Frankrijk: van een massale authentieke emotie naar een manipulatieve “nationale eenheid”

Een interview met Yves Coleman van het tijdschrift “Ni patrie ni frontières” naar aanleiding van de gebeurtenissen in Parijs, op 7 januari op het kantoor van Charlie Hebdo en op 9 januari in een koshere supermarkt. We vroegen hem niet in detail naar allerhande feiten die al zijn gerapporteerd in de Nederlandse media, maar naar enkele van de problemen en discussies in kringen van radicaal-links en anarchisten na de twee moordzuchtige aanvallen.

Wat voor een blad is Charlie Hebdo?

Charlie Hebdo begon in 1960 als de opvolger van een maandblad genaamd “Hara-Kiri” dat zichzelf omschreef als “dom en gemeen”. In het begin publiceerde het voornamelijk satirische cartoons en (vulgaire) foto’s en fotomontages, maar gaandeweg werden er meer “politieke” teksten in opgenomen die diverse linkse geluiden vertegenwoordigden. Het blad ging gewelddadig tekeer tegen het Franse leger, pausen, presidenten, generaals, CEO’s, enzovoorts. Het promootte ecologie toen “groen” zijn nog helemaal niet populair was. Het blad was anti-stalinistisch (hoewel sommige cartoonisten soms wel voor de stalinistische media werkten), zeer kritisch tegenover de sociaal-democratie, en enorm vijandig tegen alle rechtse, conservatieve en fascistische partijen.

Na een uitgavestop van tien jaar heeft het blad vanaf 1991 tot vandaag de dag met moeite weten te overleven, ook al wist het de verkoop te verdrievoudigen na het reproduceren van de Deense “Mohammed cartoons” in 2006 en later toen het een speciaal anti-sharia nummer uitbracht. Dat deden ze in 2011 toen Ennahda, de Tunesische moslimfundamentalistische partij, aan de macht was en toen de invoering van de sharia werd bediscussieerd in Libië. Na dat nummer werd het hoofdkwartier van het blad platgebrand. Charlie Hebdo kreeg ontelbare doodsbedreigingen die uiteindelijk leidden tot de moordpartij van 7 januari.

Is Charlie Hebdo een racistische krant?

Het zou absurd zijn om te zeggen dat het een racistische krant is. Niettemin publiceerde men, met name na 2006, meer en meer cartoons met een “islamofobische” inslag. Maar tegelijkertijd verdedigde men wel altijd de rechten van illegale migranten en bekritiseerde men elk links en rechts anti-migratiebeleid, en alle nationalistische propaganda uit de hoek van de toenmalige president Sarkozy of het extreem-rechtse Front National. Maar Charlie Hebdo werd ook bekritiseerd en vervolgd wegens antisemitisme omdat het anti-zionistische cartoons publiceerde met dubieuze ‘grappen’ over Joden (bijvoorbeeld een tekening van een orthodoxe Jood die een nazi-soldaat zoent).

Wat is er speciaal – en kan soms shockerend zijn – aan “autochtone” Franse humor als het gaat om religies en met name etnische kwesties?

Er is een lange traditie van “autochtone” Franse humor die racistische stereotypen (bijvoorbeeld een zogenaamd “Arabisch” of “Afrikaans” accent, of een specifieke lichaamstaal, of woorden die voornamelijk worden gebruikt door jongeren uit de arbeidersklasse met een migratie-achtergrond, enzovoorts) gebruikt om diezelfde stereotypen belachelijk te maken en zo racisme te bestrijden. Helaas zijn goede anti-racistische bedoelingen onvoldoende en daardoor schiet de humor vaak het doel voorbij. Deze humor kan door “allochtonen” worden ervaren als paternalistisch, en hij is zeker losgezongen van de realiteit en diversiteit van de achtergronden van de Franse bevolking van vandaag de dag.

“Autochtone” Franse stand-up comedians die deze vorm van humor gebruiken doen alsof ze “slechts grappen maken”, maar tegelijk willen ze een humanistische politieke boodschap brengen: nee tegen racisme. Het gebruik van racisme om racisme te bestrijden kan behoorlijk verwarrend zijn voor wie niet bekend is met “autochtone” humor. De journalisten van Charlie Hebdo hebben dit soort humor altijd gebruikt zonder de interne tegenstrijdigheden ter discussie te stellen. Ze dachten gelijk te hebben omdat ze alle instituties en religies belachelijk maakten, en ook omdat ze geen zin hebben om een serieus politiek blad te maken. De cartoonist Luz, een van de weinige overlevende medewerkers van de krant, verklaart in een erg interessant interview dat ook is vertaald in het Engels: “We gaan in op details, op specifieke punten in samenhang met Franse humor en een manier van analyseren op z’n Frans”.

Sommige mensen vinden deze “autochtone” humor koloniaal of neo-koloniaal, en die kritiek kan zeker worden toegepast op veel racisten en extreem-rechtse lieden. Maar in het geval van Charlie Hebdo gaat dat niet op: ze verdedigden altijd scherpe anti-militaristische standpunten en moesten niets hebben van alle Franse militaire interventies sinds de Algerijnse bevrijdingsstrijd (met uitzondering van de oorlog in Kosovo, wat veel interne problemen heeft opgeleverd).

Wat is er veranderd in de situatie van de Franse moslims?

De huidige ontwikkelingen begonnen ongeveer dertig jaar geleden, tussen 1982 en 1984, toen diverse minderheden staakten voor respect en tegen ontslagen in de auto-industrie. De stakende migranten vroegen onder meer om gebedsruimten in hun fabrieken en werden vervolgens door de sociaal-democratische regering weggezet als moslimfundamentalisten. Ze werden ook fysiek aangevallen door hun “autochtone” collega’s (die georganiseerd waren in een vakbond van stakingsbrekers) die riepen: “Arabieren in de oven, zwarten in de Seine, wij willen werken!”

Vandaag de dag zijn Franse moslims, en buitenlandse moslims die in Frankrijk wonen, niet alleen fabrieksarbeiders, straatvegers of laagopgeleide loonarbeiders, maar ze zijn ook dokters, advocaten, leraren, managers, enzovoorts. Vandaag de dag wil een flink aantal (minstens dertig procent, zeker meer dan een miljoen) moslimmigranten (buitenlanders met een verblijfsvergunning en recent genaturaliseerde Fransen en hun kinderen) hun geloof belijden in normale omstandigheden, net als andere gelovigen. Ze willen hun democratische rechten gerespecteerd zien in de publieke ruimte, en met hun eisen lopen ze tegen vele hindernissen op. Zo is het moeilijk voor moslims om grond te vinden om een moskee op te bouwen, of om een gebouw te kopen om een moskee van te maken. De fysieke agressie tegen islamitische vrouwen met een hijab of boerka (een piepkleine minderheid) en de racistische leuzen die worden geverfd op moskeeën en islamitische begraafplaatsen neemt steeds meer toe. Het feit dat een vrouw met een boerka een boete kan krijgen, heeft al geleid tot diverse gewelddadige incidenten met overijverige racistische agenten. Extreem-rechts blijft migranten en speciaal moslims (inclusief degenen met een Frans paspoort) ervan beschuldigen dat ze de Franse vlag en Franse waarden (secularisme en democratie) niet respecteren en zet hen weg als tegenstanders in een “burgeroorlog”.

Charlie Hebdo en, meer in het algemeen, veel linkse anti-racisten hebben de politieke implicaties van deze nieuwe situatie onvoldoende begrepen. Ze hielden vast aan het anti-religieuze en anti-clericale credo dat begin twintigste eeuw prominent was in de arbeidersbeweging, maar ook in burgerlijke republikeinse partijen die vijandig stonden tegenover de katholieke kerk.

Ze dachten dat ze (in naam van het atheïsme en een volkomen terechte kritiek op alle religies) de gelovigen van een relatief recente Franse religie, zoals de islam, en die van oudere religies (protestanten en katholieken, die met pijn en moeite hebben afgeleerd om bloedige religieuze oorlogen te voeren en de scheiding van geloof en staat te respecteren) op dezelfde manier tegemoet konden treden. Waarbij aangetekend dat dat respect van die oudere geloven voor de scheiding van geloof en staat niet altijd erg duidelijk is, gezien bijvoorbeeld de massale demonstraties van 1984, geleid door de katholieke kerk, voor het systeem van privéscholen, en de reactionaire demonstraties van vorig jaar tegen het homohuwelijk.

De komst van de islam brengt nieuwe en specifieke problemen met zich mee in Frankrijk (en natuurlijk ook de overduidelijke invloed van de internationale context). Humor over en kritiek op deze specifieke religie raakt Franse moslims (in ieder geval een flink deel van hen, met name onder de Franse jeugd) op een specifieke manier. Moslims tonen zich vaker “lichtgeraakt” dan de aanhangers van andere religies, en dat komt doordat alle media (en niet alleen Charlie Hebdo met z’n karikaturen) hen voortdurend aanvallen, en omdat ze fysiek aangevallen worden op straat en lastig gevallen door agenten, iets dat nooit gebeurt met katholieken of protestanten in Frankrijk.

Daar komt nog eens bij, zoals we weten, dat jonge (praktiserende of simpelweg “etnisch geprofileerde”) moslims met een Afrikaanse of Noord-Afrikaanse achtergrond gediscrimineerd worden op school, op de arbeidsmarkt en in het sociale leven. Het is niet verbazingwekkend dat de reacties tegen al dat institutioneel racisme verschillende vormen aannemen: zoals traditionele democratische protesten tegen het geweld en lastigvallen door de politie, actief worden in linkse en rechtse partijen, lokale verenigingen en vakbonden, maar ook politiek-religieuze vormen (sympathie voor religieuze opponenten die vechten tegen Bachar Al-Assad, sympathie voor de vervolgde Egyptische Moslimbroeders, voor Hamas of Hezbollah, enzovoorts), religieuze vormen (salafistisch separatisme) en zelfs, voor een piepkleine minderheid onder hen: jihadi-terroristische criminele acties.

Zo’n delicate situatie vraagt tact, intelligentie en rekening houden met gevoelens. Het gebruik van een grove, vulgaire, uitdagende en heiligschennende humor heeft desastreuze politieke gevolgen gehad in de afgelopen jaren, met name sinds de verspreiding van de Mohammed cartoons in 2006. Dat is de reden waarom, tot pech van het team van Charlie Hebdo, hun grappen ook goed werden ontvangen door echt “islamofobe” lui (anti-islamitische racisten) en extreem-rechtse lieden. Als we deze realiteit niet accepteren, dan kunnen we niet begrijpen waarom Marine Le Pen zo graag wilde dat haar xenofobe en racstische partij afgelopen zondag mee mocht lopen met de grote demonstratie in Parijs, en waarom het Front National daadwerkelijk meedeed in veel andere steden aan marsen om de journalisten van Charlie Hebdo te eren… Een tijdschrift dat hen altijd wegzette als fascisten, dat meerdere keren voor de rechter is gedaagd door leidende figuren van het Front National. Een tijdschrift dat 350 duizend handtekeningen ophaalde om die partij te verbieden!

Wat was het standpunt van Frans radicaal-links over anti-moslim racisme en antisemitisme?

Linkse en anarchistische groepen hadden in Frankrijk, en andere landen, twee tegengestelde en verkeerde houdingen:

1. Ze gingen met de islam om zoals de arbeidersbeweging een eeuw geleden omging met katholicisme of protestantisme in Europa. Ze zetten gelovigen neer als achterlijke, onwetende en domme mensen. En ze noemden de voorbeelden van de islamitische heerschappij in Iran of die van de Taliban in Afghanistan als toekomst die ons te wachten staat in Europa (1). Dat heeft ertoe geleid dat sommige groepen en individuen de anti-hijabwet in Frankrijk hebben gesteund, en allianties hebben gesloten met zogenaamde seculiere groepen of intellectuelen die de islam bekritiseren in naam van het atheïsme of de Verlichting, maar die tegelijk zeer dubieuze (om niet te zeggen racistische) gevoelens uiten over Arabische migranten. Deze linkse groepen en activisten hebben terecht feministische bewegingen gesteund in de Arabische moslimwereld, en ook islamitische hervormers, maar weigerden de zeer gematigde politieke standpunten te bekritiseren van die bewegingen en personen. In Frankrijk, bijvoorbeeld, zijn er diverse islamitische intellectuelen die de islam willen hervormen, maar die opvallend stil blijven over de dictatuur van Ben Ali in Algerije en de corrupte monarchie in Marokko.

2. De tegengestelde en parallelle fout die gemaakt wordt door een ander deel van links, is om overal “islamofobie” te zien, en de ogen te sluiten wanneer men wordt geconfronteerd met antisemitisme, zoals te zien was bij hun reacties op Mohammed Merah’s moorden in Toulouse. Men weigerde de religie te bekritiseren (tenminste: bij de islam, want deze activisten keren zich voortdurend tegen de Amerikaanse Tea Party en hun… protestantse supporters, en tegen de Joods-orthodoxe koloniale beweging in Israël, enzovoorts). Het onderschatten van antisemitisme in Frankrijk werd gerechtvaardigd in naam van het “anti-zionisme”. De weigering om de islam te bekritiseren heeft er bij sommige activisten toe geleid dat ze alle religies als inherent progressief zijn gaan zien, en dat ze de mythen van het islamitische feminisme en de bevrijdingstheologie zijn gaan verdedigen. Een bekende anti-racistische intellectueel (Pierre Tevanian) schreef een boek waarin hij de “haat tegen religie”, die door links zou worden gepropageerd, afwees, en daarbij zelfs citaten van Marx en Lenin vervalste om zijn punt te maken.

Deze groepen en activisten beschreven “zionisten” vaak als een lobby die de Franse media beheerst, en Sarkozy en Le Pen steunt, omdat alle “zionisten” kennelijk anti-Arabisch en anti-islam zouden zijn. Deze diepe politieke verwarring binnen radicaal-links heeft ertoe geleid dat de trotskistische partij NPA tijdens het laatste moordzuchtige Israëlische offensief tegen Gaza in juli 2014 samenwerkte met pro-moslimfundamentalistische groepen… met desastreuze gevolgen.

De meeste linkse groepen zijn niet in staat om tegelijk antisemitisme en anti-moslim racisme te bestrijden. Ze zijn niet in staat om de conservatieve en politieke rol van alle religies, inclusief de islam, te bekritiseren. Daardoor ging het hen veelal niet gemakkelijk af om de Parijse moordpartijen duidelijk aan de kaak te stellen zonder ófwel het belang van “islamofobie” te overdrijven ófwel het reactionaire karakter van de islam te overdrijven. Alsof de drie moordenaars iets gemeenschappelijks zouden hebben met de miljoenen Franse moslims. (2)

Wat zal het directe gevolg zijn van de aanvallen?

Het eerste directe gevolg is een gigantische hersenspoeling georganiseerd door de overheid, politici en de massamedia ten faveure van een efficiëntere politie, democratie, de deugden van de Franse republiek, de vrijheid van meningsuiting, beschaving en nationale eenheid. De sociaal-democratische regering heeft alle partijen (met uitzondering van het extreem-rechtse Front National) opgeroepen om samen te demonstreren om “de republiek en de democratie te verdedigen en terrorisme af te wijzen”. En veel staatshoofden kwamen zondag ook meedoen, net na een bijeenkomst van elf Europese ministers van Binnenlandse Zaken over “de strijd tegen terrorisme”, die zeker nieuwe beperkingen zal opleggen aan de vrijheid van beweging in de EU. Honderdduizenden, zo niet miljoenen demonstranten hebben geapplaudiseerd voor de politie, geroepen “Ik ben een agent (3), ik ben Charlie, ik ben een moslim”, het volkslied gezongen en met de Franse vlag gewapperd.

President François Hollande en zijn regering waren zeer onpopulair voor deze aanvallen en ze gebruikten deze gebeurtenissen om weer wat te stijgen in de peilingen. Het openbaar vervoer was zondag gratis in Parijs, tenminste tot 13:20 uur. Daarna moesten de “republikeinse” demonstranten weer betalen voor hun bus- en metrotickets, waarschijnlijk om te bewijzen hoe gehecht ze zijn aan de burgerlijke democratie en hoeveel respect ze hebben voor de Franse kapitalistische staat.

Het is duidelijk dat de Franse sociaal-democraten met behulp van rechts en extreem-rechts zullen gaan proberen nieuwe anti-terrorisme wetten in te voeren. De moordaanvallen zullen ook gebruikt worden door het Front National dat de immigratie wil stopzetten, en een deel van de recentelijk genaturaliseerde Fransen hun nationaliteit weer wil afnemen. Deze extreme populistische partij propageert racistische ideeën in naam van “de vrijheid van meningsuiting” en “secularisme”.

De moorden zullen ook gebruikt worden door intellectuelen die doen alsof “de islam onverenigbaar is met democratie”. Hun essays en romans zijn behoorlijk populair momenteel in Frankrijk, en ze zijn vaak op tv en de radio. De moorden zullen ook gebruikt worden door al diegenen die niet van “Arabieren” houden en die hun racisme verstoppen onder het valse argument dat ze de “unieke” Franse vorm van secularisme verdedigen. In het algemeen kunnen deze aanvallen er helaas aan bijdragen dat de arbeiders en baanlozen in Frankrijk nog meer verdeeld raken langs religieuze en “etnische” lijnen, en de maatschappij omvormen tot een aantal zogenaamde “religieuze gemeenschappen”.

Wat zal het gevolg zijn van de overheidscampagne voor nationale eenheid, en de media-manipulatie van de angst en onzekerheid na de aanvallen?

Het is nog te vroeg om de impact na te kunnen gaan. Niettemin kunnen we, als we naar vergelijkbare eerdere ervaringen kijken, zien dat zulke campagnes voor nationale eenheid geen langdurig effect hebben. De anti-racisme campagne “Kom niet aan mijn kameraad” die in 1985 begon, de campagne tegen het Front National die in 1990 begon na de vernieling van de Joodse tombes op de begraafplaats in Carpentras, de Franse overwinning in 1998 bij het voetbalwereldkampioenschap waarbij het “zwart/wit/Arabische”-integratiemodel gepromoot werd, en de anti-Le Pen campagne voor de tweede ronde van de presidentiële verkiezingen in 2002 die ertoe leidde dat het grootste deel van links voor de rechtse Jaques Chirac stemde. Geen van deze massamobilisaties wist de opkomst van het Front National te stoppen.

Wat belangrijker is voor de toekomst, is de terughoudendheid van sommige moslims (die geïnterviewd werden bij de ingangen van scholen en moskeeën) om de vrijheid van meningsuiting te steunen, ook voor Charlie Hebdo, zelfs al waren ze volkomen verbijsterd door de walgelijke moorden. “Denk je dat het hebben van dezelfde huiskleur en dezelfde naam als de moordenaar in de kosher supermarkt me zal helpen om een baan te vinden, zelfs als ik een paar dagen achtereen demonstreer?”, zei een jonge Malinese moslim genaamd Coulibaly.

Ook al is het begrijpelijk, deze terughoudendheid is geen goed teken. Hij mag worden overdreven door de media en politici, maar hij werd niet ontkend door religieuze moslimleiders. Mocht dat een belangrijke trend zijn, dan laat dat zien dat links tot nu toe niet in staat is geweest om gehoord en begrepen te worden door een deel van de islamitische jeugd, waarschijnlijk doordat haar gevecht tegen institutioneel racisme niet consistent genoeg is geweest en haar aanwezigheid in arbeiderswijken te gering. Het laat ook zien dat de noodzakelijke kritiek op alle religies en de verdediging van een materialistisch atheïsme vernieuwd moet worden, verjongd, en gebaseerd op een diepgaander begrip van hoe religies, en met name de islam, de houding en waarden van hun gelovigen vormt.

Lukt dat niet, laten we het ideologische initiatief aan de heersende klassen en hun opiniemakers, dan zullen toekomstige strijden onmogelijk worden gemaakt of minimaal vertraagd, door groeiende etnische en religieuze scheidslijnen die voorkomen dat er nog gezamenlijk politiek gestreden kan worden door iedereen die door de heersende klassen wordt uitgebuit.

Wat zijn de belangrijkste slogans die de burgerlijke partijen – van de regerende Socialistische Partij tot het Front National – hebben gelanceerd naar aanleiding van de gebeurtenissen?

Ze hebben dus “nationale eenheid” gepromoot, wat betekenisloos is in een land dat op hetzelfde moment pretendeert een federale Europese staat op te bouwen. Sowieso hebben mainstream burgerlijke “pro-Europese” slogans geen betekenis voor voormalige migranten die in Frankrijk wonen, nu Europa wordt omgebouwd, zoals al jaren aan de gang is, tot een fort dat asiel weigert aan politieke vluchtelingen, dat tienduizenden migranten en vluchtelingen laat verdrinken in de Middellandse Zee, en corrupte en bloedige regimes steunt in Afrika en het Midden-Oosten.

“Terrorisme” afwijzen is natuurlijk formeel correct, maar de Franse elites kunnen niet worden vertrouwd als ze onder meer de Israëlische minister Netanhanyahou en vertegenwoordigers van Qatar laten meelopen in de “Republikeinse mars” in Parijs, als Franse zakenmensen massaal wapens en militaire vliegtuigen verkopen aan allerlei ondemocratische regimes, en Franse overheden permanent troepen hebben gestationeerd in Afrika.

“De vrijheid van meningsuiting verdedigen” is een goede slogan. Maar dan moet wel worden verklaard, met name aan de miljoenen mensen die Dieudonné’s racistische video’s bekijken of klappen bij zijn shows, waarom het vervolgen van deze stand-up comedian of het opsluiten van een Holocaust-ontkenner als Vincent Raynouard toch goed is. Persoonlijk ben ik geen voorstander van een totale ongelimiteerde vrijheid van meningsuiting, en ik verdedig de vrijheid van meningsuiting van fascisten niet. Laten we even in herinnering roepen dat zelfs de regering van de Verenigde Staten, die fascisten en nazi’s vrijelijk laat vergaderen en publiceren in haar territorium, de Franse regering bekritiseerde omdat Charlie Hebdo de Mohammed cartoons had gepubliceerd in 2006. “Vrijheid van meningsuiting” is geen wonderslogan en heeft zeer uiteenlopende betekenissen, ook voor links…

Voor wat betreft het afwijzen van “barbaren” door veel journalisten: dat is zowel onzin als gevaarlijk. Onzin omdat dat woord etymologisch “buitenlandse indringers” betekent, precies het belangrijkste motto van Europese extreem-rechtsen en fascisten. En de term is politiek gevaarlijk omdat het “Europeanen” neerzet als de enige verdedigers van beschaving en democratie. En zodoende niet-Europeanen als “barbaren” of minstens onderontwikkeld, achterlijke mensen die niet in staat zijn gebleken om beschaving te bereiken.

Om de catalogus van slogans af te sluiten die de media en sommige leden van de sociaal-democratische regering hebben gelanceerd, evenals rechts en extreem-rechts: de uitdrukking “wij zijn in oorlog” is waarschijnlijk de meest gevaarlijke van alle concepten die zijn gepropageerd in de publieke sfeer. Paus Francis verklaarde kort geleden dat de Derde Wereldoorlog is begonnen. Het woord “oorlog” roept op dat de hele werkende bevolking één lijn moet gaan trekken met de staatsautoriteiten, politici en de leiders van de gewapende krachten. “Wij” hebben zeer zeker niet dezelfde agenda als de sociaal-democratische premier Manuel Valls. Die wil namelijk “mensen integreren en transformeren in soldaten van de republiek”! “Wij” zijn niet vergeten waar de oorlogen in Vietnam, Algerije, Afghanistan, Irak, Mali, enzovoorts ons toe hebben geleid en wie ervan hebben geprofiteerd. “Wij” weten dat deze oorlogen leidden tot barbaarse daden en dat westerse legers miljoenen burgers hebben vermoord, en niet eens in staat bleken om zelfs maar burgerlijke democratieën in te stellen of te herstellen.

We moeten vechten tegen dit ideologische offensief, waarvan de hoofdthema’s worden gedeeld door “reformistisch” links, conservatief rechts en extreem-rechts. En de demonstraties van afgelopen zondag laten zien dat dat een lange en moeilijke klus zal zijn.

Yves Coleman
Publiceert het tijdschrift “Ni Patrie ni frontières” en vertaalt regelmatig stukken van Doorbraak in het Frans. Deze tekst is uit het Engels vertaald door Eric Krebbers

Noten
1. Ik kan geen beter (erger) voorbeeld vinden om dit te illustreren dan Mansoor Hekmat’s “Islam and de-islamisation”. Dat interview bevat bruikbare opmerkingen, maar neigt er ook naar de islam te presenteren als grootste probleem van de wereld vandaag de dag, als een religie erger dan de andere omdat “deze mensen [die leven in islamitische samenlevingen] net als alle anderen smachten naar vrijheid, gelijkheid en een einde aan discriminatie, (…) het meest nadrukkelijke kenmerk van deze mensen, ondanks alle druk, is hun verlangen naar een westerse soort van cultuur en levensstijl”. Alsof westerse cultuur “vrijheid, gelijkheid en een einde aan discriminatie” zou bieden!
2. Het is belangrijk om te beseffen dat meerdere van de gijzelaars in de koshere supermarkt gered werden door een Malinese moslim die hen verstopte en ontsnapte en… gedurende negentig minuten werd gehandboeid door de politie. In 2011 leidde deze wijze en dappere jongeman een strijd voor zijn verblijfsrecht in Frankrijk met behulp van het RESF-steunnetwerk.
3. Het interessant om te zien hoe verbaasd sommige radicale anarchisten vandaag zijn. Voor de demonstratie van zondag schreven ze dingen als “een goede agent is een dode agent” en “agenten zijn geen mensen”. Maar nu hebben ze gezien wat een gigantische kloof er zit tussen hun kijk op de politie en die van miljoenen demonstranten. Het lijkt me duidelijk dat er geen sociale revolutie kan zijn als de meerderheid van de repressieve krachten niet de kant kiezen van de uitgebuite klasse. Het hoeft niet gezegd te worden dat de “republikeinse politie” zeker niet wordt gebruikt om een “vreedzame orde” te handhaven, maar een revolutionaire verandering kan niet plaatsvinden als we alle agenten en soldaten behandelen als non-mensen!

Andere teksten (in het Engels) van Yves Coleman die verband houden met dit thema.

• “Charlie Hebdo”, “Muslims”, and how to defend freedom of expression (2012)
• The vicious French debate about migrations and national identity: some of its background reasons (2010)
• The anti-burqa law in France and the Left: to fight a government, you better understand its policy! (2010)
• The rise of Muslim religion and its negative political consequences for the French Left (2005)
• Revolutionaries, secularism and multiculturalism (2004)
• Old and new conceptions of secularism in France (2004)
• France, the hijab and the left (2004)
• French CP and secularism (2004)