De Fabel van de illegaal 48, najaar 2001
Auteur: Ellen de Waard
Een vrouw in Bosnië
"Leila. Het schokkende verhaal van een meisje uit Bosnië", is het waar gebeurde verhaal van Leila Sisic, "een van de duizenden vrouwen in voormalig Joegoslavië die tijdens de Balkanoorlog werd verkracht en mishandeld", aldus de achterkant van het boek. De gruwelijkheden die daarin worden beschreven, zijn nauwelijks te bevatten.
Het moslimmeisje Leila is een doorsnee puber als de oorlog uitbreekt. Langzamerhand kruipt het geweld haar leven binnen. Ze wordt valselijk beschuldigd van spionage en komt als 16-jarige in een concentratiekamp terecht. De omstandigheden daar tarten elk voorstellingsvermogen. Leila moet zwaar en goor werk doen, zoals bebloed verbandgaas met de hand wassen en de bot- en vleesresten er vanaf punniken. Dagenlang is er geen eten of drinken en iedereen wordt stelselmatig mishandeld en gemarteld. Mannen worden onthoofd en de soldaten voetballen met hun hoofden. De vrouwen worden nacht na nacht verkracht. Wie vlucht wordt neergeschoten. Sommigen proberen het toch, als een soort zelfmoord om te ontsnappen aan de gruwelijkheden. Leila komt vervolgens in 2 soldatenkampen terecht waar de vrouwen doorlopend worden verkracht. Ze zitten onder de luizen en zijn vel over been. Ze lopen in lompen met vastgekoekt bloed en hebben open wonden. "Onder al deze kerels was er niet een die bij het zien van onze ellende geen erectie kreeg."
Over de oorlog in Joegoslavië werd vaak gezegd dat de vrouwen als oorlogsbuit werden beschouwd, die van de tegenstander werd afgenomen. Maar er was meer aan de hand. Leila's getuigenis laat zien dat er veel meer sprake was van een algehele haat tegen vrouwen. Ook blijkt uit haar verhaal dat de oorlog niet te verklaren is als een strijd tussen verschillende religies. Leila is zowel slachtoffer van Serviërs als van moslims. Leila's lijdensweg is na 5 jaar gevangenschap en marteling niet voorbij. Ze zal er levenslang last van houden. Mede daarom wilde ze getuigen voor het Joegoslavië-tribunaal. Vanwege ernstige bedreigingen zag ze daar echter uiteindelijk vanaf.
"Leila. Het schokkende verhaal van een meisje uit Bosnië", Alexandra Cavelius. Uitgeverij: Maarten Muntinga, ƒ 16,-. ISBN: 9041703039.