Demonstratie “Ideeën ontruim je niet” leidt paar dagen later tot nieuwe Haagse vrijplaats (beeldverslag)

Afgelopen zaterdag namen in Den Haag zo’n tachtig mensen deel aan de anti-kapitalistische demonstratie “Ideeën ontruim je niet”. De strijdbare actie was georganiseerd door mensen van het voormalige sociaal centrum De Samenscholing in de Beatrijsstraat in Moerwijk, dat anderhalf jaar geleden moest wijken voor een gemeentelijk prestigeproject. Veel sneller dan verwacht blijkt deze demonstratie succes te hebben opgeleverd, want vandaag werd bekend dat door toedoen van het doorzettingsvermogen van de Haagse Stadspartij (HSP) het college van B&W akkoord is gegaan met een vrijplaats in het pand Paviljoensgracht 18, in het centrum van Den Haag. “Wij zijn ontzettend blij dat het college onze suggestie voor deze plek heeft overgenomen!”, aldus de HSP.

De demonstratie begon op het Spuiplein, met een energieke toespraak van Pim (zie hieronder), die actief is in de Bond Precaire Woonvormen (BPW). De tocht voerde onder meer langs het voormalige kraakpand de Illusie en werd begeleid door muziek, spandoeken en leuzen als “A-, anti-, anti-capitalista”, “Geen bazen en politici, maar zelfbestuur en anarchie”, “Free, free Palestine”, “Change your diet for the climate, eat the rich” en “Daar staat een pandje leeg”. Dat kraken in Den Haag doorgaat, bleek enige tijd geleden nog, toen tijdens de Europese “Housing Action Days” een al jarenlang leegstaande dönerzaak met bovenwoningen aan het Spui in gebruik kon worden genomen. Maar door het gewelddadige optreden van de eigenaar ging het pand alweer snel verloren voor de Haagse kraakbeweging.

“Wij zijn hier vandaag, opnieuw, om te laten zien dat wij ons niet uit deze stad – waar het kapitalisme regeert – laten wegjagen”, zo begon Pim zijn praatje. “Elke stad heeft een vrijplaats nodig: een verzamelpand voor sociaal-culturele initiatieven die draaien op zelfbestuur en wederzijdse hulp, waar mensen terecht kunnen bij de weggeefwinkel, waar ruimte is voor spreekuren en vergaderingen, waar je van een betaalbare veganistische maaltijd kunt genieten, waar jong en oud elkaar ontmoeten en culturele evenementen, zoals exposities en concerten, zonder winstoogmerk worden georganiseerd. Kortom, een plek waar het niet draait om de poen, maar om het samen dingen doen!

Het ontbreekt in deze stad niet aan de ideeën en betrokken mensen, alleen aan een plek. Aan ruimte waar we zonder druk vanuit de markt en de staat samen kunnen beslissen over de invulling, zonder subsidies en andere vormen van afhankelijkheid en bemoeienis. Het enige dat wij nodig hebben, wat wij eisen, is een vaste plek, waar we een keer niet worden uitgetrapt, waar de vele waardevolle ideële initiatieven die zich in vrijplaatsen ontwikkelen, het een keer niet hoeven te ontgelden in die voortdurende, ongelijke strijd tegen het grote geld.

Den Haag kan niet zonder vrijplaats. Elke levendige stad heeft vrije ruimte nodig! Ruimte voor een internationaal-solidair, subcultureel programma, subversieve geluiden en sociale activiteiten waarmee wij in deze stad een vitale functie vervullen. Deze stad snakt naar een plek waar mensen die buiten de meeste hokjes vallen, zich welkom voelen; even van het kapitalistische geweld daarbuiten op adem kunnen komen; samen kunnen bouwen aan alternatieve, solidaire manieren van samenleven.

Het Oude RKZ in Groningen, OCCI, Molli en Vrankrijk in Amsterdam, ACU in Utrecht, Knoflook in Den Bosch, Landbouwbelang in Maastricht, Vrijplaats Leiden… en Den Haag? Hier lukt het maar niet om dat wat van onderop wordt opgebouwd op waarde te schatten. Onze stad kent een lange traditie van vrijplaatsen, van het Brullend Breekijzer en de Blauwe Aanslag langs de Illusie en de Vloek en de Samenscholing. Maar nee, alles dat wij de afgelopen jaren met hart en ziel hebben opgebouwd, is door de gemeente afgebroken. Wat overeind is gebleven, zijn de idealen achter deze plekken, en de behoefte aan, de noodzaak van een nieuwe vrijplaats.”

Nieuwe vrijplaats

Amper een paar dagen later blijkt dat de lange strijd voor zo’n nieuwe vrijplaats toch succes heeft opgeleverd. In een bericht daarover meldt de HSP: “De Haagse Stadspartij heeft altijd gevochten voor de tegencultuur van de Blauwe Aanslag, de Vloek en de Samenscholing. Voor ons was de sluiting van de samenscholing het begin van ene nieuwe strijd voor een permanente plek voor een sociaal-cultureel centrum in Den Haag. Want wat is een stad die geen ruimte biedt aan tegencultuur, aan leven zonder winstoogmerk? We deden ons werk in de raad door tegen te stemmen, moties in te dienen en alternatieven voor te stellen, en andere partijen aan te spreken op hun hart voor de stad. Ook kwamen we in actie. Zo liepen we zaterdag nog mee in de demonstratie ‘Ideeën ontruim je niet’. Continu deden we nieuwe voorstellen. Als laatste brachten we het gemeentelijke pand Paviljoensgracht 18 onder de aandacht. En nu is het zover!!!! Het college heeft in een brief bevestigd dat er ruimte komt voor een vrijplaats aan de Paviljoensgracht.”

Harry Westerink