Frankrijk: zal radicaal-links iets leren van de antisemitische moorden in Toulouse?

Eind vorige week bracht de Franse politie in Toulouse na een lange omsingeling Mohammed Merah om het leven. Die had eerder drie Franse soldaten van Noord-Afrikaanse en Caribische herkomst en vier Fransen van Joodse herkomst vermoord. De reacties van links op de gebeurtenissen stemmen bepaald niet vrolijk, met name niet de ontkenning van Merahs antisemitisme.

Een lange geschiedenis

Antisemitisme en anti-judaïsme hebben een lange geschiedenis in Frankrijk. Er waren pogroms tijdens de eerste kruistocht van 1095; Joden werden diverse keren massaal verbannen uit het Franse koninkrijk gedurende de middeleeuwen (van 633 tot 1394); in een bepaalde periode werden Joden door de kerk verplicht om een “rouelle” te dragen, een geel stukje stof dat vooruit liep op de uitvinding van de gele Jodenster door de nazi’s. Aan het einde van de negentiende eeuw, na de Franse nederlaag tegen Pruisen in 1870, werden Joden tot het favoriete doelwit van extreem-rechts, rechtse en anti-republikeinse katholieken, en ook van delen van de arbeidersbeweging, met name wanneer er financiële schandalen plaatsvonden. Bij elke belangrijke sociale crisis, tussen de beide wereldoorlogen, vielen extreem-rechtse groepen die honderdduizenden mensen konden organiseren (zoals de “Croix de feu”), de Joden aan, bijvoorbeeld gedurende het Volksfront geleid door zijn socialistische premier Leon Blum. En tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde de regering van Pétain van het niet-bezette deel van Frankrijk niet alleen met de nazi’s, maar haar juridische (racistische) definitie van wie er als Joods beschouwd werd was nog strikter dan die van de Duitsers, met dank aan Franse advocaten en politici! Joden werden geweerd uit de meeste beroepen (advocaten, artsen, rechters, journalisten, ambtenaren, acteurs, soldaten, agenten, enzovoorts) en verloren hun bezittingen, van kleine bedrijven en woningen tot aandelen en kapitaal dat was geïnvesteerd in grote bedrijven. Op de hogescholen en universiteiten mochten Joden niet meer dan drie procent van de studenten uitmaken. Het woord “Jood” werd vermeld op de identiteitsbewijzen. De Franse regering creëerde al in september 1940 een zeer gedetailleerd “Joods adressenbestand”, wat de politie later hielp om 80 duizend Joden te arresteren, van wie er 77.320 vermoord werden. En de Franse overheid wist de nazi’s te overtuigen om ook 11 duizend kinderen te deporteren, toen bleek dat de nazi’s zelf ‘slechts’ Joden wilden die ouder dan 16 jaar waren…

Joden en moslims in Frankrijk

Vandaag de dag heeft Frankrijk zowel de grootste Joodse als de grootste moslimpopulatie van Europa. Natuurlijk zal het feit dat de moordenaar uit Toulouse een Franse moslim was, de banden tussen Joden en moslims in Frankrijk bepaald niet verbeteren. Na de moorden op de “allochtone” soldaten en de Joodse kinderen werd direct een gezamenlijke grote demonstratie gepland door leiders van de beide geloofsgemeenschappen. Maar die werd snel weer afgelast toen de moordenaar werd geïdentificeerd en gedood. Maar er zullen toch her en der in de voorsteden van Parijs en elders in Frankrijk gezamenlijke demonstraties plaatsvinden.

Vorige week hebben Joodse en islamitische religieuze autoriteiten hun best gedaan om uit te leggen dat het islamitische geloof niets te maken had met de moorden, en dat die veroorzaakt werden door Mohammed Merahs veronderstelde “gekte” en zijn “gestoorde” interpretatie van de koran. Ze werkten nauw samen met de politie en de regering van Sarkozy om religieus en politiek misbruik van de moordpartijen in Toulouse te voorkomen. Dezelfde regering die al jaren islamitische vrouwen aanvalt die een hijab willen dragen op school en in overheidsgebouwen, en die alle moslims aanvalt wegens de rituele slacht – het commentaar van de Franse premier over dat “archaïsche gebruik” schokte leiders van de Joodse gemeenschap die er een vergelijkbare manier van slachten op na houdt.

Maar zodra de identiteit van de moordenaar bekend werd, begonnen de joodse radiostations een agressieve campagne tegen de islam, waarbij ze de hele religie gelijkstelden aan haar meest extreme politieke vormen, zoals het jihadisme, waarbij voor de vorm wel steeds herhaald werd: “Laten we het niet allemaal op een hoop gooien en geen verwarring zaaien”. Het is waar dat de Joodse radiostations (RCJ, Radio J, Radio Judaïques, Radio Shalom, enzovoorts) in Frankrijk zeer rechts zijn en meestal de meest conservatieve leden van de “gemeenschap” uitnodigen, maar het was deze week wel bijzonder verontrustend om naar hun commentaren te luisteren, zelfs wanneer men hun begrijpelijke emoties meeweegt. We kunnen alleen maar hopen dat alle nare opmerkingen niet representatief zijn voor de algemene opvattingen van de Franse Joden.

De belachelijke argumenten van links en radicaal-links

De reacties van reformistische en radicaal-linkse activisten op internet waren niet minder zorgwekkend. Geen van hen benoemde dat de moorden in Toulouse de derde aanval in 30 jaar is op Joden in Frankrijk die door links haastig aan extreem-rechts werden toegeschreven (En heel slim deden Sarkozy en zijn regering hetzelfde: we zitten midden in een verkiezingscampagne en iedere slag tegen Le Pen van het extreem-rechtse Front National is nuttig vanuit Sarkozy’s positie gezien). Dezelfde houding kreeg de overhand toen vier mensen vermoord werden door een bom voor Copernics synagoge in Parijs, op 3 oktober 1980 (het is een wonder dat er ‘slechts’ vier mensen gedood werden op die vrijdag die ook een joods religieus feest was), en toen zes mensen gedood werden en 22 gewond in Parijs op 9 augustus 1982. Die keer viel een terroristisch commando (in verband gebracht met een kleine Palestijnse organisatie genaamd Fatah-Revolutionair Leiderschap, maar ook met Duitse neo-nazi’s die waren getraind in Palestina) Goldenbergs restaurant aan in de Rue des Rosiers, in een voormalig Joodse wijk en dichtbij een synagoge. De derde keer, op 19 maart 2012 in Toulouse, werden er drie Joodse kinderen (zeven, vijf en vier jaar oud) en een volwassene vermoord, en een teenager raakte zwaargewond en ligt nog steeds in de intensive care.

Voordat de islamistische identiteit van de dader bekend werd, legden veel linksen de verantwoordelijkheid voor de aanvallen automatisch bij extreem-rechts. Antisemitische motieven werden nauwelijks genoemd. Een triest voorbeeld van die houding kunnen we lezen in een Engelstalig artikel op de website van de Alliance for Workers’ Liberty (AWL), wat op zich verbazingwekkend is omdat de AWL wereldwijd een van de weinige radicaal-linkse organisaties is die links antisemitisme bekritiseert. In zijn stuk gaf de auteur uitgebreid de voorkeur aan de hypothese van een extreem-rechtse aanval op de Joodse kinderen en de soldaten van Noord-Afrikaanse herkomst.

Hij roept in herinnering dat de Franse geheime legerorganisatie OAS tijdens de Algerijnse oorlog probeerde De Gaulles regering omver te werpen en de Algerijnse onafhankelijkheid tegen te houden, door een militaire coup te organiseren en Franse kolonisten in Algerije te mobiliseren. Hij noemt de invloed van de Franse fascisten in het leger, maar laat buiten beschouwing dat pro-koloniaal extreem-rechts nooit de Vietnamese, Algerijnse of Afrikaanse soldaten vermoordde die onder hun commando vochten in de Franse strijdkrachten. In hun vele boeken roemen topofficieren van de Franse koloniale legers altijd de moed en kwaliteiten van hun Afrikaanse, Arabische en Aziatische soldaten en onderofficieren. Het was nota bene het Franse leger dat bedacht heeft om koloniale krachten te gebruiken tegen de bevrijdingsbewegingen (een techniek die daarna gekopieerd werd door de Amerikanen in Vietnam en elders). Ze rekruteerden bij de gekoloniseerde bevolkingen en trainden Afrikaanse, Arabische en Aziatische soldaten om guerrilla’s en militanten van de bevrijdingsbewegingen te martelen en te doden.

Extreem-rechts in Frankrijk valt de “Harkis” en hun nakomelingen nooit aan. “Harkis” zijn Algerijnen die ervoor kozen om op uiteenlopende manieren te collaboreren met het Franse leger gedurende de Algerijnse oorlog, en die na de onafhankelijkheid met hun families naar Frankrijk vluchtten uit angst vermoord te worden door de Algerijnse bevrijdingsbeweging NLF. Een flink deel van de “Harkis” stemt vandaag de dag voor het Front National. In 1997 waren er 154 duizend “eerste en tweede generatie Harkis” (sic) en tussen de 24 en 28 procent van hen zijn van plan om bij de komende verkiezing te stemmen op Marine Le Pen, 26 procent op Sarkozy en 26 procent op Hollande van de Socialistische Partij. Ze voelen zich dus over het algemeen geen slachtoffer van extreem-rechts, integendeel. Merahs aanval op Joodse kinderen heeft dus niets van doen met de extreem-rechtse traditie in de Franse strijdkrachten.

En de moorden hebben ook niets van doen met racisme bij de Franse politie. Het AWL-artikel noemt het vermoorden van ongeveer 200 Algerijnen op 17 oktober 1961 door de Parijse politie en wijst naar het bestaan van fascistische en extreem-rechtse tradities bij de Franse politie (het Front National probeerde ooit een politievakbond op te richten, maar die werd verboden). Die zijn er zeker, maar vandaag de dag rekruteert de Franse politie meer en meer mensen die een of twee Arabische, Berber of zwart- Afrikaanse ouders hebben. Het racisme van “autochtone” agenten is veel meer gericht tegen gewone Arabische of Afrikaanse burgers (legale of illegale arbeidsmigranten, Afrikaans-Franse of Arabisch-Franse mensen) dan tegen hun zwarte of Arabische collega’s binnen de politie (Natuurlijk bestaat er ook racisme binnen de politie, maar het is veel gewelddadiger richting ‘normale’ burgers).

Degenen die geloven in de deugden van een democratische republiek kunnen Sarkozy en zijn regering verantwoordelijk stellen voor het onvoldoende aanpakken van de racistische houding van agenten jegens de “allochtone” bevolking. Ze kunnen hen verantwoordelijk stellen voor het bevorderen van vooroordelen en discriminatie jegens Roma, jegens Afrikanen (die ervan beschuldigd worden meerdere echtgenotes te hebben, veel kinderen, en te leven van uitkeringen, enzovoorts), jegens Noord-Afrikanen (beschuldigd van het uitoefenen van een “gevaarlijke en archaïsche” religie). Maar ze kunnen Sarkozy en zijn ministers er niet van beschuldigen antisemitisme in Frankrijk aan te wakkeren. Dat is een absurd argument om Mohammed Merahs moorden in de Joodse school in Toulouse te verklaren! Zoals eerder gezegd, dit is niet de eerste keer dat Frans links haastig de schuld bij extreem-rechts heeft gelegd wanneer Palestijnen of zogenaamde sympathisanten van de Palestijnse zaak Joden vermoorden in Frankrijk.

Opnieuw waren veel linkse, radicaal-linkse en anarchistische activisten in Frankrijk vorige week verlamd of blind, en dat zelfs nog voordat de identiteit van de dader bekend werd. Ze durfden de aanval niet helder te veroordelen als een antisemitische aanval.

Het kan daarom nuttig zijn, hoewel het een vervelende taak is, om de argumenten in herinnering te roepen die men op internet kon lezen voordat de identiteit van de moordenaar bekend werd, en zelfs nadat de politie ontdekte dat hij een Franse moslim was, beïnvloed door een terroristisch-nihilistische ideologie als die van Al Qaeda. We zijn zeker acht hoofdargumenten tegen gekomen die moesten bewijzen dat de daad niet antisemitisch was.

1. Arabieren en Joden zijn “Semieten”. Dit rare argument wordt ingezet in allerlei soorten linkse en radicaal-linkse kringen wanneer activisten discussiëren over het Midden-Oosten, Noord-Afrika of de islam. Het is wellicht nuttig om erop te wijzen dat het concept van de “Semieten” midden negentiende eeuw gebruikt werd om de overeenkomsten tussen diverse talen te onderzoeken: Arabisch, Hebreeuws, Berber, Tsjadisch, Accadisch, Phoenisisch, Aramees en Ethiopische talen. Vandaag de dag verwerpen alle historici het bestaan van een Semitisch ras of Semitisch volk. Alleen onwetende linksen en anarchisten geloven nog in zulke rariteiten.

2. De moordenaar was gek en zou behandeld hebben moeten worden door een psychiater. Dat argument werd gebruikt door diverse linkse stromingen van de Socialistische Partij tot de trotskisten, maar ook door veel intellectuelen, rabbijnen, imams en journalisten. Precies zo als bij de aanval door Anders Behring Breivik in Noorwegen, probeerden de media Mohammed Merah neer te zetten als een “eenzame wolf” en niet als de drager van een fascistische ideologie, in dit geval een extremistische vorm van internationaal jihadisme.

3. Mohammed Merah is het product van een barbaarse kapitalistische maatschappij die het menselijk leven niet respecteert. Dat argument werd op anarchistische forums gebruikt door activisten die het debat wilden “verheffen” (ik zou zeggen: verdrinken) naar een abstract en algemeen niveau, vermoedelijk om “manipulatie” van het debat door de staat, media en partijen uit de weg te gaan. Het is interessant dat sommige anarchisten een veel gezondere reactie vertoonden. Degenen die zelf in Toulouse wonen en dichter bij de lokale bevolking staan, waren beter in staat een expliciete en fundamentele veroordeling van antisemitisme uit te spreken, en ze probeerden de discussie niet uit de weg te gaan door de schuld te leggen bij een abstracte “barbarij” die gebruikt kan worden om alles te “verklaren”.

4. Mohammed Merah was gewoon een rottige crimineel. Dat argument werd ook gebezigd in januari 2006 toen Ilan Halimi ontvoerd, beroofd, gemarteld en uiteindelijk vermoord werd door Youssouf Fofana en ruim twintig van zijn Afrikaanse, Arabische, Portugese en Franse vrienden die wonen in een voorstad van Bagneux. De media en radicaal-links probeerden de antisemitische dimensie van deze moord te bagatelliseren of te verbergen, door hem te reduceren tot een puur criminele daad, ondanks het feit dat Halimi (een gewone medewerker van een telefoonwinkel) ontvoerd werd omdat zijn kidnappers dachten: “Joden hebben geld”, en ze daarom zeker een losgeld zouden betalen om een lid van hun gemeenschap te bevrijden.

5. “Racisme voedt terrorisme. Deze tragedie is de bittere oogst van het Franse binnenlandse en buitenlandse beleid. Merah beweerde dat hij de moorden pleegde om de dood te wreken van Palestijnse kinderen, en tegen het verbod op hoofddoeken op school, evenals tegen de Franse rol bij de bezetting van Afghanistan”, zo schreef de Socialist Worker, de krant van de Britse Socialist Workers Party (SWP) op 24 maart 2012. Hoewel de Franse Joodse kinderen die werden vermoord door Mohammed Merah geen verantwoordelijkheid dragen voor de genoemde misdaden of politieke beslissingen, zijn deze Britse trotskisten er helaas in geslaagd, in twee zinnen, een walgelijke illustratie te geven van de onbekwaamheid vandaag de dag van veel radicaal-linkse en sommige anarchistische groepen om met antisemitisme om te gaan. En deze “revolutionairen” realiseren zich niet eens dat het “logische verband” dat zij leggen tussen de Joodse kinderen van Toulouse en Palestina precies dezelfde is als die gelegd wordt door de “zionisten” die ze zo onvermoeibaar aanklagen. Israëlische politici verklaren dat alle Joodse kinderen beschermd kunnen worden als ze in Israël komen wonen, en de “anti-zionisten” (zoals de SWP) leggen uit dat Joodse kinderen verantwoordelijk kunnen worden gehouden voor de daden van de Israëlische staat. Wat is het verschil tussen beide posities? En verder, wanneer een “radicale” groep de “politieke” verklaringen van een fascistische moordenaar accepteert, dan kan men diep bezorgd raken over hun kritische geest en intelligentie. Het is haast onmogelijk om Joodse slachtoffers meer te dehumaniseren en antisemitisme nog meer te ontkennen.

6. Deze aanval dient de belangen van Israël, een misdadige staat die zichzelf voordoet als slachtoffer. Een andere variant: “Het dient de belangen van Sarkozy tijdens zijn presidentiële campagne”. De eerste reactie van Philippe Poutou, de kandidaat van de Nieuwe Anti-kapitalistische Partij, was: “De man is duidelijk gek, maar misschien is het geen toeval dat het gebeurt tijdens de verkiezingscampagne. Er kan een politieke berekening achter zitten om een afleiding te creëren van de economische crisis” (Later nam hij gelukkig een beter standpunt in). Ja, natuurlijk, cynische politici kunnen en zullen antisemitisme veroordelen omdat het in hun eigen belang is. Maar we mogen ons in geen geval door die houding tot stilte of passiviteit laten dwingen wanneer Joden vermoord worden in naam van “Palestijnse solidariteit”!

7. Overal ter wereld worden kinderen vermoord in etnische en religieuze oorlogen, imperialistische interventies, enzovoorts. Waarom zouden we zoveel herrie maken over de slachtoffers in Toulouse? Dit is een andere versie van het “barbarij”-argument. Het is een manier om het specifieke karakter van de aanval in Toulouse uit de weg te kunnen gaan en over iets anders te praten. Het is waar dat er overal op deze planeet kinderen vermoord worden, in Palestina of in Tsjetsjenië, in Colombia en in Rwanda, en dat die moorden niet zoveel emotie creëren in Frankrijk of op wereldschaal. Het is duidelijk dat we veel meer zouden moeten reageren op misdaden die in andere landen worden begaan. Maar het is ook duidelijk dat ons protest het meest efficiënt is waar we leven en werken, en in dit geval vond de aanval plaats in Frankrijk.

Laten we onderstrepen dat Israëliërs (en daarvoor Joden) door veel anti-zionisten worden voorgesteld als “kindermoordenaars” sinds de dood van Mohammed a-Dura op 30 september 2000. Die propaganda heeft de haat aangejaagd tegen alle Joden, of ze nu Israël leven of niet, en of ze Israëlische regeringen steunen of niet. Het heeft ook de haat gevoed jegens Joodse kinderen, waar ze ook leven. Dat is een basisgegeven dat veel linkse, radicaal-linkse en anarchistische activisten weigeren mee te nemen bij hun overdenkingen, waarmee ze een van de oudste antisemitische mythen in de westerse wereld negeren.

8. Als je de aanval van Mohammed Merah op de Joodse school in Toulouse als antisemitisch kwalificeert, hoe karakteriseer je dan de moorden op de Franse soldaten? Met dit argument wil men degenen die antisemitisme bekritiseren in een hoek drijven en hen aanzetten tot steun… voor het Franse leger, en voor haar misdaden in Afghanistan en elders. Maar men kan best tegen de buitenlandse (en binnenlandse) interventies van het Franse leger zijn, zonder alle leden ervan een voor een te willen vermoorden. Men kan het functioneren van de politie in de kapitalistische maatschappij bekritiseren, zonder te wensen dat nu, onder de heerschappij van de bourgeoisie, agenten ermee stoppen om moordenaars te arresteren… Degenen die dit twijfelachtige argument gebruiken, hebben zelf geen antwoord op de vraag wat er dan vandaag zou moeten gebeuren, en geen antwoord op wat een toekomstige revolutionaire samenleving zou kunnen doen om moordenaars, kindermishandelaars, verkrachters, gewelddadige klassenvijanden en simpele politieke anti-revolutionaire tegenstanders eronder te houden. Daarom is dit argument gewoon een andere techniek om het antisemitische karakter van de aanval weg te verklaren.

Dit artikel begint met een vraag. Ik ben bang dat het antwoord NEE moet zijn, gezien de beperkte mogelijkheden van zelfkritiek in radicaal-linkse kringen.

Yves Coleman
Redacteur van het Franse tijdschrift Ni patrie, ni frontières

PS. Op 19 en 20 maart, voordat er iets bekend was over de identiteit van de moordenaar, schreef ik (in het Frans) deze teksten: “De moorden op de Ozah Hatorah school in Toulouse zijn een antisemitische daad – daar moeten we niet omheen draaien!”