De klimaatbeweging moet de weg van de meeste weerstand worden

Media moeten echt stoppen met het omschrijven van klimaatbeleid als “duur”. Goed klimaatbeleid is spotgoedkoop. Het enige dat duur is aan ons klimaatbeleid is hoe ontoereikend het is. Dit is geen “wishful thinking” van klimaatactivisten, het is eenvoudige wiskunde.

Wie de kosten van klimaatpolitiek wil weten, hoeft alleen de volgende twee feiten te kennen:

• 1. De winstgroei voor elke uitgestoten ton CO2 stijgt lineair;
• 2. De nadelige gevolgen van elke ton CO2 in de lucht stijgen exponentieel.

Wat wordt bedoeld met exponentieel? Neem de wereldeconomie. Bij twee graden temperatuurstijging wordt verwacht dat de wereldeconomie met twee procent krimpt. Bij drie graden stijging is die impact gegroeid naar tien tot twaalf procent. Dat komt doordat elke tiende graad opwarming disproportionele gevolgen heeft.

Dit heeft meerdere oorzaken. Het belangrijkste is dat alle klimaatsystemen op elkaar gebouwd zijn. Als de temperatuur op aarde stijgt, leidt dit tot een lawine aan opstapelende gevolgen. Zo kan twee graden opwarming leiden tot het verdwijnen van landijs.

Bovendien zijn er zogenaamde omslagpunten: veranderingen die onomkeerbaar worden en bijdragen aan nog meer klimaatverandering. Voorbeelden zijn het smelten van Groenland, het verdwijnen van de Amazone, of het verlies van de permafrost.

Waarom is dat belangrijk? Dat is simpel: omdat de (economische) gevolgen van elke ton CO2 groter worden naarmate er meer wordt uitgestoten, maar elke ton CO2 hetzelfde oplevert voor de economie, is het meest budgetneutrale klimaatbeleid om… ALLE CO2 IN DE GROND TE LATEN.

Er is op de middellange en lange termijn letterlijk niets goedkoper voor de samenleving dan olie, kool en gas in de grond te laten. De verliezen voor de wereldeconomie worden meer dan gecompenseerd door de besparingen in schadevermindering waartoe klimaatverandering verplicht.

Ik hoor men al typen: maar hoe zit het dan met carbon capture? Carbon capture is een technologie die CO2 uit de atmosfeer trekt en het ‘veilig’ opslaat. Het antwoord is simpel: het kost meer energie om een ton CO2 uit de atmosfeer te trekken dan je opwekt bij het uitstoten.

Maar als dat zo is, waarom nemen we dan objectief de meest dure optie: slap klimaatbeleid? Omdat de opbrengsten van CO2-uitstoot en de kosten van klimaatverandering niet evenredig zijn verdeeld over de samenleving.

(Hier een filmpje over clean coal)

De opbrengsten van CO2-uitstoot liggen vooral bij oliebedrijven en aanverwante industrieën. De kosten raken mensen in het mondiale zuiden veel harder. Daarnaast zijn het regeringen die met belastinggeld maatregelen nemen, en bedrijven betalen disproportioneel weinig belasting.

Het gevolg is dus: vanuit de optiek van CO2-uitstotende bedrijven zijn de opbrengsten voor hen, terwijl ze de kosten van CO2 op anderen kunnen afwikkelen. Het is voor hen goedkoper om de toekomstige kosten van klimaatverandering te verdelen dan minder uit te stoten.

Voor ons normale mensen, en zeker voor mensen in het mondiale zuiden, is juist het omgekeerde waar. Wij delen niet in de opbrengsten van CO2-uitstoot, maar worden via feitelijke gevolgen en belastingen disproportioneel geraakt door klimaatverandering.

In theorie leven we in een democratie, waarin de wil van de meerderheid klimaatbeleid zou moeten sturen. De overheid kiest echter de kant van de minste weerstand. Omdat fossiele bedrijven meer weerstand kunnen bieden dan de algemene bevolking is slap klimaatbeleid makkelijker.

Dat betekent dat de overheid alleen klimaatbeleid voert dat geen existentiële bedreiging vormt voor de fossiele industrie. Dit, terwijl het ontmantelen van die industrie juist de goedkoopste optie is. Nog erger: de overheid blijft miljarden in fossiele subsidie pompen.

Ons staat dus maar één optie open: wij moeten de weg van de meeste weerstand worden. We moeten de overheid laten zien dat ze beter de fossiele industrie in zijn geheel kunnen ontmantelen dan ons laten opdraaien voor de kosten van klimaatverandering.

Sluit je aan op 27 mei en blokkeer samen met duizenden anderen de A12. De strijd is existentieel. Dus kom erbij, dan maken we samen een vuist waar de fossiele baronnen en de overheid niet omheen kunnen!

Voetnoot 1: de term “wereldeconomie” en “economie” zijn misleidende termen, die disproportioneel worden beïnvloed door de winsten van bedrijven. Daarom wordt er door bedrijven altijd naar de economie gewezen als ze hun winsten willen beschermen. Belangrijker is menselijk welzijn.

Voetnoot 2: Doel van dit draadje is om aan te tonen dat zelfs in het gebruikelijke liberaal-kapitalistische frame het economische argument tegen klimaatverandering niet deugt. Het linkse argument is natuurlijk: onze planeet is niet te koop, handen af van ons milieu.

Bo Salomons

(Dit artikel verscheen eerder in een draadje op Twitter.)