Een strijdbare en emotionele herdenking van slachtoffers van dodelijk politiegeweld (beeldverslag)

Gisteren was op de Dam in Amsterdam de herdenkingsmanifestatie voor de mensen die zijn overleden onder de verantwoordelijkheid van wetshandhavers. Het was een strijdbare en emotionele dag met krachtige speeches van advocaat Richard Korver, Marisella De Cuba en Justine Baker, de moeder van slachtoffer Sammy Baker, die een sterke toespraak hield, die je onderaan dit verslag kunt lezen.

Ook werd er geflyerd en was er tijd om de installatie te bekijken. Die was gemaakt door Controle Alt Delete en BUROBRAAK en had een geel blokje voor elk slachtoffer, met daarop diens naam en foto, de politie-eenheid waaronder de moord gebeurde en de omstandigheden van de moord. De installatie was bijzonder impactvol.

Er waren ook diverse nabestaanden van politieslachtoffers aanwezig die in gesprek gingen met voorbijgangers. De nabestaanden van Sammy Baker, een meer bekend slachtoffer, hielpen mee met de organisatie, en ook de ouders van Mateusz, een slachtoffer in Rotterdam, waren erbij. De bovengenoemde twee hebben allebei een crowdfunding lopen. Die kun je hier en hier steunen.

Dank aan Controle Alt Delete, We Promise To en De Goede Zaak voor een respectvolle doch strijdbare herdenking.

Akef Ibrahimi

Toespraak van Justine Baker voor de wake in Amsterdam, 12 augustus 2023

Drie jaar na…

Beste supporters van gerechtigheid! Als familie van Sammy Baker, een jongeman die drie jaar geleden in Amsterdam door politieagenten werd vermoord, willen we jullie allemaal bedanken dat jullie hier samen zijn gekomen om alle slachtoffers van politiegeweld te herdenken. We bedanken ook Controle Alt Delete en We Promise To die ons de hele weg steunen. Bedankt voor deze wake vandaag.

Naast Sammy willen we in het bijzonder Mateusz R. (32) herdenken die onlangs op 9 juni 2023 in Rotterdam overleed door toedoen van de politie, en Yazan Al Madani die in 2018 acht keer werd beschoten op het balkon van zijn vader in Schiedam. Wat hebben ze allemaal gemeen? De politie schond essentiële basisprincipes in de omgang met personen met mentale problemen.

Sammy viert zijn verjaardag met zijn vrienden in Amsterdam op 11 augustus 2020, maar kan blijkbaar niet tegen de sterke wiet die Amsterdam graag aan alle toeristen verkoopt. Hij wordt paranoïde, neemt afstand van zijn vrienden en is gedeeltelijk onbereikbaar. Een dag later geeft de familie hem als vermist op bij de Amsterdamse politie. Twee dagen na zijn 23e verjaardag, op 13 augustus, ga ik, de moeder, met een vriend naar Amsterdam. We vinden Sammy. Hij verkeert in een psychose. Het is moeilijk om hem mee naar huis te krijgen. Hij is nerveus, achterdochtig, loopt bang weg van een politieagent die om versterking roept.

Op een grote binnenplaats wordt hij in het gezicht geslagen, er wordt tegen hem geschreeuwd en er worden pistolen op hem gericht. Hij was kalm, maar ze schoten hem toch dood – binnen vijftien minuten!

Een van de twee schutters zegt dat hij hem lange tijd heeft aangezien voor een ontsnapte Noord-Afrikaanse gevangene – racisme speelt hier dus nog steeds een rol, onder andere omdat Sammy, met Afro-Amerikaanse roots, tot de gekleurde mensen behoort.

In het geval van onze zoon Sammy en Yazan bedreigden beiden zichzelf met een mes. Maar zodra de politie een mes ziet, escaleert men. Politieagenten lijken geen onderscheid te kunnen maken tussen iemand met een stoornis die zichzelf uit paniek iets aan wil doen en een gijzelnemer die een gevaar is voor anderen.

Messenprotocol is messenprotocol voor hen. Het lijkt erop dat de enige operationele tactiek die ze hebben geleerd is: schreeuwen, peperen, taser, schieten: alleen agressief gedrag, dat misschien te rechtvaardigen is als je in contact komt met gewelddadige criminelen. Dus wat doet de politie daarna? Ze criminaliseren de slachtoffers!

Maar we hebben het over mensen die in een psychose zijn geraakt. Mensen in een psychose hebben een andere realiteit. Ze voelen zich vaak bedreigd en vervolgd. Ze kunnen de instructies van de politie niet opvolgen. Als de politie zich overweldigd voelt, moeten ze:

• Plaatselijke psychologische hulp inroepen.
• Ze moeten stil zijn, want alle lawaai belast de patiënt.
• Ze kunnen meestal afstand houden en de tijd nemen tot de onderhandelaars arriveren.

In ons geval namen ze niet eens contact op met mij, de moeder van Sammy, die tweehonderd meter verderop stond en niet wist wat er aan de hand was, maar ze beweerden van wel.

In alle drie de gevallen creëerden de agenten een escalerende situatie die leidde tot de dood van de jonge mannen. Sammy, Mateusz, Yazan… ze hadden nog plannen, ze waren getalenteerd, vrijgevig en liefhebbend.

De Politie Amsterdam besloot in een fractie van een seconde om onze zoon te vermoorden en ze kwamen ermee weg, omdat de Rijksrecherche een onderzoek instelde met als doel de twee schutters en de hondengeleider, die allemaal op eigen houtje handelden, niet te vervolgen. Of we het nu hebben over vermiste kogels of politieagenten die samen naar het bureau rijden na de schietpartij, officier van Justitie A.M. Ruijs heeft een belabberd onderzoek gepresenteerd.

Als er – in welke zaak dan ook – een politieagent was neergeschoten, dan had het onderzoek vast anders uitgepakt.

Wij eisen:

• Gerechtigheid voor alle slachtoffers van politiegeweld.
• Straf voor de betrokken politieagenten.
• Een onafhankelijk instituut om onderzoek te doen, omdat de Rijksrecherche en het Openbaar Ministerie alleen de moorden afdekken.
• Betere politietraining en samenwerking tussen politie en psycholance.

We zijn blij om te kunnen aankondigen dat Forensic Architecture uit Londen werkt aan een tegenonderzoek naar de moord op onze zoon Sammy. Ze komen alleen in actie als de mensenrechten worden geschonden, wat duidelijk het geval is.

Er worden flyers uitgedeeld voor meer achtergrondinformatie en om de fondsenwerving te steunen. Heel erg bedankt in naam van Sammy, in naam van alle slachtoffers van politiegeweld.

No justice, no peace!

Justine Baker

(Haar speech was oorspronkelijk in het Engels en is vertaald door Doorbraak.)