Francisca Pattipilohy krijgt bloemen

Als een van de initiatiefnemers van de open brief was ik niet uitgenodigd om te komen spreken op de bijeenkomst van 13 september. Hierdoor was ik genoodzaakt om via een video-opname mijn mening te geven. Tot mijn grote verbazing werd dit door de programmaleiding afgedaan met een bos bloemen. Er zat een kaartje bij waarin ze mij bedankten voor mijn eigen geïnitieerde bijdrage. De fragmenten van het toneeloptreden van Delta Dua gaven de percepties weer van Westerling, de Indonesiër en de Molukse/Indische KNIL-soldaat. Wat niet toegelicht werd in de uitvoering was dat de ‘broedermoord’ nu juist een resultaat was van eeuwenlange verdeel-en-heers politiek. Het racistische systeem van het koloniale regime. De interview-sessie met de derde generatie weerspiegelde het feit dat jonge Nederlandse mensen hun eigen geschiedenis niet kennen. Onder andere omdat deze niet onderwezen wordt. Alleen de toespraken van Bonnie Triyana en Jeffry Pondaag besteedden aandacht aan de drie eeuwen Nederlandse koloniale overheersing. Door de programmaleiding werd na een jaar geen informatie verschaft over de tussenstand van het onderzoek zelf. Ook is het nog steeds volstrekt onduidelijk welke Indonesische onderzoekers deelnemen aan deze studie. Alleen de namen van de Indonesische projectleiders, Prof. Bambang Purwanto en Abdul Wahid, zijn bekend. Verder viel het mij op dat er met geen woord gerept werd over de omstreden betrokkenheid van Oostindie, die als niet-Indonesië-kenner de synthese gaat schrijven. Zoals ik in mijn bijdrage naar voren bracht is de meest cruciale kwestie dat het onderzoek uit zou moeten gaan van de wettelijke erkenning (dus niet slechts ‘de facto’) van de Republiek Indonesia op 17 augustus 1945. Indien zij uitgaan van 1945 als hét begin van de onafhankelijke staat Indonesia dan is het programmaonderdeel over de Bersiap overbodig. Er was in die tijd geen sprake van een machtsvacuüm. Voor zover die wel bestond was dat alleen voor twee dagen: de dag van de capitulatie van Japan op 15 augustus 1945 en de proclamatie van de soevereine Republiek Indonesia op 17 augustus 1945. Het deelproject over geweld en oorlog moet uitgaan van de oorzaak, zoals ik ook in mijn bijdrage benadrukte. In de periode 1945-1950 werd de soevereine Republiek Indonesia – na drieënhalve eeuw + drieënhalf jaar koloniale bezetting en onderdrukking – aangevallen door meer dan 100.000 modern bewapende Nederlandse troepen. Hoe het ook zij, het gehele onderzoek zou moeten focussen op de diepere oorzaak van een stuk ongeschreven Nederlandse geschiedenis: de onrechtmatige bezetting van Indonesia, een gebied 55 keer groter dan het eigen land.

Francisca Pattipilohy in Francisca Pattipilohy krijgt bloemen (Historibersama)