Dwangarbeiders IJmond voor straf in de kou gezet, letterlijk!

Geplaatst op door

Zes werklozen die met behoud van hun uitkering moeten werken bij IJmond Werkt en kringloopwinkel Noppes, klagen in deze krant hun nood over de werkomstandigheden. Tirannieke chefs leggen personeel met beperkingen een veel te hoge productiedruk op, en dreigen met straf als ze falen. De zes werklozen doen verderop in deze krant een boekje open over de werkomstandigheden en de werksfeer bij de diverse door de overheid gesubsidieerde bedrijven waar zij te werk worden gesteld. Daar krijgen zij geen vergoeding voor; behoud van hun bijstandsuitkering is het enige dat hier tegenover staat. Hiervoor moeten de veelal lichamelijk danwel geestelijk beperkte werklozen verduren dat chefs tegen hen schreeuwen, midden in de winter ramen tegen elkaar openzetten om hen te straffen, dat ze verplicht worden om op niet-bestaande vacatures te solliciteren en zelfs porno-artikelen moeten inpakken. Bij kringloopwinkel Noppes zijn de werkomstandigheden niet veel beter dan bij IJmond Werkt, meldt een van de klokkenluiders die daar moest werken nadat IJmond Werkt de kringloopwinkels aan Noppes verkocht. “Er wordt van mensen onrealistisch snel werken geëist.” Volgens IJmond Werkt zijn er genoeg mensen die juist met veel plezier werken bij het sociaal werkbedrijf. “We hebben een prachtige organisatie waar ontzettend veel mensen met veel plezier werken of naar werk begeleid worden”, reageert een woordvoerster. Wel wordt erkend dat er door werklozen seksartikelen worden verpakt. IJmond Werkt meldt dat dit alleen op vrijwillige basis gebeurt, maar tegenstrijdig genoeg meldt het bedrijf ook dat werklozen die een opgedragen taak weigeren te doen, het risico lopen op een strafkorting op hun uitkering. Een van de werkloze klokkenluiders meldt dat een van zijn collega’s daadwerkelijk voor straf een maanduitkering is misgelopen. De politiek in de IJmond heeft IJmond Werkt al een tijdje op de korrel. Politici in Beverwijk en Heemskerk zijn niet te spreken over de jaarverslagen van de organisatie. Ook leven er vragen over de integriteit van ex-directeur Mark Bouma.

Bart Vuijk in Zes klokkenluiders trekken aan de bel over IJmond Werkt en Noppes (Noordhollandsdagblad)

“Moderne slavernij bij IJmond Werkt”

“IJmond Werkt is geen sociaal werkbedrijf, maar een modern slavernijbedrijf.” Dit is een klacht die een zestal werklozen bij deze krant heeft neergelegd. In diverse interviews klagen zij over een uiterst beroerde werksfeer, tirannieke leidinggevenden en de voortdurende angst dat bij klachten hun uitkering wordt gestopt. De ervaringen van de werklozen zijn hier onder een schuilnaam geplaatst, omdat ze bang zijn dat IJmond Werkt hen zal bestraffen voor het vertellen van hun verhaal aan de krant. Hun identiteit is bij de redactie bekend. IJmond Werkt is door deze krant om een reactie gevraagd. Het sociaal werkbedrijf herkent zich niet in de klachten. “We hebben een prachtige organisatie waar ontzettend veel mensen met veel plezier werken of naar werk begeleid worden en dat laten we graag zien!”, reageert een woordvoerster van het sociaal werkbedrijf, dat is opgericht door de IJmondgemeenten om werklozen weer aan het werk te krijgen. Wie in de IJmond een bijstandsuitkering aanvraagt, komt bij IJmond Werkt. Papierprikken, groenonderhoud, verpakkingswerkzaamheden, en ander vrij eenvoudig werk moet ervoor zorgen dat deze werklozen in een arbeidsritme blijven, zodat ze niet verleren hoe ze moeten werken en ooit weer bij een echte baas aan de slag kunnen. Werklozen geloven er weinig van: ze zien geen meerwaarde in de ’werkstages’. Mensen klagen erover dat zij na twintig of dertig jaar bij een baas te hebben gewerkt, nu elke paar maanden worden ’rondgepompt’ in de diverse werkbedrijven. Echt werk is er niet. Saillant is de klacht van een werkloze die door IJmond Werk gedwongen werd om porno-artikelen te verpakken. Poeders waarmee mannen hun eigen penis kunnen ’klonen’. IJmond Werkt erkent dat er “een erotisch artikel” wordt verpakt, maar dit werk zou niet worden verplicht.

“IJmond Werkt levert aan de pornohandel”

Laurence (62): “IJmond Werkt levert aan de pornohandel. Ik vraag me af of het wel legaal is. Er arriveren in het verpakkingspand op de Trompet pallets met zwart zeil eroverheen. Daarin zaten poeder en plastic buizen. Het is de bedoeling om met dat poeder, vermengd met water, in die buizen een afdruk van je eigen penis te maken. Wij moesten die spullen verpakken. Ook zaten er vibrators tussen en andere seksspeeltjes die wij moesten inpakken. Niemand durfde daar wat van te zeggen, mensen waren te bang. Duyvis was de grootste klant van IJmond Werkt op de Trompet. Ook moesten we eens stickers op flessen scheerschuim van Kruidvat plakken. Die flessen waren afgeprijsd, en wij moesten nieuwe prijsstickers over de oude stickers heen doen. Er werkten daar genoeg mensen die vanwege hun beperkingen de stickers ernaast plakten, dus de gewone bijstandsgerechtigden moesten vier keer zo hard werken om de productie te halen. Er werkten daar velen die vanwege hun gebrek geen moer kunnen. De werksfeer was zeer slecht op de Trompet. Midden in de winter, de verwarming was stuk, zette een verwarde vrouw eens een raam open. Het werd ijskoud en het tochtte enorm. Iemand anders deed het raam weer dicht. Toen kwam even later een leidinggevende vrouw naar beneden, die snauwde dat wij aan haar hadden moeten vragen of dat raam weer dicht mocht. Voor straf heeft zij die dag alle ramen op onze verdieping open gezet, en ze voegde eraan toe, wijzend op degene die het raam had dichtgedaan: ‘Dat hebben jullie aan haar te danken.’ Er liep een persoon rond met epilepsie. Die had voortdurend aanvallen. Er waren tafels met punten en daar viel zij nogal eens op. Wij zetten haar dan in een stoel. Nadat ze even had gezeten, werd ze door de leiding gewoon weer aan het werk gezet. We moesten ten koste van alles door met het werk. Er werkte in mijn tijd ook iemand met een soort van ijzeren rek rondom zijn onderlichaam. Hij kon zichzelf niet in balans houden zonder dat rek. Die persoon werd boven aan het werk gezet. Dat vond ik raar, want bij brand of andere calamiteiten zou hij totaal kansloos zijn geweest. Ik vind niet dat je zo iemand in zo’n werkpositie moet plaatsen. Regelmatig worden door leidinggevenden mensen weggepest. Maar het zijn zwakke mensen, die niet in staat zijn om weerwoord te geven. Ik wel als ’gewone’ bijstandsgerechtigde, dus mij lieten ze met rust, ze wisten dat ze dit met mij niet hoefden te proberen. Ooit zag ik hoe een vrouw werd weggepest. Ze zat te huilen en wilde naar huis. De leidinggevende zei: ‘Als je naar huis gaat, word je gekort op je uitkering.’ Net voordat ik vertrok, was er sprake van een plan om camera’s in de wc op te hangen om mensen ook daar in de gaten te houden. Ook wilden ze de deuren van de wc’s eruit halen. Ik weet niet of dat is uitgevoerd, ik ging net op tijd weg daar. Het is gewoon een slavenbedrijf. Tegen mij en andere ’normale’ mensen durven ze niets te zeggen, maar die zwakke mensen worden vreselijk aangepakt.”

“Sfeer bij Noppes niet veel beter dan IJmond Werkt”

Cor (45): “Mensen die van alles mankeren, laten ze bij Noppes voor een achterlijk schijtloontje keihard werken. Een man die een hersenbloeding heeft gehad en wiens handen in een rare stand staan, kon eigenlijk niet meer tillen of snelheid maken. Maar bij Noppes wordt er zoveel druk op je gezet dat hij dat toch is gaan doen. Zag ik hem ineens met een zware televisie sjouwen. Hij durft niks terug te zeggen uit angst voor de leiding. Van deze mensen, maar ook van anderen, wordt onrealistisch snel werken geëist. Velen bij Noppes die zijn overgekomen van IJmond Werkt, hebben nieuwe contracten voorgelegd gekregen. Die weigeren veel mensen te tekenen. Die mensen zijn dus nog steeds in dienst bij IJmond Werkt. Ze zijn bang dat Noppes ze zomaar kan ontslaan als ze dat contract tekenen. Ik ben in de veertig en heb 23 jaar gewerkt, maar toch wordt het werk bij Noppes mij aangeboden als ‘werkstage’ om werkervaring op te doen. Dat is belachelijk. Er werken overigens ook jongens die helemaal niks hoeven te doen, die hebben kennelijk een andere regeling weten te treffen. Zij hoeven niet te solliciteren, niet te werken, lang leve de lol. Terwijl anderen zich helemaal kapot moeten werken. Sinds de overgang van mensen van de kringloopwinkel van IJmond Werkt naar Noppes is er echt de zweep over gegaan. Ik denk dat ze dat doen om de zwakkere mensen eruit te krijgen. Er zal op een gegeven moment een soort natuurlijke selectie plaatsvinden, en dan houden ze alleen de ’sterke’ werknemers over. Zo kunnen ze productie draaien met mensen die er met behoud van uitkering werken, voor niets dus. Er wordt bij IJmond Werkt en ook bij Noppes heel vaak gedreigd met een strafkorting op de uitkering als niet aan de wensen van de leiding wordt voldaan. Bij een collega heb ik daadwerkelijk een formulier gezien: die heeft een strafkorting gekregen omdat hij een mail had gemist met een werkoproep. Die kon hij niet lezen, omdat zijn pc in reparatie was.”

“Iedereen als een aasgier op dat vacaturebord af”

Hans (45): “Ik heb tien jaar in een bouwmarkt gewerkt. Toen werd ik ontslagen. Drie jaar lang heb ik gesolliciteerd op alle winkelvacatures die er maar zijn. Steeds kreeg ik nee, nee, nee te horen. De moed zakte mij in de schoenen. Bij IJmond Werkt ben ik al die jaren van de ene naar de andere plek gestuurd. In een kringloopwinkel, bij het groenbedrijf, in al die tijd heb ik maar een keer tijdelijk echt werk gehad, maar ik moest daar weer weg voordat ze verplicht waren om mij vast in dienst te nemen. Nu werk ik weer bij IJmond Werkt, alweer in een ander baantje. Ze zeulen gewoon met bijstandsgerechtigden, je weet nooit hoe lang je ergens bent.” Martin (23): “Ik wil iets vertellen over de vacatures bij IJmond Werkt. Je bent verplicht om te solliciteren. De vacatures hangen op een bord. Elke week stuift iedereen als een groep aasgieren op dat bord af. Er staan simpele baantjes op bij bijvoorbeeld een hondenuitlaatservice, een snackbar, noem maar op. Ik heb wel eens zo’n bedrijf gegoogeld, want ik vertrouwde het niet. Toen bleek dat het betreffende bedrijf, dat op dat bord adverteerde, al drie maanden failliet te zijn. Ik heb dat gemaild aan IJmond Werkt, maar ze hebben die vacature gewoon weer teruggehangen op dat bord. Je solliciteert dus op nepvacatures. Het steekt mij dat mensen die graag willen werken, hierdoor worden tegengehouden en gedemotiveerd.” Bert (55): “Ik heb bijna dertig jaar bij de Hoogovens gewerkt, toen werd ik ontslagen. Daarna heb ik wel drie sollicitatietrainingen gehad in drie verschillende plaatsen: Haarlem, Leiden en Zaandam. Ik moest daarheen maar ik kreeg geen reiskostenvergoeding. Elke keer kreeg ik dezelfde cursus. Iedereen werkt langs elkaar heen. Bij IJmond Werkt kreeg ik intussen in hoog tempo het ene na het andere klusje opgedragen. Overal mag ik maar maximaal drie maanden werken, omdat dit goed zou zijn voor mijn werkhouding of zoiets. Ik heb dertig jaar gewerkt! Op een gegeven moment werd ik via via weer bij Tata gestald. Maar nooit mocht ik ergens een tijdje blijven, nooit werd ik in dienst genomen. Altijd moest ik weer terug naar IJmond Werkt. Die pompt mensen voortdurend rond. Ik vind dat respectloos. Ik wil graag werken voor mijn uitkering, maar niet als ik overal naartoe word gesleept. Ik voel me net een jojo.”