De Fabel van de illegaal 28, april1998
Auteur: de spreekuurgroep van De Fabel van de illegaal
Uit de illegaliteit
Omars tocht langs de loketten
Omar kwam op het Fabel-spreekuur en zei onmiddellijk: "Ik ben geen echte illegaal". Dat zeggen meer illegalen. En terecht. Geen mens is illegaal. "Omdat ik goed Nederlands spreek", vervolgde hij. Het duurde even voor wij begrepen wat hij bedoelde. Hij bleek eerder een verblijfsvergunning te hebben gehad. "Ik woon hier al 7 jaar en ben hier ook naar school geweest. Dan ben ik toch geen échte illegaal".
Een verblijfsvergunning is moeilijk te krijgen. Het is veel makkelijker om hem kwijt te raken. Omar had zijn verblijfsvergunning niet op tijd verlengd. Daardoor was die ongeldig geworden en werd Omar "een echte illegaal". Een illegaal net als andere mensen zonder papieren. Hij moest voor zo'n 25 gulden en een maaltijd werken van 3 uur 's middags tot 3 uur 's nachts.
Omar moest helemaal opnieuw een verblijfsvergunning aanvragen, op humanitaire gronden. Dat werd een ware bureaucratische ramp. Hij moest van de politie eerst het ziekenfonds, een uitkering, een inschrijving in het bevolkingsregister en een paspoort regelen. Om deze papieren te kunnen bemachtigen bleek hij echter eerst een verblijfsvergunning te moeten hebben. Om het een te krijgen moet je het andere hebben, en omgekeerd. Of hij al het papierwerk maar even binnen 2 weken wilde regelen. Anders zou de politie zijn aanvraag voor een verblijfsvergunning niet in behandeling nemen.
Omars ouders hebben nooit voor hem gezorgd en deden dat nu ook niet. Omar had zijn vorige verblijfsvergunning gekregen toen hij in een project voor begeleid kamer wonen zat. Hij is jong en heeft moeite om voor zichzelf te zorgen. Hij heeft op straat gezworven en dreigde daar weer terecht te komen. Zonder verblijfsvergunning heeft hij nauwelijks bij de daklozenopvang. Voorlopig blijft hij via De Fabel onder dak.
Ondanks alle problemen is hij meestal rustig en vriendelijk. Hij heeft ervan geleerd en wil het nu beter doen. Hij wil alle papieren wel regelen, maar weet niet hoe. Zijn chaotische levensstijl en de inflexibele instellingen vormen een moeizame combinatie. Juist vanwege zijn behoefte aan hulp heeft hij zijn vorige verblijfsvergunning gekregen. Om kans te maken op een nieuwe vergunning moet Omar bijzonder gestructureerd te werk gaan. Dat is voor hem geen gemakkelijke opgave. En dat maakt de ondersteuning er ook niet gemakkelijker op. Gelukkig hielpen het Maatschappelijk Werk en het Buro voor Rechtshulp ook mee. Met vereende krachten werden alle papieren bijeengeraapt. De aanvraag voor zijn verblijfsvergunning ligt nu bij het ministerie van Justitie. Zolang zijn aanvraag loopt, en dat kan zo'n 8 maanden duren, kan hij in ieder geval een uitkering krijgen, en hoeft hij niet te leven als "een echte illegaal".