Economen, kijk naar de mensen en niet alleen in de boeken

Nu alle politieke partijen het minimumloon willen verhogen, doen economen zoals Bas Jacobs toch pogingen om te laten zien waarom dit geen goed idee zou zijn en dat het verlagen van de belasting beter is. Dat klopt niet.

Jacobs stelt dus voor om in plaats van het minimumloon te verhogen, de belastingen te verlagen. Daarmee laat hij in ieder geval zien dat hij het eens is met de stelling dat de inkomsten van mensen te laag zijn. Dat is dan het positieve.

Maar veel mensen die op of rond het minimumloon verdienen, werken (gedwongen) parttime. Dat betekent dat de meesten al nauwelijks tot geen belasting betalen vanwege de te lage inkomsten. Dus het verlagen van de inkomstenbelasting zal geen effect hebben voor een grote groep mensen. Terwijl het probleem juist is dat door de oneerlijke verdeling van de welvaart die mensen niet genoeg inkomsten hebben.

Uitkeringen zijn gekoppeld aan het minimumloon. Dus als de belastingen omlaag gaan, in plaats van het minimumloon omhoog, dan stijgen de uitkeringen zoals bijstand en aow niet mee. Neo-liberalen zullen dit toejuichen vanwege argumenten als dat mensen financiële prikkels zouden moeten hebben om te willen werken. Dat is onzin. Er is nooit gebleken dat het zo werkt.

Daarnaast zijn er in dit systeem altijd mensen die geen betaald werk hebben (arbeidsreserve). Dus het is niet dat mensen niet betaald willen werken, maar er is simpelweg geen werk.

Ook is het goed hier te benadrukken dat als mensen kunnen werken, dit vaak banen zijn met zeer tijdelijke contracten zonder perspectief en met zeer lage lonen. Doordat mensen dan tijdelijk zijn gaan werken, en dus meer inkomsten hebben gekregen, moeten ze aan het eind van het jaar opeens de toeslagen terugbetalen. Dit is een van de grootste redenen waarom veel mensen in de schulden zitten.

Verder moeten we ophouden “werk” slechts als “betaald” werk (dat een ander winst kan maken door jouw arbeid) te definiëren. Veel mensen doen ook waardevol onbetaald werk.

Altijd wordt het argument gebruikt dat een hoger minimumloon banen zal kosten. Dat is slechts een theorie van de klassieke economie. In de praktijk is het nooit zo gebleken. Zie Duitsland, de Verenigde Staten en Engeland. Toch weigeren economen te kijken naar de praktijk, en blijven ze liever hangen in wat ze in boeken hebben geleerd.

Daarnaast werken mensen die het minimumloon krijgen in bedrijven die bovengemiddelde winsten maken, bedrijven die dus makkelijk een hoger loon kunnen betalen. En het is werk dat niet zomaar naar het buitenland verplaatst kan worden. Denk hierbij aan de postbezorger die bij PostNL werkt. Dus ook vanuit hun eigen theorie bekeken, is het argument van dat het banen zal kosten onzin.

We moeten in dit land durven om de mens centraal te stellen. Wat heeft een mens in dit land nodig om een fatsoenlijk bestaan te hebben? Om een bestaan te hebben waarin men leeft in plaats van overleeft? En als we willen dat mensen een fatsoenlijk bestaan moeten hebben, dan moet de welvaart eerlijker verdeeld worden. Een begin is het verhogen van het minimumloon naar 14 euro per uur.

Dus, beste economen: stop met het centraal stellen van de economie en stop met het slechts kijken naar boeken en theorieën. Kijk ook naar mensen.

Cihan Ugural

(Dit artikel verscheen eerder als een draadje op Twitter)