo met daarin de keiharde vuist van de bazen.

Hoewel ik in mijn leven al het een en ander heb meegemaakt op het gebied van politieke huichelarij, slaag ik er nog steeds in af en toe verbijsterd te zijn. Op de toepasselijke 5 mei (bevrijdingsdag) publiceerde de Partij van de Arbeid een persbericht op haar site onder de titel “Laat het een ander smaken”. De PvdA ging namelijk op zaterdag 11 mei de straat op om voedsel in te zamelen voor de armen, dat verdeeld moest worden door de Voedselbanken en het Leger des Heils. Ook stelde de PvdA dat wij met zijn allen vreselijk veel voedsel verspillen en dat we dat beter aan de armen kunnen geven, zodat “de PvdA particuliere initiatieven van FoodGuerrilla en DAMn Food Wast van harte aanbeveelt. Juist omdat deze organisaties zich hard inzetten om voedselverspilling aan de kaak te stellen.”

Het is allemaal jouw schuld, egoïstische lezer, dan moet je maar niet zoveel vreten en zuipen en de helft in de vuilnisbak flikkeren. Ook wordt in het persbericht opgemerkt dat de PvdA in de politiek veel doet voor de armen. Zo zal er jaarlijks honderd miljoen euro worden uitgetrokken voor armoedebestrijding. Er wordt in het persbericht niet gerept over het doordraaien van tonnen voedsel in de kapitalistische wereldeconomie om de prijs op peil te houden, of over het instandhouden van kunstmatige schaarste om de prijs op te drijven, of over de schandalige praktijken van een bedrijf als Monsanto om een monopolie te verwerken op de productie van zaad, en de onmacht van de politiek en de verantwoordelijke PvdA-bestuurders om daar iets aan te doen. Evenmin wordt gerept over de uitbuiting door westerse bedrijven van landen in Afrika en Zuid-Amerika, om maar eens wat te noemen, en ook niet dat de vele miljarden bezuinigingen op de sociale zekerheid, de zorg, de woningbouw, de buurtvoorzieningen, teveel om op te noemen, leiden tot een voortschrijdende verarming hier en elders waarvoor de PvdA in deze regering verantwoordelijk is.

Bewustwordingscampagne

De door de PvdA genoemde initiatieven blijken verbonden te zijn met het NCDO. Blijkens de website van FoodGuerilla wil men een offensief op meerdere fronten. “De strijd voor wereldwijd gezond, eerlijk en duurzaam voedsel winnen we alleen als we samenwerken. En daarom is er nu FoodGuerrilla! Het nieuwe platform van NCDO dat verschillende initiatieven op het gebied van voedselzekerheid steunt en verbindt. Initiatieven van jonge, bevlogen mensen die we helpen een effectieve campagne te voeren. FoodGuerrilla zorgt dat er een buzz ontstaat om ons voedselsysteem duurzaam te vernieuwen. Zet jij je in voor gezond, eerlijk en duurzaam voedsel? Kijk wat FoodGuerrilla jou te bieden heeft en meld je aan.”

Ik begrijp het. Er moet een “buzz” ontstaan waarbij we allemaal samenwerken en ons goed gedragen. En daarbij kunnen we allerlei leuke lokale initiatieven nemen om mensen om ons heen bewust te maken van, ja van wat eigenlijk? Een beetje fundamentele kritiek op de organisatie van het (voedsel)productiesysteem en haar gevolgen en het schandalige gedrag van grote multinationals zul je op de website tevergeefs zoeken. Als ik het goed begrijp, dan moeten wij er ons van bewust worden dat we moeten samenwerken met supermarkten in het algemeen en Albert Heyn in het bijzonder, die we moeten wijzen op de belangrijke waarden van zuinigheid, duurzaamheid en rechtvaardige verdeling van voedsel en die blijkens mededelingen in Het Parool van 9 maart al een hele “verbeteringsslag” hebben gemaakt als het gaat om het tegengaan van verspilling van voedsel. Om in voedseltermen te blijven: de kat vragen geen vlees meer te eten.

Natuurlijk moeten wij er ons ook van bewust worden dat eventuele kritiek op het krankzinnige kapitalistische productiesysteem, waarin al die bedrijven onder concurrentieverhoudingen produceren, geen zin heeft, op zich improductief is, nee, je kunt beter in je eigen omgeving samen met de grote bedrijven, die ook wel wat sponsorgeld willen geven, mooie projectjes opzetten. Daarbij zijn vooral initiatieven van jonge, bevlogen mensen blijkbaar belangrijk. Zo proberen degenen die politiek verantwoordelijk zijn voor de ellende in de wereld, want dat is in mijn ogen een politieke keuze, de aandacht af te leiden van hun verantwoordelijkheid en het kapitalistisch productiesysteem voor te stellen als de “natuurlijke” ordening van de maatschappij, die vanzelfsprekend is. Natuurlijk pleit ik er niet voor dat iedereen maar wat doet en aan rotzooit, maar de misstanden en uitbuiting in het kapitalisme bestrijden met dit huichelachtig moralisme is een doodlopende weg. Dit huichelachtig moralisme van de sociaal-democraten en rechtser vinden we ook bijvoorbeeld bij de benadering van werklozen, die middels dwangarbeid een’ goede’ moraal moet worden bijgebracht, op precies dezelfde manier voorbijziend aan de systematische uitbuitingsmechanismen, structurele achterstelling en ongelijkheid in het kapitalisme. Maar daarover weer een andere keer.

Piet van der Lende

(Dit artikel verscheen eerder op de website van Konfrontatie)