DENK-Kamerlid Kuzu steunt repressie van president Erdoğan tegen journalist Dündar

Nationalisten steunen hun favoriete staat doorgaans door dik en dun, zelfs wanneer die de vrije pers aanvalt. Zo schaarde DENK-Kamerlid Tunahan Kuzu zich vorige week onvoorwaardelijk achter het repressieve beleid van Turkije tegen Can Dündar.

Die Turkse journalist in ballingschap was op uitnodiging van podium De Balie naar Amsterdam gekomen. Dündar wordt vervolgd omdat hij onthulde hoe de Turkse geheime dienst wapens leverde aan jihadistische groeperingen in Syrië. Hij overleefde ook nog eens ternauwernood een moordaanslag bij de ingang van een rechtbank in Istanbul. Sindsdien leeft hij ondergedoken in Duitsland. Na het debat in De Balie mocht Dündar zijn verhaal ook komen vertellen in de Tweede Kamer, op uitnodiging van SP-Kamerlid Sadet Karabulut. Ook Kuzu was daarbij aanwezig en hij beschuldigde Dündar onder andere van het lekken van Turkse staatsgeheimen en het bieden van een podium aan lieden die Turkije en de Turken zwart proberen te maken.

Nationalisme

Nationalisme is een gif dat niet makkelijk meer uit het DENKen kan worden gewist wanneer het er eenmaal is ingekropen. Turkse nationalisten menen dat hun heilige staat boven de mensenrechten verheven is, boven het recht op het vrije woord en zelfs boven het recht op leven. Het blijkt een belangrijke politieke ambitie van Kuzu en co om de Turkse staat te vrijwaren van alle blaam en kritiek. De ruim 150 journalisten die momenteel in Turkije vastzitten,  begingen in de ogen van nationalisten als Kuzu dezelfde fouten als Dündar. Je mag niet zomaar het staatshoofd bekritiseren, de nationale trots schaden en landsbelangen in gevaar brengen. Wie dat wel doet, weet nu wat er te wachten staat.

Het staatshoofd zelf is daarentegen aan geen enkele restrictie onderhevig. President Recep Erdoğan mag beledigen, bedreigen, demonstranten in elkaar laten meppen, verklaren dat hij rechterlijke uitspraken niet accepteert, noodverordeningen uitroepen en die vervolgens eindeloos verlengen. Het deert Kuzu en zijn nationalistische kameraden allemaal niet. Het past immers naadloos binnen zijn patriottische DENKbeelden, waarvan de trotse waarden van de Turkse identiteit het fundament vormen. Maar uiteraard bestaat er niet zoiets als de Turkse identiteit. Toen hij zich tegen Dündar uitsprak in het parlement, deed hij dat namens de Turkse gemeenschap in Nederland, zo beweerde hij. Maar hij sprak hooguit namens de homogeen conservatieve, nationalistische en in het uiterste geval zelfs fascistische Turken. De andere Nederlanders uit Turkije vormen een diverse, kleurrijke en progressieve of linkse community van Turken, Koerden, Armeniërs, Suroye, Alevieten, Yezidis en Roma.

Galg

Kuzu spreekt zich dus uit ten faveure van de vervolging van Dündar. Hij tracht dat te rechtvaardigen via een DENKfout. Alsof de situatie in Nederland met die in Turkije zou zijn te vergelijken. Hier kan men vijftien jaar krijgen voor het lekken van staatsgeheimen, dus het is niet raar dat Dündar daar voor hetzelfde wordt bestraft, aldus Kuzu. Hij staat vierkant achter de keiharde repressie door de Turkse staat. Wat dat betreft mogen we van geluk spreken dat er momenteel officieel geen doodstraf bestaat in Turkije. Momenteel, want als het aan Erdoğan ligt, zal die snel weer worden ingevoerd. Mocht het zover komen, dan zullen – net als een jaar of veertig geleden – aan de lopende band dissidenten naar de galg worden gevoerd. Moet je je maar aan de regels houden, aldus nationalisten als Kuzu.

Volgens Erdoğan en zijn partij is Turkije een sterke staat die juist daarom voortdurend wordt belaagd door externe en interne vijanden. Dündar is zo’n interne vijand, en die heeft volgens Kuzu in Nederland niets te zoeken. Dündar zou krachten in de kaart spelen die proberen Turkije in een kwaad daglicht te stellen. Kuzu gebruikte dezelfde propagandataal als de Turkse president. En dat sluit aan bij een eeuwenoude conspiracy-politiek waarbij Turkse leiders een vijandsbeeld creëren om vervolgens alles dat naar oppositie riekt uit te schakelen.

Erdoğan heeft wel een nieuwe eigen variant bedacht van die politiek. Hij spreekt van “Ust Akil”, vrij vertaald: een onzichtbare macht die ons van bovenaf probeert te beïnvloeden. Die Ust Akil is overal aanwezig, of het nu gaat om economie, politiek of het sociale leven. Zelfs als de rente stijgt, zou het de schuld zijn van Ust Akil. Wie of wat die Ust Akil is, laat hij in het midden, zodat het begrip naar believen kan worden ingevuld, bijvoorbeeld met Amerika, Europa, Joden, Koerden, Alevieten of Armeniërs.

FETÖ

Na de mislukte coup van 15 juli 2016 is er nog een nieuwe vijand aan toegevoegd, die voortdurend wordt genoemd: de Fetullah Terreur Organisatie (FETÖ). Erdoğans AK-partij probeert de geschiedenis van voor en na de coup te herschrijven, zodat die weer in hun straatje past. Nationalisme is helaas geen bril die je even af en op kan zetten. Tientallen journalisten die in de periode vooraf aan de couppoging werden opgesloten wegens het schaden van landsbelangen omdat ze kritisch waren richting Fetullah Gülen en de AK-partij met wie hij samenwerkte, die worden nu opnieuw opgepakt onder het mom dat ze juist aanhanger zouden zijn van diezelfde Gülen.

Maar in de logica van Kuzu maken de Turkse staat en haar staatshoofd geen fouten. Het belang van de staat gaat voor alles. Turken hoeven niet weten wat ‘hun’ staat achter de schermen uitvoert. Er staat immers niet voor niets een zware straf op het uitlekken van staatsgeheimen. O jee, als ze toch eens te weten zouden komen welke plannen er allemaal worden gesmeed in de achterkamertjes van Erdoğans mega-grote paleis. De voormalige politiechef Mehmet Ağar, die verantwoordelijk was voor honderden doden in Turks-Koerdistan en die met zijn maffiose praktijken tientallen linkse Koerdische activisten liet liquideren, zei ooit: “Wat wij hebben gedaan moet geheim blijven, want, net als met een muur: als je een steen weg haalt, dan stort de hele muur in elkaar.”

Laten we hopen dat ooit niet alleen de muur, maar het hele gebouw van de Turkse staat in elkaar stort en alle smerige geheimen, intriges en misdaden bekend worden. Op de puinhopen zullen wij dan een nieuwe wereld opbouwen zonder donkere plekken. Met dank aan Can Dündar en vele anderen die strijden voor de vrijheid.

Bülent Yilmaz