Er zijn wel erg veel rotte appels in het politiekorps van Rotterdam

Arrestatie zwarte man loopt uit de hand: politie Rotterdam onderzoekt mogelijk racisme. Alweer.

De politie Rotterdam is een intern onderzoek begonnen naar aanleiding van beschuldigingen van discriminatie en mishandeling door een gezin dat begin december werd aangehouden, bevestigt de politie. De politie Rotterdam wil dinsdagavond niet inhoudelijk ingaan op de aangifte. “We hebben de aangifte nog niet ontvangen. Die wachten we eerst af.” De camerabeelden zullen worden meegenomen in het onderzoek. “Dit zal met voortvarendheid worden opgepakt”, aldus de politie.

“Dit zal met voortvarendheid worden opgepakt”. Ik zie de woorden staan en bedenk hoe vaak ik deze woorden of die van gelijke strekking gelezen heb de afgelopen jaren als het gaat om politiegeweld tegen Rotterdamse burgers en nog specifieker tegen Rotterdamse burgers van kleur. Hoe vaak hebben dit soort ´incidenten´ al plaatsgevonden zonder dat er een camera met geluidsopname hing?

Tijdens de grote Black Lives Matter-demonstraties in Nederland buitelden met regelmaat groepen witte Nederlanders over elkaar heen om op z’n hardst te roepen dat “dit soort dingen gelukkig alleen in Amerika gebeuren en dat het bij ons allemaal wel meevalt”. Maar persoonlijk denk ik dat iedere persoon van kleur in een stad als Rotterdam minstens één voorbeeld kan geven van racistisch en grensoverschrijdend gedrag van de politie. Mooi lullen en de zaken snel wegpoetsen, zou zomaar het motto kunnen zijn van het Rotterdamse korps. Maar ook buiten de politie doet men er alles aan om deze ‘incidenten’ vooral te minimaliseren en bagatelliseren.

Ook in dit geval wordt er in de media bijvoorbeeld veelvuldig over “vermeend racisme” gesproken. Kunnen we daar gewoon mee stoppen als we allemaal al weten dat het racisme is? Er is niets “vermeend” aan woorden als “k*tn*g*r”. Dat is onversneden en expliciet racisme, dus laten we het dan ook vooral zo noemen.

Ik vraag mij af wanneer het, volgens de mensen die het racisme binnen het Rotterdamse politiekorps bagatelliseren, wel gerechtvaardigd is om te spreken van institutioneel en duurzaam racisme? Ik deed dat in de rol van voorzitter van Rotterdam BIJ1 een aantal keren, wat vooral tot dominante en agressieve reacties leidde vanuit de politie, die de ‘incidenten’ die wij op de agenda willen zetten vooral ziet als niet-noemenswaardige voorvallen, die nooit tot repressie leiden.

Terwijl je eigenlijk juist zou verwachten dat politieagenten, juist omdat zij als enige rechtmatig geweld mogen gebruiken, bij misbruik van dit recht heel streng getoetst en indien nodig zwaar(der) bestraft zouden moeten worden. Zeker omdat de politie al bescherming geniet vanuit het geweldsmonopolie. Daarnaast gelden er ook al zwaardere straffen voor het omgekeerde, geweld van burgers tegen agenten. Die straffen worden ook steeds vaker opgelegd. Politieagenten die over de schreef gaan daarentegen, krijgen in de praktijk vrijwel nooit een straf opgelegd, komen in de praktijk er zelfs vrij gemakkelijk mee weg, zelfs als ze een burger om het leven brengen.

Dinsdag kwam dus naar buiten dat de Rotterdamse politie zelf opnieuw nieuws is en weer vanwege overmatig en racistisch geweld. Bizar omdat de vragen die ik naar de gemeenteraad stuurde over het vorige ‘incident’ nog niet eens beantwoord zijn. Wanneer gaat burgemeester Aboutaleb beseffen dat al deze ‘incidenten’ het gevolg zijn van een institutioneel probleem, een probleem dat je echt niet gaat oplossen met het zoveelste interne onderzoek.

Het probleem binnen het Rotterdamse korps bestaat al veel te lang. Misschien nog wel erger is dat het probleem ook al heel lang bekend is, maar er weinig tot niets tegen wordt gedaan. Het interne correctiemechanisme werkt niet, voor zover bekend zijn er bijvoorbeeld nog nooit sancties uitgedeeld vanwege etnisch profileren, terwijl dit nog altijd een veelvoorkomend en reëel probleem is. De politie draagt enorme verantwoordelijkheden, daarin zou absoluut geen plaats mogen zijn voor racisme of discriminatie.

Het is niet voor het eerst dit jaar dat de Rotterdamse politie in opspraak raakt. In juli werd een onderzoek gestart naar racistische uitlatingen van politiemensen in een besloten WhatsApp-groep. Het OM besloot in augustus na een strafrechtelijk onderzoek de agenten niet te vervolgen. Agenten die jongeren met een migratie-achtergrond bespreken als “kankervolk, kutafrikanen, pauperallochtonen” mogen dus gewoon als jeugdagent aan het werk blijven. Terwijl ontslag de enige passende maatregel geweest zou zijn en de burgemeester in een interview de volgende woorden uitsprak: “Als er maar een snippertje van waar blijkt, is er voor deze lieden in mijn eenheid geen plaats” .

We moeten zwarte Rotterdammers en andere Rotterdammers van kleur tegen racistische agenten beschermen. Want dit zijn racisten die beschikken over geweldsmiddelen. Die kun je niet in de straten van Rotterdam laten rondlopen. Deze agenten zorgen niet voor veiligheid op straat, maar vergroten juist de onveiligheid voor de mensen waar ze zich in WhatsApp-groepen zo walgelijk racistisch over hebben uitgelaten.

De uitzending van Zembla over het inzetten van politiehonden is een ander voorbeeld. De beelden van buitenproportioneel geweld door Rotterdamse agenten met inzet van de politiehond zijn schokkend, maar helaas opnieuw geen verrassing.

Dit zijn dan ook zeker geen losse ‘incidenten’, dit is een structureel probleem binnen het Rotterdamse politiekorps. Veel te vaak is de politie Rotterdam landelijk onderwerp van gesprek en gaan beelden van een hardhandig politieoptreden van het korps rond op het internet. Te vaak gebruikt de Rotterdamse politie te veel en buitensporig geweld, meestal tegen niet-witte mensen. Het kan en mag niet zo zijn dat dit racisme bij de politie wordt gedoogd. Dit gedrag moet gevolgen hebben, om zo duidelijk het signaal te geven dat de politie echt werkt aan wat ze al jaren roepen: “het bestrijden van racisme binnen de korpsen”.

Hoeveel ‘incidenten’ zijn er nog nodig om de urgentie bij de burgemeester en politieleiding duidelijk te maken? Bij de politie praten mensen altijd graag over een paar “rotte appels”. Maar volgens mij moeten we het vooral hebben over de verrotte fruitmand die het korps Rotterdam is.

Sandra Salome

(Dit artikel verscheen eerder op Joop.)