De Nederlandse oorlog tegen gelijkheid

In 2030 overschrijdt de uitstoot van de rijkste 10 procent van de mensheid de grenzen van het klimaatakkoord van Parijs, zelfs als de rest van de wereld nada, noppes, nul uitstoot. Dat gebeurt, althans, als we de revolutie niet ontketenen. De rijkste 1 procent stootte de afgelopen decennia ruim twee keer zoveel uit als de armste 50 procent van de mensen op aarde. En dan hebben we het alleen nog maar gehad over de persoonlijke voetafdruk, een meetmethode bedacht door het Britse oliebedrijf BP dat de klimaatcatastrofe als een individueel lifestyleprobleem wilde framen.

Alles om de aandacht af te leiden van de grote multinationals die steevast doorgaan met het investeren in nieuwe gas, olie en kolen, tot ver boven de Doelen van Parijs. De gemiddelde burger heeft weinig te zeggen over ons economisch systeem, waardoor ons lot grotendeels wordt bepaald door CEO’s, aandeelhouders en hun politieke draaideur. De klimaatcrisis is dan ook een crisis van ongelijkheid. En Nederland speelt daar een grote rol in.

Nederland is het meest ongelijke land in de wereld

Onder landen met meer dan 10 miljoen inwoners is Nederland het een na rijkste land van de wereld, met bijna $70.000 BNP per jaar heeft enkel de Verenigde Staten een hoger inkomen per hoofd van de bevolking. Op basis van opgebouwde welvaart, gemiddeld bijna 4 ton per persoon, komt Nederland op nummer drie, na de Verenigde Staten en Australië. Dat vertaalt zich ook naar de fossiele industrie: Nederland is een van de top-10 landen met financiële belangen in olie- en gasvelden die per direct gesloten moeten worden om onder twee graden opwarming te blijven. Maar ondanks deze obscene rijkdom leven tienduizenden Nederlanders op straat en vertoeven honderdduizenden Nederlanders onder de armoedegrens. Aan de andere kant telt Nederland meer dan een miljoen miljonairs, die grotendeels de campagnekas van de VVD spekken. Volgens het gerenommeerde Credit Suisse was Nederland in 2019 letterlijk het meest ongelijke land ter wereld.

Op 19 juni vindt in Rotterdam de klimaatmars plaats, waaraan wij deelnemen met een dekoloniaal anti-racistisch blok. Dit artikel is onderdeel van een serie van begeleidende teksten bij de banners van dat blok, waarin we uitleggen waarom we dit blok organiseren, en waarom het zo noodzakelijk is. Hier vind je de andere artikelen op onze site (en ze zijn ook allemaal hier te vinden):
– Koloniale klimaatpolitiek (also in English)
– Racistische groene ngo’s (also in English)
– De Nederlandse oorlog tegen gelijkheid (also in English)
– Witgewassen duurzame media (also in English)
– Witte suprematie doodt mensen en planeet (ook in het Engels)

Het regeringsbeleid speelt daar een directe rol in. Denk aan veertig jaar afbraakbeleid door alle centrumpartijen, de VVD voorop, met harde bezuinigingen op de zorg, sociale woningbouw, uitkeringen en onderwijs. Denk aan het feit dat multinationals veel minder belasting betalen dan burgers en dat huizenbezitters voor miljarden worden gesubsidieerd via de hypotheekrenteaftrek, terwijl de sociale huurder al decennia geen cent meer krijgt, en sinds 2012 zelfs miljarden extra betaalt via de verhuurdersheffing. Volgens het CBS betalen de armste Nederlanders in werkelijkheid een veel hoger belastingpercentage dan de rijkste Nederlanders. Is het dan een wonder dat we nu een woon- en ongelijkheidscrisis hebben?

Daarbovenop komen nog de gangsterpraktijken van de belastingdienst, die tienduizenden euro’s afhandig maakte van etnisch geprofileerde ouders. Ook de boetes en terugvorderingen voor bijstandsuitkeringen en andere toeslagen worden systematisch gebruikt om burgers uit te knijpen. Uit een rapport van de Wetenschappelijke Raad voor Regeringsadvies uit 2016 blijkt dat 650.000 Nederlandse huishoudens schuldproblemen hebben en dat de regering zelf daarvan de grootste schuldeiser is. Het is daarom geen wonder dat het ministerie van Justitie doelbewust bezuinigde op de sociale advocatuur, zodat Nederlanders met een laag inkomen zich niet goed kunnen verdedigen tegen de staat.

Hoe Nederland het Globale Zuiden uitbuit

Tot zover de binnenlandse politiek. De internationale impact van de Nederlandse oorlog tegen gelijkheid is nog veel groter. Op basis van een Europese armoedegrens leeft meer dan 90 procent van de mensen in het Globale Zuiden in armoede. Veertien miljoen arbeiders in niet-westerse landen werken full-time voor de Nederlandse economie, voor schamele lonen, onder gevaarlijke arbeidsomstandigheden, en maken extreem veel uren. Dat zijn twee keer zoveel arbeiders als er bij elkaar opgeteld in Nederland fulltime werken. Tussen 1960 en 2017 heeft Nederland naar schatting $4,4 triljoen geplunderd uit het Globale Zuiden door ongelijke handel, gemiddeld $257.788 per Nederlander. Dat maakt Nederland de top-4 plunderaar van lage lonen-landen, een schokkend gegeven voor zo’n klein land.

En dat gebeurt allemaal nu, as we speak. De koloniale geschiedenis nog daargelaten. De meer dan een miljoen tot slaaf gemaakten in de West en de Oost; de genocide, ecocide en landroof in Suriname en Banda; de miljarden aan herstelbetalingen die Indonesië nota bene betaalde aan Nederland na de onafhankelijkheid! De massale opiumhandel die het koloniale leger financierde; de voor veel mensen onbekende koloniën in Noord-Brazilië, Zuid-Afrika, Sri Lanka en Guyana; de nazi-banden van Shell en het Nederlandse koningshuis. We kunnen nog wel even doorgaan.

De ecologische impact van Nederland op de rest van de wereld is gigantisch. Zowel in absolute als relatieve zin zit Nederland in de top-20 van grootste excess CO2 uitstoters van de wereld (de uitstoot van een land bovenop haar eerlijke aandeel in 1.5 graden opwarming op basis van bevolkingsaantal). Hetzelfde geldt voor onze excess ecologische voetafdruk – door verbruik van grondstoffen – die de globale ecologie en biodiversiteit verwoesten. Deze grondstoffen worden letterlijk onttrokken uit het Globale Zuiden, dat vervolgens ook de vervuiling en verwoesting van hun leefomgeving ondervindt. Elk jaar sterven bijna 9 miljoen mensen, grotendeels in het Globale Zuiden, alleen al door de luchtvervuiling die gepaard gaat met onze fossiele economie.

Het neo-koloniale klimaatbeleid van de VVD

En Nederland doet werkelijk niets aan deze klimaatcatastrofe. Het is welbekend dat de regering het Urgenda-vonnis van 25 procent CO2 reductie niet heeft gehaald, ondanks de covid lockdowns. Minder bekend is dat internationale luchtvaart, scheepvaart en import-emissies niet worden meegeteld in de statistieken. Het Compendium voor de Leefomgeving van de rijksoverheid geeft toe dat de Nederlandse CO2 uitstoot in werkelijkheid met 12 procent gestegen is sinds 1990 als deze uitstoot wordt meegerekend. In andere woorden, er is helemaal geen Nederlands klimaatbeleid.

Althans, er is wel klimaatbeleid. Maar dat is niet gericht op reductie. In de Nederlandse legervisie voor 2035 geven ze aan zich voor te bereiden op oorlogen voor grondstoffen en het tegenhouden van klimaatvluchtelingen. Daarmee zetten ze hun permanente oorlogsbeleid voort, waarin alleen al in de 21ste eeuw het Nederlandse leger meevocht in oorlogen in Afghanistan, Irak, Libië, Mali en Syrië, terwijl Nederlandse wapens werden gepompt in de golfmonarchiën die Jemen hebben verwoest. Oorlogen die samen miljoenen doden en tientallen miljoenen vluchtelingen veroorzaakten. Dezelfde vluchtelingen die vervolgens verdrinken in de Middellandse Zee of uitdrogen in de Sahara door het brute Europese grensbeleid. Europa’s grens is met afstand de dodelijkste grens van de wereld.

Nu wil Nederland nog meer aan defensie gaan uitgeven. Wat zelden wordt genoemd is dat Nederland in 2021 al in de top-20 van de wereld zat qua defensie-uitgaven, en met de geplande stijging boven gigantische landen als Brazilië, Turkije, Indonesië en Pakistan uit zal komen. Of dat de NAVO als geheel in 2021 al meer uitgaf aan legers dan de rest van de wereld bij elkaar. Of dat de EU al zeven keer zoveel uitgaf als Ruslands militaire bondgenootschap, de CVVO. Dat militaire budget zal waarschijnlijk niet eens worden gebruikt om Rusland te bevechten – wat een risico op een globale nucleaire holocaust zou betekenen – maar voor imperialistische oorlogen in het Globale Zuiden.

Mensen roepen graag dat de Verenigde Staten de grote imperialistische macht is. Maar Nederland is ook een belangrijke spil in deze ongelijkheidsmachine. Nederland is: de belangrijkste bondgenoot van de Verenigde Staten binnen de EU, volgens de Amerikaanse ambassadeur; het hoofdkwartier voor internationale belastingontwijking; een fanatieke neo-liberale stem in de Wereldhandelsorganisatie, de EU, het IMF, de Wereldbank en internationale handelsverdragen; en een van de grootste wapenhandelaren in de wereld.

Laten we afsluiten met een pijnlijk voorbeeld. Kort nadat de anti-koloniale leider Soekarno alle buitenlandse bedrijven – een koloniale nalatenschap – nationaliseerde in Indonesië, kwam er een door het westen gesteunde coup van Soeharto. Zijn militaire dictatuur was verantwoordelijk voor welgeteld drie genocides (in West-Papua, in Oost-Timor en tegen linkse Indonesiërs) die samen één tot twee miljoen mensen het leven kostte. Nederland was tijdens deze dictatuur een van de vier grote wapenleveranciers, samen met de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Duitsland. Dat is nog los van de financiële steun, de handelsverdragen en de innige banden van Soeharto met het Nederlandse bedrijfsleven. Is het een wonder dat Indonesië sindsdien in rap tempo haar tropische oerwouden heeft gekapt voor papier, pulp, hout en palmolie-export in internationale handelsketens? Er loopt een directe lijn van de (neo-)koloniale oorlog tegen gelijkheid naar de verwoesting van de aarde. Alleen een anti-koloniale beweging kan deze klimaatcatastrofe stoppen.

Decolonial antiracist bloc

(De foto’s van het dekoloniale anti-racisme blok zijn op 20 juni bij dit artikel gevoegd.)