De witte drek van De Briljantjes

Zaterdagavond. In een kleine Brabantse zaal wachtten wij de vocale kunsten van onze vriendin af. Ze zingt heel goed en we supporten haar graag. Voor haar optreden was er als opwarmertje een act geboekt: De Briljantjes. Dat klonk reuze gezellig.

Om heel eerlijk te zijn: de vier carnavalesk geklede vrouwen zongen niet onaardig, maar het repertoire was om te janken, zo erg. Smaken verschillen, kun je dan nog zeggen. Ik kletste wat met mijn vriend, sipte een wit wijntje weg.

“Zitten er n***** in de zaal? Oh wacht, kleurlingen? Oh nee, ja, eentje achter de bar, maar da’s een aap die bananen wil.” Whut? WTF? De vrouwen zetten na deze opmerking “Zuid-Afrika” (Apartheid es ien skone zaak) van Jeroen van Merwijk in.

Dat anti-racistische lied, in een zelfverzonnen Afrikaans, gaat over Nederland als een prachtig land waar de apartheid is gelukt: geen zwarte mensen in het parlement, Turken en Marokkanen die alles schoon houden, en rijken en armen die gescheiden wonen.

Het lijkt erop dat De Briljantjes de ironie van dat liedje volledig ontgaat. Het is een protestsong tegen apartheid uit de jaren tachtig, en er is zeker nog wel wat op aan te merken… maar goed. Je zou bijna denken dat deze vrouwen – nostalgisch – wegzwijmelen bij het idee van apartheid en een “blank” Nederland.

Ik werd kwaad en ook mijn vriend siste dat die opmerking racistisch was en niet kon, en dat we niet gingen applaudisseren voor racisme. En dat als ze nog zo’n opmerking zouden maken, we zouden vertrekken. Er waren meer mensen in het publiek die hoorbaar ongemakkelijk en boos werden. Het kwartet zong ongestoord verder.

In de pauze spraken we onze vriendin aan op die racistische drek. Nee, dat kon inderdaad écht niet en ze zei dat ze niet meer wilde optreden als het kwartet dit soort opmerkingen kon blijven maken. De vriendin sprak de organisator van het feestweekend aan, en die zou het kwartet erop aanspreken.

“Dit is onze humor”, zei het kwartet, waarna ze de dag erop toch nog een keer 20 minuten mochten zingen. De racistische “grap” lieten ze ‘beleefdheidshalve’ maar achterwege.

Maar racisme is géén grap. Racistische uitingen zijn geen humor. Als het aan ons was geweest, waren De Briljantjes vierkant de zaal uitgebonjourd.

Puk Pent