Dood aan Amerika?

Sommigen juichen (zie de tweet hiernaast) de vergelding van Iran tegen Israël toe als een heroïsche opmars van het mondiale zuiden. Het is moeilijk om er achter te komen of het hier gaat om een opvatting van een grote groep mensen of om een stokpaardje van online ridders die zoveel mogelijk klikken proberen te verzamelen op platforms waar oproerige teksten het goed doen.

Maar toch, wie het idee heeft dat de opkomst van Iran, Rusland en China gunstig is voor de gemarginaliseerden van de wereld, hoeft alleen maar te kijken naar hoe de gemarginaliseerden in die landen zelf worden behandeld. Dat zeg ik niet uit minachting voor de niet-westerse landen van de wereld, maar uit minachting voor heersers overal. Bij het streven naar een wereld met meerdere machtscentra gaat het vaak niet om anti-imperialisme van de onderworpenen, maar van heersende klassen die het westen willen vervangen als het centrum van de macht, in plaats van af te rekenen met onderwerping.

Het scanderen van “Dood aan Amerika” is als het opsteken van je middelvinger, maar dan op het politieke vlak. Het is een heerlijke uitlaatklep voor je frustratie en om je minachting te tonen. Maar kan de werkelijke ondergang van Amerika een serieus politiek doel zijn? Want eigenlijk zijn we allemaal Amerikanen. Daarmee bedoel ik niet dat we geen persoonlijke identiteit meer hebben, en dat we allemaal de typisch Amerikaanse leefwijze overgenomen hebben. Maar dat Amerika het systeem van het wereldkapitalisme belichaamt, waar we allemaal in leven. Daarom kan Amerika in de populaire verbeelding tegelijkertijd het land van melk en honing zijn, en de hel zelf.

En hoe zit het met de gewone Amerikanen? Die zijn zo slecht nog niet, zo ontdekte ik tijdens mijn recente eerste bezoek aan het land (waar ik ook de zonsverduistering meemaakte!). Veel minder onbeschoft en afstandelijk dan ik me had voorgesteld, ongeveer net zo gewoon als ieder ander: eenvoudigweg op zoek naar een fatsoenlijk leven. Het is gemakkelijk om Amerikanen te zien als gunstelingen van de wereldmacht, voor haar inwoners het beste land van de wereld. En het valt niet te ontkennen dat Amerikanen een hogere levensstandaard hebben dan de meeste mensen in de rest van de wereld. Maar door in New York City zelf te zijn, waar fabelachtige rijkdom en macht hand in hand gaan met strijd en wanhoop, werd het me duidelijk dat nationaliteit niet het meest geschikte begrip is om over wereldmacht na te denken. Het zijn niet alleen Amerikaanse elites die in de potloodtorens van Manhattan zitten – het zijn ook die van de Emiraten, de Chinezen, de Russen, enzovoorts. En daar beneden? Daar zie je ook niet alleen Amerikanen.

Helaas, Amerika is wel belangrijk. Washington is in staat om het bloedvergieten in Gaza te stoppen en toch blijft het het moorddadige geweld van Israël steunen. Dat is wat de wereld ziet, terwijl het wanhopig toekijkt. Ook in Amerika. De vraag is of dit in november zal veranderen. De activist en filosoof Cornel West beschrijft de keuze tussen Trump en Biden alsof je moet kiezen tussen de volgende wereldoorlog en de volgende Amerikaanse burgeroorlog. Akelig.

“Dood aan Amerika” scanderen is misschien minder bedoeld om te provoceren, maar meer om te beschrijven wat er onder de oppervlakte aan het gebeuren is. Daar waart Thanatos, de god van de dood, rond in eigen persoon.

Will Shoki

Will Shoki is redacteur van het internet tijdschrift “Africa is a Country”. Vertaling en bewerking: Jan Paul Smit.

Meer lezen over “de conservatieve wortels van het anti-amerikanisme“?