De Fabel van de illegaal 56, januari/februari 2003
Auteur: Harry Westerink
Met het rapport "Asielzoekers crimineler?" in de hand beweerden de Groningse burgemeester Wallage en de Groningse politie begin 2001 dat vluchtelingen vijf keer crimineler zouden zijn dan de gemiddelde Groninger.1 In hun tegenonderzoek "Vreemd en verdacht" maken de criminologen De Haan en Althoff nu korte metten met die borreltafelpraat.
Volgens de criminologen stapt de gemiddelde Groninger veel eerder naar de politie als men vermoedt dat de verdachte "een asielzoeker" is. Ook de politie blijkt meer werk te maken van crimineel gedrag van "asielzoekers" dan van anderen. "Politiecijfers zijn geen afspiegeling van de werkelijkheid. Ze laten alleen maar zien waar de politie zich mee bezighoudt", concludeert De Haan. Vluchtelingen bleken verder hooguit te doen aan winkeldiefstal en zwart rijden. De Haan: "We hebben het hier over mensen die tubes tandpasta of een set onderbroeken stelen". Volwassen "asielzoekers" krijgen wekelijks slechts 23 euro eetgeld, ruim een derde minder dan het bedrag dat het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (NIBUD) nodig acht voor een verantwoord voedselpakket. Voor kinderen is er slechts een kwart van dat minimumbudget. In zijn ijver om "asielzoekers" vrij te pleiten stigmatiseert De Haan helaas zelf weer andere kwetsbare groepen: "Allerlei vormen van criminaliteit die aan asielzoekers wordt toegeschreven, wordt in de meeste gevallen gepleegd door illegale vreemdelingen."
Criminele apartheid
De criminologen vinden dat de vraag of "asielzoekers" crimineler zijn niet kan worden beantwoord. Vluchtelingen lijden aan veel stress door langdurig gedwongen nietsdoen en de grote onzekerheid over hun toekomst. "Door de uitzonderlijke situatie en omstandigheden waaronder asielzoekers vaak langdurig in opvangcentra verblijven, gaat iedere vergelijking tussen asielzoekers en niet-asielzoekers volkomen mank. Een op relevante kenmerken vergelijkbare groep is binnen de Nederlandse samenleving niet te vinden", aldus de criminologen.
Ondanks die duidelijke conclusie pleiten de beide criminologen toch weer voor een groot landelijk onderzoek naar "criminaliteit door asielzoekers". Daar zouden ze dan behalve asielzoekerscentra ook kleinschalige voorzieningen bij willen betrekken. Directeur Vlek van de Commissie Politie en Wetenschap van het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft daartoe bij diverse ministeries al een voorstel ingediend, waaraan ook De Haan heeft meegewerkt. "Wij gaan landelijk tellen wat het aandeel van asielzoekers in de criminaliteit is. Daarbij betrekken wij niet alleen de bewoners van asielzoekerscentra, maar ook mensen met een verblijfsstatus en degenen die het centrum hebben verruild voor de illegaliteit. Wij maken wel de vergelijking met autochtonen", aldus Vlek. De criminologen zouden beter eens kunnen onderzoeken of de beleidsmakers die verantwoordelijk zijn voor de huidige administratieve apartheid crimineler zijn dan de gemiddelde Nederlander.
Registratie
Overigens wordt er behalve in Nederland nergens anders in West-Europa onderzoek gedaan naar "criminaliteit door asielzoekers". Eenvoudigweg omdat men nergens in politiestatistieken bijhoudt of wetsovertreders een verblijfsvergunning hebben. Nederland heeft altijd voorop gelopen bij de registratie van "minderheden". De nazi's hebben daar destijds flink van geprofiteerd bij de opsporing van joden.
Noot