Lokaal Kabaal 6, juli 1995
Auteur: Eric Krebbers
Keihard werken in de schijnrealiteit
Sinds een maand doen zo'n 28 werklozen in Leiden werk dat niet bestaat. Ze spelen dat ze werken bij Interplant SB, waarbij SB staat voor SimulatieBedrijf. Ze doen administratief werk of zijn secretaresse. Via deze nep-banen hopen ze in aanmerking te komen voor echt werk. Hun betaalde begeleidster Dianne Slieker van het scholingsinstituut van de Arbeidsvoorziening Rijnstreek is wild enthousiast.
Interplant wil mensen die opleidingen volgen, laten proeven van de werkelijkheid in het bedrijfsleven. Ze komen van scholen, via het arbeidsbureau en uit het bedrijfsleven. Herintreedsters kunnen bij Interplant hun kennis ophalen en leren werken met computers.
Zonder betaald werk ben je in onze samenleving niemand. Veel werklozen idealiseren daarom het werken van negen tot vijf. Ofschoon hun werk niet echt is, lopen de simulanten van Interplant de hele dag de benen uit hun reet. "Sommige werknemers vergeten gewoon dat het allemaal niet echt is", aldus Slieker. "Ons personeel is uitermate gemotiveerd." Er wordt dan ook regelmatig overgewerkt. Alleen de nep-salarisstrook die aan het einde van de maand op de deurmat valt zou de simulanten wellicht enigszins kunnen ontnuchteren.
Internationale contacten
Interplant is gevestigd aan de Donizettilaan en doet in kamerplanten, hydrocultuur en keramiek. Het is opgezet als een gewoon bedrijfje, met een afdeling inkoop en verkoop, personeelszaken en administratie. Slieker: "Er zijn nu rond de veertig simulatiebedrijven in Nederland. En die werken samen in een netwerk: Simnet. Zo is er een simulatietransportbedrijf dat ons transport verzorgt. Er zijn er ook die in boeken doen of in schoonmaakartikelen. We hebben sinds enige tijd ook contacten met simulatiebedrijven in Duitsland, Frankrijk en Engeland. Dat is goed voor het internationaal betalingsverkeer en transport."
Simnet zorgt ervoor dat er simulatiebankafschriften binnenkomen. Het netwerk simuleert verder ook een bedrijfsvereniging, een Kamer van Koophandel en een salarisadministratie. Simnet voorziet de nep-bedrijven van orders. Slieker: "Als we eens willen zien of iemand stressbestendig is, laten we Simnet 50 orders op een dag sturen. Uiteindelijk moet dan wel het hele bedrijf aanpoten om de orders te verwerken."
Disciplinering
Je kunt niet zomaar aan de slag bij Interplant. Bij het leerproces hoort ook dat een hele sollicitatieprocedure wordt doorlopen. Slieker leert de werknemers daarna netjes in het gareel te lopen: "Voor velen is het moeilijk om over te schakelen van school naar bedrijfsleven. Daar heerst een heel andere cultuur. Wij leren de werknemers een ander taalgebruik. En als ze niet op tijd komen roepen we ze op het matje. We letten ook op hun kleding en of ze zich aan de regels houden."
Mondige werknemers?
Maar hoe zit het dan met de mondigheid van de werknemers? Dat moet je toch ook leren? Vinden er ook gesimuleerde stakingen plaats? Slieker: "Dat zal niet snel gebeuren. Ze vinden het allemaal leuk en bovendien werken ze hier maximaal 5 weken." Zo wordt heel nauwkeurig de realiteit gesimuleerd. Daar kan men ook moeilijk een vuist maken door de korte en flexibele contracten in het uitzendwerk. Het is dan ook geen toeval dat Slieker voor haar huidige baan een staffunctie bij een uitzendbureau had.
Maar is er dan tenminste een ondernemingsraad bij Interplant? "Nee, daar hebben we onvoldoende personeel voor. Wel hebben we een werkoverleg en een afdelingsoverleg. En op school is er een cursistenraad. Maar de werknemers zijn mondig genoeg. Er was eens een probleem met de kantine en toen hebben ze een brief geschreven."
Vooruitgang
Niet-bestaande bedrijven. Veel linkse mensen zullen ervan dromen. Stel je voor dat Hollandse Signaal alleen maar simuleerde en nep-bommen verkocht aan de Turkse staat. Of dat de boortorens van Shell alleen op het beeldscherm bestonden. Het leven op deze planeet zou er een stuk aangenamer door worden als heel het kapitalisme zich terugtrok in de virtuele realiteit. Voorlopig moeten we het doen met het snel groeiende Simnet.
Maar dreigt de virtuele realiteit dan niet even vervuild te raken als de echte? Zou Interplant niet beter in gesimuleerde onbespoten planten kunnen gaan handelen? Slieker blijft op de vlakte: "Wie weet, we proberen wel met actuele ontwikkelingen in het bedrijfsleven mee te roeien. We gaan bijvoorbeeld ook planten leasen en starten in de toekomst wellicht een holding." Plannen genoeg, maar milieuvriendelijk zal ook de virtuele realiteit niet snel worden.