De Fabel van de illegaal 36, september/oktober 1999
Auteur: Eric Krebbers
Nieuw-rechtse ideologen in heel Europa zoeken contact met linkse activisten om samen verzet te organiseren tegen bijvoorbeeld natuurvernietiging of de vermeende globalisering. (1) Men hoopt zo tevens extreem-rechts opnieuw salonfähig te maken. De Britse ecoloog Edward Goldsmith steunt hen daarbij. Hij financiert en werkt samen met een hele reeks progressieve organisaties - ook in Nederland! - en is een van de drijvende krachten achter de internationale campagnenetwerken tegen de "vrijhandel". Tegelijkertijd speelt de miljonair een steeds belangrijker rol in extreem-rechtse kringen.
In één adem genoemd worden met linkse intellectuelen en activisten, dat is de eerste stap in de strategie van nieuw-rechts. De linkse handtekeningen onder de nationalistische petitie tegen de Kosovo-oorlog, dit voorjaar, werden in nieuw-rechtse kringen dan ook als een groot succes gevierd. (2) Rond dezelfde tijd bracht ook Goldsmith links en extreem-rechts bijeen met een petitie, zijn "Ecologist's declaration on climate change". (3) Die werd vanuit Nederland ondertekend door onder meer medewerkers van de organisaties A SEED, Aktie Strohalm, Corporate Europe Observatory en Stichting Aarde.
Daarmee kwamen die schouder aan schouder te staan met mede-ondertekenaar Philippe de Villiers, de leider van de Franse extreem-rechtse partij Mouvement Pour la France (MPF). Deze streng katholieke edelman is een prominent lid van nieuw-rechts in Frankrijk. Hij wil de grenzen hermetisch sluiten, abortus afschaffen en de doodstraf herinvoeren. De MPF werd in 1994 opgericht met een schenking van 3,5 miljoen dollar van James Goldsmith, de inmiddels overleden schatrijke broer van Edward Goldsmith. (4) De Villiers weet extreem-rechts ook aantrekkelijk te maken voor rijken die uit fatsoen nog niet op het Le Pens Front National durven te stemmen. Hij haalde bij de Euro-verkiezingen in 1994 en 1999 rond 13% van de stemmen. Momenteel deelt De Villiers zijn lijsttrekkerschap met ex-minister Pasqua, die vooral bekend stond om zijn snoeiharde vreemdelingenbeleid. (5)
Goldsmith introduceert regelmatig extreem-rechtsen bij allerlei initiatieven alsof ze ook gewoon een van de geaccepteerde politieke stromingen vertegenwoordigen. Hij doorbreekt zo het anti-fascistische cordon sanitaire dat in veel landen om extreem-rechts gelegd is. Een tweetal zeer recente voorbeelden.
Goldsmith is eigenaar en hoofdredacteur van het blad The Ecologist, dat op 26 mei 1999 samen met de International Society for Ecology and Culture (ISEC) een congres organiseerde. In het comité van aanbeveling mocht van Goldsmith de Britse nieuw-rechtse ideoloog Roger Scruton plaatsnemen. Scruton is uitgever van het nieuw-rechtse blad Salisbury Review, dat dit voorjaar nog een artikel van Vlaams Blok-leidster Alexandra Colen publiceerde. (6)
The Ecologist plaatst ook maandelijks een advertentie voor het Australische antisemitische samenzweringsblad Nexus. Voor Ecologist-lezers die abonnee van Nexus worden is er zelfs een "speciale aanbieding". (7) Nexus publiceerde dit voorjaar nog een tweedelige serie over het vermeende joodse grootkapitaal en haar sturende rol in de Europese geschiedenis. (8)
Op bezoek bij nieuw-rechts
Edward Goldsmith promoot nieuw-rechts niet alleen, hij gaat er zelf ook graag op bezoek. Goldsmith is een geziene gast bij nieuw-rechts in Frankrijk en België. Op 27 november 1994 sprak hij voor het eerst op een colloquium van GRECE, de think tank verbonden aan het Franse Front National. (9) Dit 28-ste colloquium was georganiseerd vanwege het 25-jarig bestaan van GRECE en Goldsmith was er eregast. GRECE-directeur Alain de Benoist en Goldsmith konden het goed vinden en het was dan ook niet voor het laatst dat Goldsmith bij hem op bezoek kwam. (10) "Een prima kerel die De Benoist, niets mis mee", meent Goldsmith. (11) De Brit heeft veel van De Benoists "bijzonder interessante" boeken en artikelen gelezen en gelooft dat de ideeën van GRECE "de laatste 12 jaar erg veranderd zijn". (12) Met zulke uitspraken steunt Goldsmith actief het streven van extreem-rechts naar acceptatie.
Op 11 november 1997 was Goldsmith te gast op het derde colloquium van TeKoS in Antwerpen. TeKoS is een met GRECE vergelijkbare think tank, verbonden aan het Vlaams Blok. "Hoe overleven we de decadentie?", was het thema van de discussie. Goldsmiths collega-sprekers waren onder meer De Benoist en TeKoS-hoofdredacteur Luc Pauwels. Pauwels was een van de oprichters van het Vlaams Blok.
Goldsmiths toespraak werd voor het tijdschrift van TeKoS vertaald door Guy de Martelaere, waarschijnlijk de grootste Goldsmith-fan in België. Hij vertaalde voor TeKoS ook een flink aantal van Goldsmiths artikelen uit The Ecologist en voor de TeKoS-boekenreeks zelfs zijn lijvige boek The Way. In zijn eigen nieuw-rechtse ecologische blad Gwenved publiceert De Martelaere ook veel over Goldsmith. (13) De Brit gaf overigens in het voorjaar van 1998 nog een interview weg aan De Martelaeres collega's van het Vlaams-nationalistische en ecologische blad Vrijbuiter. (14)
Op bezoek bij de Bosjesmannen
Op 11 januari 1998 was Goldsmith in Parijs als spreker te gast op het eerste colloquium van de nieuw-rechtse milieu-organisatie Le recours aux forêst, getiteld "L'ecologie contre le progrès?". Onder de andere sprekers bevonden zich ook Alain de Benoist en leden van De Villiers' MPF. (15) "Le recours aux forêst" betekent letterlijk "de terugkeer naar het woud". Veel nieuw-rechtse ideologen menen dat "de Indo-Germanen" (lees: Ariërs) "van nature bosvolkeren" zouden zijn, in tegenstelling tot "de semitische woestijnvolkeren". Le recours aux forêts is opgericht door GRECE, dat via de ecologiebeweging en nieuw-heidense stromingen Blut-und-Boden theorieën opnieuw ingang wil doen vinden.
Directeur van Le recours aux forêst is Laurent Ozon. Hij is tevens hoofd van de milieutak van GRECE, genaamd La nouvelle écologie. (16) Ozon is net als de FN-leider Mégret overduidelijk een product van De Benoists nieuw-rechtse opleidingsinstituut Le nouvelle école. Hij schrijft regelmatig in de bladen van De Benoist, genaamd Krisis en Elements. (10) Ozon ontwikkelde zich tot een groot aanhanger van de ideeën van Goldsmith en citeert hem om de haverklap in zijn artikelen. (17) Hij interviewde Goldsmith ook en publiceerde diverse artikelen van de Brit in zijn gelijknamige blad. Daarin staan steevast ook bijdragen van De Benoist en allerlei leden van het Front National. (18)
Ozon en Goldsmith zijn goede vrienden. Samen bezoeken ze regelmatig de bijeenkomsten van De Benoist. (10) Ozon stelde Goldsmith voor om in juni 1999 deel te nemen aan de Europese verkiezingen via de Mouvement Ecologiste Independante (MEI), een rechtse ecologische partij met ongeveer 1000 leden. (9) Goldsmith benoemde Ozon tot zijn woordvoerder en liet de onderhandelingen over zijn deelname aan hem over. Goldsmith had maar één belangrijke voorwaarde gesteld, namelijk dat zijn oude kameraad Antoine Waechter lijsttrekker mocht worden.
Waechter en Goldsmith kennen elkaar al sinds een bijeenkomst in 1973, toen Waechter de politieke partij Les Verts (De Groenen) oprichtte. (19) Waechter stapte in 1994 uit de partij toen hij die te links vond geworden. Sindsdien is hij veelvuldig te vinden in kringen rond GRECE. Waechter schreef meerdere artikelen in Le recours aux forêst (15) en was op 24 januari 1999 een van de sprekers op het tweede colloquium van Le recours aux forêst. (9)
Het bestuur van MEI ging snel akkoord met Goldsmiths plannen, zeker toen men hoorde dat de miljonair veel geld mee zou brengen. (10) Goldsmith schreef daarop snel een Europees verkiezingsprogramma. (19) Na enige ophef in de Franse pers over Waechters extreem-rechtse politieke voorkeuren trok Goldsmith zich op 16 februari 1999 terug uit de partij.
"Een boeiende spreker", schreven de redacteuren van het Nederlandse nieuw-rechtse blad Studie, Opbouw, Strijd (SOS), nadat ze in 1997 een lezing van Ozon hadden bijgewoond op de GRECE-zomeruniversiteit. In het eerstvolgende nummer van SOS publiceerden ze een artikel van Ozon en raadden ze hun achterban aan om eens kennis te nemen van de werken van Ozon, Waechter en Goldsmith, en van de bladen Le recours aux forêst en The Ecologist. (20)
Een Europese fanclub
Goldsmith propageert al ruim 30 jaar hetzelfde totalitaire ecologische wereldbeeld. (21) Zijn ideeën vinden de laatste jaren meer en meer weerklank bij veel vooraanstaande nieuw-rechtse ideologen. Een van de belangrijkste is de Belg Robert Steuckers, de grote motor en secretaris-generaal van het Europese netwerk van nieuw-rechtse think tanks Synergies Européennes (SE). Steuckers was vanaf 1981 assistent en kroonprins van De Benoist. Na een interne discussie in 1993 splitste hij zich met een groep aanhangers af en stichtte SE. Steuckers vindt dat nieuw-rechts zich niet langer uitsluitend moet beperken tot discussies en stortte zich in de directe machtspolitiek. (22) Hij probeert nu overal in Europa het cordon sanitaire te doorbreken door bondgenootschappen te stimuleren tussen nationalistische groeperingen en oud-communistische partijen en vakbonden. Inmiddels heeft SE voorzover bekend al secties in Frankrijk, België, Portugal, Rusland, Oostenrijk, Letland, Litouwen, Joegoslavië, Italië en Duitsland. De politieke projecten van De Benoist en Steuckers vullen elkaar naadloos aan en hun organisaties werken nog steeds incidenteel samen. Zo is bijvoorbeeld SE-lid Robert Cousty ook betrokken bij de oprichting van Le recours aux forêst, in eerste instantie toch een project van GRECE. (23)
De SE-secties zijn zich ook ideologisch meer en meer op het gedachtegoed van Edward Goldsmith gaan baseren. (24) Goldsmiths boek "De weg" is er haast verplichte literatuur. (25) Aan het SE-netwerk nemen tegenwoordig ook allerlei ecologische, regionalistische en spirituele groeperingen deel, (26) zoals de ecofascistische Unabhängigen ökologen Deutschlands en de Hamburgse Arbeitskreis Grüne Trommel. Die baseren zich eveneens op Goldsmiths denken. (23) Steuckers is ook actief in de heidense beweging en voelt zich waarschijnlijk ook tot Goldsmith aangetrokken vanwege diens propaganda voor het heidendom. "De tijd van het kruis is voorbij. Het zonnewiel zal terugkeren, en zo zullen we bevrijd zijn van de joodse god, en ons volk zal zijn eer terugkrijgen", aldus Steuckers. (27)
Bronnen: