De Fabel van de illegaal 30, juli/september 1998
Auteur: Harry Westerink
De Fabel van de illegaal is een van de initiatiefnemers van de campagne tegen het Multilateraal Akkoord over Investeringen (MAI). Dit vrijhandelsverdrag versterkt de macht van multinationale ondernemingen.
1. Wat doet een organisatie die illegalen ondersteunt bij een campagne tegen vrijhandel?
De Fabel heeft de ondersteuning van illegalen als speerpunt gekozen in de strijd tegen de scheve mondiale machtsverhoudingen. Het Noorden is rijk geworden door het Zuiden arm te maken. Dit politiek en economisch geweld leidt ertoe dat veel mensen in het Zuiden hun geluk proberen te zoeken in het Noorden. Ze zijn op de vlucht voor de gevolgen van het wereldwijd heersende kapitalisme, die in hun eigen land vaak schrijnender zijn dan in het Noorden. De huidige liberalisering en privatisering van de economie, waarvan het MAI een voorbeeld is, treft mens en milieu nog harder. De noodzaak om te vluchten neemt daarom toe.
2. Jullie ageren altijd tegen de Nederlandse staat en zijn uitzettingspolitiek. De Anti-MAI-campagne wil onder meer dat de staat boycots moet kunnen blijven uitroepen. Willen nu ineens de staatsmacht uitbreiden bij jullie strijd tegen multinationals?
Het MAI vergroot de macht van de multinationals ten opzichte van de nationale staten. Die waren altijd al voornamelijk de loopjongen van het bedrijfsleven. Toch kunnen we gemakkelijker op delen van de overheid invloed uitoefenen dan op multinationals. De volksvertegenwoordiging is wat minder machteloos dan de ondernemingsraad. Onze mogelijkheden om beleid te beïnvloeden en macht uit te oefenen moeten worden vergroot, zodanig zelfs dat de knechtenrol van de staat ter discussie komt te staan en de dominantie van het bedrijfsleven wordt aangetast. We willen strijden tegen elke uitholling van de weinige democratische verworvenheden we nog hebben. De Fabel is dus niet ineens voor de staat, maar voor meer democratie. En dus ook voor meer invloed op wie er eventueel geboycot gaat worden.
3. Jullie schijnen ook al met het midden- en kleinbedrijf in zee te willen.
De Fabel van de illegaal gaat uit van samenwerking en verbreding. Samenwerking willen we met groepen die politiek gezien min of meer op dezelfde radicaal-linkse lijn zitten, met als doel om gezamenlijk meer tegenmacht op te bouwen. Maar radicaal-links is niet groot en heeft dus ook anderen nodig om invloed te kunnen uitoefenen. Daarom verbreden we met organisaties die geen fundamentele veranderingen voorstaan. Met hen voeren we campagnes om kleine successen te boeken.
Daarnaast vinden we het belangrijk om belangentegenstellingen in de rangen van de tegenstander te verscherpen. Zo staat bijvoorbeeld het midden- en kleinbedrijf onder druk door de toenemende fusering en monopolisering in de economie. Daar zitten ook mensen die mogelijk tegen het MAI gemobiliseerd kunnen worden. Wanneer uit die hoek tegengesputterd wordt, schept dat voor ons misschien wat meer ruimte en tijd om onze campagne goed op te bouwen. In eerste instantie leek het er namelijk op dat het MAI-verdrag al in april getekend zou worden.
4. Maar tussen de campagne en de NGO's botert het niet zo?
De Fabel van de illegaal wil zich met de Anti-MAI campagne om te beginnen richten op "grassroots"-organisaties binnen de milieu-, Derde Wereld-, vrouwen- en vakbeweging. De campagne laat zich inspireren door de uitgangspunten van Peoples' Global Action (PGA), een wereldwijd netwerk van basisbewegingen. PGA wijst lobbyen bij vrijhandelsorganisaties af, omdat die toch worden gedomineerd door het multinationale kapitaal. Daarom gaat PGA uit van compromisloze directe actie op basis van decentralisatie en autonomie. Non-gouvernementele organisaties (NGO's) hebben vaak geen kritiek op het economische systeem als zodanig. Ze kiezen voor een voorzichtige aanpak van lobby en overleg. Toch houden we wel contact met NGO's, vooral om hen ertoe te bewegen een scherper standpunt in te nemen tegen het MAI en tegen de huidige economische ontwikkelingen.
5. Lopen jullie niet het risico om met de strijd tegen globalisering te vervallen in een eng nationalisme en protectionisme?
We zijn natuurlijk niet tegen globalisering op zich. Wij zijn voor internationale solidariteit, samenwerking en uitwisseling, maar niet als die bepaald wordt door de multinationale machthebbers. De anti-MAI campagne erkent het zelfbeschikkingsrecht van mensen en gemeenschappen. Dat omvat ook het recht om een eigen zelfvoorzienende economie op te bouwen. Daar moet dan wel iedereen op gelijkwaardige basis aan deel kunnen nemen. En dat is vaak onmogelijk zolang multinationale ondernemingen de dienst uitmaken.
Het MAI-verdrag wil een einde maken aan het protectionisme dat bedrijven beschermt tegen de concurrentie van anderen. Wij zijn voor een heel andere vorm van protectionisme: wij willen dat alle samenlevingen beschermd worden tegen de willekeur van machtige multinationals.
6. Waarom staren anti-kapitalisten zich blind op 1 verdrag?
Het MAI is een van de ingrijpendste vrijhandelsverdragen van dit moment. Er wordt nog over onderhandeld en dus kan het nog worden tegengehouden. Overal ter wereld is de verontwaardiging erover groot. Dat schept mogelijkheden om een concreet succes te boeken en dat is noodzakelijk, willen we de linkse onmachtsgevoelens over de strijd tegen het kapitalisme doorbreken. Aan de hand van het MAI kunnen we ook de neo-liberale wereldorde scherp ter discussie stellen.
7. De campagne is wel erg eenzijdig op de economie gericht.
De Fabel vindt de machtsongelijkheid tussen rijk en arm niet belangrijker dan die tussen man en vrouw, wit en zwart of de vernietiging van de natuur. Juist in de strijd tegen het MAI-verdrag komen mensen uit diverse sociale bewegingen samen. Het verdrag werpt immers zijn schaduw over alle terreinen van de maatschappij. De samenwerking in de anti-MAI campagne kan een katalysator zijn voor de groei van een sterke tegenbeweging van onderop, die strijdt voor een maatschappij op basis van zelfbeschikking en gelijkwaardigheid.
Meer weten? Bestel een Anti-MAI informatiepakket door minimaal ƒ 10,- over te maken op girorekening 6217637 t.n.v. De Invalshoek te Leiden, o.v.v. Anti-MAI pakket.