Discussie over actievoeren rond 1 mei

Binnen Doorbraak wordt vaak gediscussieerd over acties en de vorm daarvan. Daarbij gaat het uiteraard vooral ook om de effectiviteit van acties, en om de uitstraling naar buiten toe: gaat er een mobiliserende werking vanuit? Worden mensen gestimuleerd om mee te gaan doen in de strijd voor een eerlijke, solidaire en vrije samenleving?

Demonstraties lijken wat dat betreft niet altijd de meest geschikte actievorm; van simpelweg rondjes lopen als protest gaat vaak maar weinig kracht uit. Grote demonstraties worden vaak onschadelijk gemaakt doordat er bobo’s van politieke partijen zijn, waarbij de demonstranten slechts passief mogen toehoren. Meer strijdbare demonstraties zijn vaak erg klein, waardoor ze makkelijk genegeerd kunnen worden door de media.

Misschien is het goed om te beseffen dat demonstraties een manifestatie zijn van verzet dat al langer leeft en dat mensen die op een demonstratie of andere actie afkomen niet uit de lucht komen vallen, maar er zijn omdat ze op een bepaald moment, of waarschijnlijker op meerdere momenten, geïnspireerd zijn geraakt om in actie te komen. Die inspiratie kan bijvoorbeeld komen uit gelezen artikelen, interessante lezingen, onthullingen en acties die resultaten opleveren. En mensen kunnen natuurlijk ook gewoon boos zijn geworden over het leven dat ze leiden onder het juk van het kapitalisme. Het is dan wel goed om te weten dat er meer mensen met problemen zijn, die ook boos zijn over het onrecht dat hen en anderen wordt aangedaan. Daarom legt Doorbraak de nadruk op het organiseren van mensen. Door organiseren worden mensen voor een gemeenschappelijk doel bijeengebracht en kunnen ze vaak effectief strijden tegen hun onderdrukkers. Gezamenlijk kunnen dan bijvoorbeeld stakingen of bezettingen worden uitgevoerd. Of demonstraties natuurlijk, die dan een uiting vormen van de gevonden onderlinge solidariteit. Maar het gaat erom om mensen langdurig bij de strijd te betrekken.

In twee artikelen van Doorbraak-activisten rond de 1 mei van vorig jaar komen bovenstaande overwegingen ook naar voren. Het eerste artikel, van Bülent Yilmaz, geeft een treffende beschrijving van de 1 mei demonstratie in Nijmegen van vorig jaar: een strijdbare demonstratie, die helaas ontsierd werd door politiegeweld. Het tweede artikel van Yerke is meer kritisch: zowel een ‘te brave’ demonstratie als een demonstratie die eenzijdig focust op het heroveren van de straat en het uitvoeren van illegale acties is ineffectief. De eerste is te weinig strijdbaar, daar gaat geen dreiging voor het systeem van uit. De tweede leidt al snel tot marginalisering van de actievoerders. Het artikel roept vooral op om meer nadruk op het organiseren van mensen te leggen.

Pas als we een grote groep strijdbare mensen kunnen mobiliseren kunnen we laten zien dat we als radicaal buitenparlementair links weer een rol van betekenis spelen. In die situatie verkeren we echter nog lang niet. Toch hechten we er aan om bij deze 1 mei demonstratie aanwezig te zijn, om een principieel geluid tegen het kapitalisme te laten horen. Dat de demonstratie klein is, is niet doorslaggevend: verzet begint altijd klein. We hopen daarbij op een demonstratie waarbij strijdbaarheid, onderlinge solidariteit en verantwoordelijkheidsgevoel hand in hand gaan.

Koos Kuijt