De Fabel van de illegaal 37, januari 2000
Auteur: Gerrit de Wit
Op 16 oktober, wereldvoedseldag, demonstreerde de nieuw-rechtse organisatie Voorpost voor het eerst tegen McDonald's, naar eigen zeggen in 8 steden. Door pamfletten en biologische Nederlandse appels uit te delen wilde men het publiek warm maken voor een volksnationalistische (eet)cultuur. Zoals ieder jaar demonstreerden in veel steden op de actiedag ook linkse activisten tegen de Amerikaanse hamburgergigant.
Het is in linkse kringen al enige tijd gebruikelijk om de wereldvoedseldag tot anti-McDonald's dag te maken. De multinational is verantwoordelijk voor het afslachten van miljoenen dieren, het ontbossen van tropisch regenwoud, milieuvervuiling, slechte arbeidsomstandigheden en het wereldvoedselprobleem.
Relbelust
De actiedag begon voor de linkse activisten in Leiden al 's ochtends vroeg met het verwijderen van de net geplakte Voorpost-posters tegen McDonald's. "Stop de massacultuur. Wereldvoedseldag = anti-McDonald's-dag", aldus de slogans van Voorpost. De linkse activisten deelden daarna folders en zelfgemaakte vegetarische snacks uit bij de McDonald's-vestiging aan de Donkersteeg. Een camerateam van VPRO's Waskracht kwam een kijkje nemen. Die vertelden dat ze een afspraak hadden met Voorpost-voorzitter Marcel Rüter. Ze zouden opnamen maken van een Voorpost-actie. Maar Rüter zegde echter kort van tevoren de afspraak af. Het relbeluste camerateam leek voor niets te zijn gekomen. In de loop van de middag kwamen namens Voorpost nog wel Jasper Velzel en Jeroen van de Laarse met een tas appels hun 'solidariteit' betonen met de linkse actievoerders. "Goede actie", zeiden ze. En: "dan zijn we het eindelijk een keer met elkaar eens". Zo plots als ze opdoken, zo plots verdwenen ze ook weer in de kooplustige massa.
Eigen bodem
Op dezelfde dag werd bij een Leids actiecentrum nog een Voorpost-folder aangetroffen, die mogelijk ook verder verspreid is. Daarin somt Voorpost de negatieve kanten op van McDonald's en van het eten van vlees. "De Heel-Nederlandse actiegroep Voorpost biedt u als alternatief een heerlijke, gezonde Nederlandse appel aan. Een goudeerlijk product van eigen bodem." Niet dat Voorposters vegetariër zijn, integendeel. Zo bestond de geplande avondmaaltijd van het door Anti-Fascistische Actie (AFA) verstoorde pinksterkamp van Voorpost eind mei uit vele kilo's barbecuevlees.
McDonald's symboliseert voor Voorpost de buitenlandse ondermijning van 'onze' Nederlandse cultuur en economie. Het bedrijf zou de Nederlandse jeugd tot "een lusteloze, veramerikaniseerde televisiegeneratie" maken. In de ogen van nieuw-rechts en vele anderen staat Amerika voor een "verstikkende eenheidsconsumptiecultuur". Linkse acties tegen McDonald's met een lichte anti-Amerikaanse ondertoon kunnen onbedoeld aan dit beeld bijdragen. Deze visie doet tekort aan bijvoorbeeld de verschillende verzetsculturen die Amerika kent. Voorpost verklaarde zich overigens onlangs ook solidair met de Franse boeren die acties voerden tegen McDonald's omdat het een Amerikaans bedrijf is. De boeren waren boos vanwege import-beperkende maatregelen van de Amerikaanse regering.