De Peueraar 40, december 1993
Auteur: Gerrit de Wit en Eric Krebbers
Sinds enige tijd bestaat er in Leiden een afdeling van de landelijke socialistische jongerenorganisatie Rebel. Rebel komt bijeen in politiek informatiecentrum "De Invalshoek". Benieuwd naar de Leidse Rebel en haar ideeën spraken wij met Marieke en Margriet.
De ideeën van Rebel hebben betrekking op de hele maatschappij en de hele wereld. Rebel constateert dat we in het Westen in een behoorlijke welvaart leven. Maar er is ook een andere kant aan onze kapitalistische maatschappij. De rijkdom in het Westen hebben we verkregen door de 'Derde Wereld' uit te buiten. Ook binnen Nederland bestaan er volgens Rebel grote tegenstellingen: een klein aantal ondernemers dat het geld, en dus de macht heeft, tegenover het grootste deel van de mensen, die op een of andere manier te maken krijgt met de negatieve effecten van het kapitalisme. Denk maar aan werkeloosheid, woningnood, kernwapens, milieuvervuiling, racisme, vrouwenonderdrukking, verlagen van uitkeringen, bezuinigingen op het onderwijs. Rebel wil een maatschappij zonder al deze negatieve effecten. Volgens Rebel kan dit alleen in een socialistische maatschappij.
Rebel streeft naar een radicale omvorming van de maatschappij. In het socialisme dat zij voor ogen hebben is geen plaats meer voor grote vervuilende bedrijven, kerncentrales en giflozingen. Het werk zou volgens Rebel zo georganiseerd moeten worden dat voorzien wordt in werkelijke behoeften van de bevolking waarbij iedereen ongeveer even kort werkt en het milieu niet onnodig wordt belast.
Structuren van Rebel
Rebel is een landelijke politiek actieve jongerenorganisatie die gevormd wordt door verschillende plaatselijke afdelingen, waarvan Rebel Leiden er één is. Uit elke plaatselijke afdeling hoort iemand in het landelijk bestuur te zitten. Deze mensen worden eens in de twee jaar op het congres gekozen door de leden van Rebel. Hiernaast bestaat nog het dagelijks bestuur. Zij werken de plannen van het landelijk bestuur uit. Margriet van de Leidse Rebel: "Het hoogste orgaan van Rebel is het congres. Hier worden plannen uitgewerkt en om het jaar wordt een thema vastgesteld waar Rebel zich met name bezig mee zal houden. De laatste twee jaar is dat thema racisme geweest. Plaatselijke afdelingen zijn tamelijk vrij om hun eigen lijn uit te stippelen. Een afdeling houdt zich bijvoorbeeld wel met racisme bezig, maar hiernaast kan een afdeling ook besluiten om zich op bijvoorbeeld de milieustrijd te werpen."
Er zijn 15 à 20 plaatselijke afdelingen in Nederland. In totaal zijn hier ongeveer 120 leden in actief. Margriet: "Dat vind ik het leukste aan Rebel: dat alle leden echt actief zijn en werkelijk iets met hun ideeën doen. Bij veel andere jongerenorganisaties zijn er voor het merendeel leden op naam. Een klein groepje is maar echt actief bezig. Rebel heeft dan veel meer daadkracht."
Rebel heeft zich solidair verklaard met de Socialistische Arbeiders Partij (SAP). Vooral wat oudere leden van Rebel zijn ook lid van de SAP. Hiernaast is er ook weer een groep binnen Rebel die veel kritiek op de SAP heeft. De meningen liggen verdeeld.
Het initiatief tot de oprichting van een Leidse Rebel is genomen door Margriet. Zij was eerst actief in een Rebelgroep in Brummen. Toen zij naar Leiden verhuisde besloot ze om hier een afdeling op te richten.
Margriet: "Ik had mezelf ook aan kunnen sluiten bij de Amsterdamse Rebel, maar het leek mij belangrijker om een nieuwe Rebel op te richten. Op deze manier kunnen er meer nieuwe leden bij Rebel betrokken worden. Hoe meer plaatselijke afdelingen hoe beter."
Marieke van de Leidse Rebel: "De Leidse Rebel krijgt steeds meer naamsbekendheid. Dit komt ook doordat we actief posters geplakt hebben om anderen op ons initiatief te wijzen. Ik denk ook dat een Leidse Rebel erg belangrijk is, omdat er in Leiden ook specifieke sociale problemen voorkomen waar iets mee gedaan moet worden."
Achtergronden van Rebel
Bij de Leidse Rebel zijn op dit moment acht jongeren actief. Ze hebben ongeveer eens in de twee weken een overleg. Bij dit overleg kan iedereen aanwezig zijn. De structuur is erg open. Margriet: "Heel veel jongeren voelen zich bezwaard om politiek actief te worden, omdat ze denken dat ze van politiek niet veel weten. Maar die kennis is ook niet echt nodig. Dat leer je in de groep zelf en er worden landelijk ook scholingsdagen aangeboden, bijvoorbeeld over marxisme. Daarmee kom je verder."
In de Leidse Rebel zitten verschillende jongeren. De één studeert, de ander scholiert en de derde doet weer vrijwilligerswerk. De ouders van Margriet hebben er geen bezwaar tegen dat ze actief is in een linkse jongerenorganisatie. Wel vinden ze dat ze er te veel tijd in steekt. De ouders van Marieke kunnen zich ook wel vinden in Marieke's activiteiten. Ze vinden dat ze voor haar ideeën moet kunnen staan. Marieke: "Mijn ouders hebben wel eens moeite met de naam 'Rebel'. Ze moeten daarbij denken aan het tegen zijn om het tegen zijn."
Rebel Leiden bestaat nu met name uit vrouwen. Ze zijn niet van plan om er een Rebel-vrouwengroep van te maken. Het is hun visie dat je de strijd met mannen en vrouwen moet voeren. Hierbij kan het volgens hen natuurlijk wel gebeuren dat er mannen in de groep zitten die de boel proberen te overheersen. Maar op deze manier leren vrouwen zich juist te verweren tegen dat soort mannen, aldus Marieke en Margriet.
Kristallnachtherdenking op Stadhuisplein
De komende tijd wil de Leidse Rebel zich met name richten op racisme en bezuinigingen op jongeren. In het kader van de strijd tegen racisme heeft Rebel op 9 november in Leiden de Kristallnachtherdenking georganiseerd. De Kristallnacht verwijst naar de hetze die gevoerd werd tegen de joden in Duitsland. Deze hetze ontaardde op 9 november 1938 in het aanvallen van de joden. Een relatief klein groepje mensen kon die dag bewerkstelligen dat een menigte de straten van Berlijn op ging en alle ruiten ingooide van joodse winkels en woningen. Deze nacht is de geschiedenis ingegaan als de Kristallnacht. Bij de herdenking op het Stadhuisplein waren er 45 mensen aanwezig. Er werden leuzen tegen racisme en fascisme op het plein gekalkt, er werd lawaai gemaakt, vuur gespuwd, twee minuten stilte gehouden en er werd een toespraak voorgelezen. In deze toespraak werd een duidelijk verband gelegd tussen de opkomst van racisme en fascisme in Leiden en Nederland en de hetze die politieke partijen als de PvdA, CDA en VVD tegen migranten ingezet hebben. Bij deze herdenking waren er ook een hoop, voor ons, nieuwe jongeren aanwezig. Een bemoedigende gedachte.
De Leidse Rebel wil de strijd tegen de bezuinigingen en de strijd tegen racisme niet van elkaar loskoppelen. Margriet: "Door de bezuinigingen worden vele sociaal zwakke groepen in de samenleving gepakt. De mensen met veel geld blijven buiten schot. Door de ekonomische recessie gaan mensen op zoek naar een zondebok om de schuld te geven. Die zondebok wordt er gevonden in de vorm van migranten. Als we acties voeren, zullen we het racisme-aspect en het inkomensaspect beide naar voren laten komen."
Meningsverschillen binnen Rebel
Rebel valt niet in één linkse politieke stroming onder te brengen. De hoofdstroming mag dan wel het socialisme zijn, maar een ieder binnen Rebel geeft daar zijn eigen invulling aan. Zo zijn er ook zichzelf anarchistisch noemende jongeren actief binnen Rebel.
Ook over de strategieën om een vorm van socialisme te bereiken bestaan binnen Rebel verschillende meningen. Een kleine groep Rebellers is faliekant tegen het meedoen aan verkiezingen. Deze buitenparlementairen zien geen heil in het meedoen aan een systeem waarin een kleine minderheid de grote meerderheid overheerst. Anderen kiezen juist wel voor het meedoen aan verkiezingen als middel om je stem te laten horen. Margriet: "Op de laatste landelijke vergadering is besloten dat we iets met de aankomende verkiezingen zouden doen en dat we eventueel iemand van Rebel op de SAP-verkiezingslijst zetten. Onder andere als reactie hierop is een kleine groep mensen uit Rebel gestapt."
Rebel maakt ook gebruik van verschillende middelen om hun idealen te verwezenlijken. Van petities tot acties. Hun grens ligt wel bij de radicalere acties als brandstichting en persoonlijk geweld. Volgens Margriet blijven actiemiddelen wel een moeilijk punt binnen Rebel, omdat er verschillende mensen met verschillende visies binnen Rebel actief zijn.
Ondanks de verrechtsing in de maatschappij heeft de Leidse Rebel wel het idee dat hun organisatie enig nut kan hebben in het veranderen van de maatschappij. Margriet: "We kunnen in ieder geval een begin maken met een mentaliteitsverandering onder mensen. Het blijft ook belangrijk om andere mensen te confronteren met onze ideeën, om hen de andere kant van het verhaal te laten zien. Hierin is het wel belangrijk om je doelen reëel te stellen. Je moet klein beginnen. Wij gaan er in ieder geval mee door."
Mocht je je aan willen sluiten bij Rebel Leiden, dan kun je voor informatie bellen naar de Invalshoek (071-127619) of naar de landelijke Rebel (020-6259272).