De Peueraar 51, november 1994
Auteur: Eric Krebbers en Gerrit de Wit
Zijn mannenstrijd en kritische mannenpraktijken alleen iets voor linkse mannen? Het antwoord lijkt nee. De laatste jaren zijn een aantal kritische mannen-organisaties opgericht die niets, maar dan ook echt niets, met links van doen hebben. Her en der vind je mannen die op beperkte gebieden anti-seksistisch werk verzetten. Een uitgelezen mogelijkheid voor linkse mannen om onze eigen positie te bepalen.
Neem P. Huijbregts, coördinator Zedenzaken bij de Utrechtse politie. Hij zet zich met hart en ziel in voor een goede begeleiding van slachtoffers van seksueel geweld. Huijbregts in het tijdschrift Lekker Fris: "De politie is nog steeds een mannenorganisatie. De zedenpolitie staat er bekend als een softe afdeling. Maar een verkrachtingszaak is zeer zwaar, en je krijgt vaak met hele gezinnen te maken." De zedenpolitie werkt samen met feministische organisaties als Blijf van mijn Lijf en Tegen Haar Wil. Er zijn altijd genoeg mannen om de vakatures bij de zedenpolitie te vervullen, hetgeen de journalist van Lekker Fris verleidt tot de woorden: "deze kritische mannen zouden zich op kunnen werpen als extra schakel tussen vrouwen en homobeweging en het mannenbolwerk dat politie heet". Maar kan je als linkse man solidair zijn met mannen als Huijbregts? Hij maakt zich sterk tegen seksisme, okee, maar hij maakt tegelijk wél deel uit van het repressie-apparaat waar links het vaak letterlijk mee aan de stok heeft. Als hij, bij wijze van spreken, daartoe de opdracht krijgt knuppelt hij demonstranten neer.
Onze vraag luidt: kan je solidair zijn met mannen die op hún terrein belangrijke bakens verzetten maar verzuimen daarbij bredere samenhangen te benoemen of aan te pakken? Een oude discussie in feite. Links heeft lange tijd iedereen volledig afgemaakt die niet de linkse weg mee bewandelt. Machtsverschillen worden inderdaad vaak door deze mensen versluierd en de linkse strijd wordt soms actief door hen tegengewerkt. Maar deze mensen zetten daar vaak - terecht? - tegenover dat ze niet alles tegelijk kunnen doen en geen zin hebben om zich te isoleren van de rest van de samenleving.
De verlichte werkgever
De Stichting Man en Prostitutie is een nogal extreem voorbeeld van deze laatste positie. De stichting deelt de mening van de Hoerenbond die zegt dat prostitutie een gegeven is. Het is gewoon werk. De stichting wil hoerenlopers op hun verantwoordelijkheden aanspreken. Ze stelde tien regels op "voor prettig prostitutiecontact" zoals "Hou er rekening mee dat de vrouw haar eigen grenzen heeft, bijvoorbeeld zoenen op de mond ligt vaak buiten de mogelijkheden". Voortrekker en hoerenloper Gerrit Bloemen pleit voor "een discussie over prostitutie 'sec': ontdaan van alle negatieve excessen als drugs en vrouwenhandel. Het gaat om het bevorderen van de seksuele vrijheid in het algemeen; kennis van seksuele verlangens van jezelf en een goede kijk op hoe dat bij anderen ligt." De "negatieve excessen als drugs en vrouwenhandel" zijn het gevolg van precies dezelfde machtverhoudingen die ten grondslag liggen aan "prostitutie 'sec'", wat dat ook mag zijn.
Door het onbenoemd laten van deze maatschappelijke machtsverschillen tussen mannen en vrouwen is de stichting volstrekt anti-feministisch. Dat hoeren hun beroep als iets normaals zien en zich organiseren in een vakbond is logisch. De hoerenloperstichting kan je in datzelfde licht vergelijken met een 'verlichte' werkgeversorganisatie. Een organisatie die het proces van uitbuiting wil versoepelen. Het is gevaarlijk als man de eigen belangen eenzijdig voorop te stellen. Natuurlijk, een manier om mannen voor mannenstrijd of kritische mannenpraktijken te motiveren is behalve het beroep op het gevoel voor rechtvaardigheid natuurlijk ook het wijzen op de eigen winst. Meer zorgen voor de kinderen is bijvoorbeeld niet alleen meer werk, maar ook een verrijking van je leven. Maar de belangen van de hoerenloper zijn niet die van de linkse man, althans qua ideologie. In de realiteit valt dat nog te bezien. Tweederde van de mannen bezoekt prostituées, zo zegt Gerrit Bloemen. En daar zitten vast ook linkse mannen bij.
De Dwaze Vaders
Zo belanden we bij de Stichting Dwaze Vaders. Die komt op voor de rechten van ouders die door gebrek aan goede omgangsregelingen niet of op onbevredigende wijze het ouderschap kunnen uitoefenen. Er zijn ook vrouwen actief bij de stichting, maar mannen zijn voor 90% slachtoffer van dit "omgangsonrecht". De Telegraaf knuffelt de vereniging half dood. Hierdoor zou de anti-feministische beeldvorming veroorzaakt worden waar de vereniging gebukt onder gaat. Dwaze Vader Joep Zander vindt dat beeld niet terecht, want: "het kernpunt is om het rolpatroon te doorbreken en mannen ook zorgtaken toe te vertrouwen. Vrouwen hebben vaak moeite om de macht in het gezin, zowel psychisch als emotioneel, met de man te delen." De Dwaze Vaders gaan ervan uit dat de moderne man een andere rol wil. Het is maar de vraag hoeveel van die moderne mannen er al zijn. Loopt de feministische beeldvorming van de zorgende vader niet erg op de realiteit voor? Zetten de Vaders die beelden niet juist tegen vrouwen in? Trachten deze mannen de ruimte die vrouwen bevochten hebben hiermee kleiner te maken? Of zijn de Vaders oprechte mannen die het feminisme omarmen om samen met vrouwen de beloften van het feminisme ook voor zichzelf te bevechten?
Met de vuist op tafel
De Bond van Zelfbewuste Vaders gaat nog een stapje verder dan de Dwaze Vaders. Deze bond wil meer dan goede omgangsregelingen. Zij komt op voor vaders in elke situatie waarin mannen wél delen in de zorg voor de kinderen, maar niet de rechten als ouder toebedeeld krijgen. Ze willen vaker voogdijschap voor de man na echtscheiding. De Bond wil dat vaders voor gelijke rechten vechten in plaats van zich "door schaamte en schuld monddood te laten maken. Steeds vaker nemen mannen een deel, soms het grootste deel, van de zorg voor kinderen op zich, soms in, soms buiten een gezinssituatie. Affiches met een zwangere man zijn grappig om naar te kijken, maar als het om de rechten gaat die horen bij de nieuw gekozen plichten moet er met de vuist op tafel geslagen worden!"
Dwaze Vaders, verlichte hoerenlopers en idealistische smerissen: vormen zij de toekomst van de mannenstrijd? Wat kunnen linkse mannen met dit soort initiatieven? De redactie mannenstrijd weet het niet. Opvallend is dat andere linkse bladen hun deuren wijd open zetten voor dit soort initiatieven. Wat denken jullie?
Bronnen: