Interessante discussie in Amsterdams vakbondscafé over de strijd tegen de bezuinigingen
Op vrijdag 29 oktober bezochten zo’n 45 mensen het Amsterdamse vakbondscafé over “de onderkant van de arbeidsmarkt”. Veel aanwezigen hekelden met name de bezuinigingen op de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW). Het SP-Kamerlid Sadet Karabulut presenteerde een nieuwe campagne tegen die bezuinigingen. De bond waarbij de WSW-ers zijn ingedeeld, de ABVAKABO, heeft al aangegeven daaraan mee te gaan doen. Op 27 november vindt de eerste grote actiedag plaats.
Maar daarmee houden we de mega-bezuinigingen van 18 miljard natuurlijk niet tegen. Laat staan dat we zo het kabinet Bruin 1 van de troon kunnen verjagen. En dat zou wel het uiteindelijke doel moeten zijn van alle acties tegen de bezuinigingen, vonden veel aanwezigen in het vakbondscafé. Maar goed, dat is voor individuen natuurlijk wel veel makkelijker te verkondigen dan voor bestuurders van een grote vakbond.
Moet er snel een groot landelijk comité worden opgericht tegen alle bezuinigingen, of is het realistischer en zinvoller om eerst lokaal protest te organiseren? Om mensen bijeen te brengen en bewust te laten worden van wat hen allemaal te wachten staat, om vervolgens van daaruit een groter landelijk geheel op te bouwen? Daarover was veel discussie. Feit is dat de FNV-top graag wil onderhandelen met Bruin 1. Maar aan de andere kant organiseerde de ABVAKABO op 29 september al een protest met 1.500 mensen.
De aanwezige ABVAKABO-bestuurders zeiden zo snel mogelijk van Bruin 1 af te willen, maar ze voorzagen vooral een langdurige loonstrijd tegen de nullijn die minister van Binnenlandse Zaken Piet Hein Donner inzet tegen de publieke sector. Met name in het openbaar vervoer in de 3 grote steden – waar 45 procent gekort gaat worden – kan Donner een flinke knokpartij tegemoet zien, zo werd al snel duidelijk tijdens de bijeenkomst.
Sommige aanwezige traditionele marxisten zagen de arbeidersstrijd alweer gloren. Voor de mensen zonder werk zagen ze echter geen rol weggelegd. Dat schoot de eveneens aanwezige Piet van der Lende van de Bijstandsbond in het verkeerde keelgat. Die kwam direct met allerlei verzetsvormen die werklozen in het verleden met succes hebben ingezet.
De problemen van werklozen gaan op een bepaalde manier nog verder dan die van arbeiders met werk. De ideologie van de individuele verantwoordelijkheid prikt hen makkelijk een schuldgevoel op. Daarnaast hebben ze niet alleen weinig geld te makken, maar worden ze ook nog eens aan een snel groeiende reeks disciplineringsmaatregelen blootgesteld, zoals onverwachte huisbezoeken, work first-projecten en andere gedwongen arbeid. Zo worden ze tot een schrikbeeld gemaakt voor arbeiders die nog wel werk hebben. Die voelen zich daardoor meer en meer genoodzaakt om elk soort werk aan te nemen, hoe laag de betaling en hoe slecht de arbeidsvoorwaarden ook zijn. Ze zullen ook meer gaan accepteren van hun bazen.
De trend is om te proberen om mensen met een uitkering te laten werken voor een inkomen onder het minimumloon. Zulke maatregelen hebben een loondrukkende werking, zo werd tijdens het café gezegd. Het hele loongebouw zakt namelijk naar beneden als het minimumloon wordt losgelaten of verlaagd. Solidariteit tussen werkenden en werklozen is van levensbelang voor iedereen, en een sterk vangnet van sociale voorzieningen moet er blijven. Dat is de grondslag van iedere beschaving. En aan degenen die voor zulke argumenten niet gevoelig zijn, moet duidelijk gemaakt worden dat het vangnet er voor iedereen is. Iedereen kan het ooit nodig hebben. Iedereen kan een ongeluk, een burn-out of een ziekte krijgen. En ook komt niet iedereen daarna als vanzelfsprekend weer aan het betaalde werk, want bazen hebben over het algemeen liever geen mensen ‘met een vlekje’.
Het gemengde gezelschap in het vakbondscafé hield er uiteenlopende visies op na over wat er allemaal moet gebeuren en waar we moeten beginnen. Maar de algemene sfeer was duidelijk: we moeten samen vechten tegen de bezuinigingen.
Willem Slaapmaat