De Fabel van de illegaal 56, januari/februari 2003
Auteur: Harry Westerink
Illegaal in Georgië en in Nederland
In april 2001 lag Leidenaar De Geus in een ziekenhuis. Naast hem lag een gevluchte Armeense man, Alexei. Die wil zijn echte naam en die van zijn vrouw en kinderen hier liever niet genoemd zien. Met hulp van De Geus leerde Alexei Nederlands. De Geus raakte onder de indruk van zijn vluchtverhaal en bleef hem ook na het ziekenhuis ondersteunen. Samen met De Geus kwam Alexei onlangs op het Fabel-spreekuur.
Alexei woonde met zijn vrouw Olga en hun kinderen Marta en Angela in het dorp Voskepar in Azerbeidzjan, net aan de grens met Armenië. Olga is een Azerbeidzjaanse en van huis uit moslim, Alexei daarentegen christen. Zo'n gemengd huwelijk geeft veel problemen in een dictatuur zonder godsdienstvrijheid, zoals Azerbeidzjan. In 1992 woedde er een oorlog tussen het christelijke Armenië en het islamitische Azerbeidzjan, waarbij Voskepar geheel werd verwoest. Olga's vader werd gedood en zelf kreeg ze een granaatscherf in haar nek. Alexei moest van zijn Armeense dorpsgenoot Artoesj meevechten tegen Azerbeidzjan. Maar hij weigerde. Dat was levensgevaarlijk, want Artoesj is erg machtig en invloedrijk en werd later zelfs generaal. Samen met andere familieleden moest het gezin naar Georgië vluchten.
Daar werd het gezin gedwongen in de illegaliteit te leven. Legalisering bleek niet mogelijk. Hun derde kind Maria kwam als stateloze ter wereld. Het gezin woonde in zomerhuisjes en leefde van de markthandel. In 1996 begon Artoesj ook in Georgië soldaten te ronselen. Toen zijn handlangers Alexei en Olga daar aantroffen, martelden die hen met ijzeren staven. De mishandelingen waren zo ernstig dat Alexei zijn beide benen en Karina haar rug brak. Maandenlang lagen ze in een ziekenhuis. Vanwege het uitbreken van de Tsjetsjeense oorlog en het invoeren van het nieuwe Georgische paspoort werd het leven in de illegaliteit steeds grimmiger. De politie perste Alexei en Olga geld af, omdat ze geen verblijfsvergunning hadden. In 1999 werd Alexei op het politiebureau opnieuw zwaar mishandeld.
Alexei en Olga wisten daarna met hun drie kinderen naar Nederland te vluchten en vroegen hier asiel aan. Olga zit nu in een psychiatrische inrichting voor mensen met oorlogstrauma's. Helaas heeft de rechter hun asielaanvraag afgewezen. Wel loopt er nog een aanvraag voor een verblijfsvergunning wegens medische behandeling. Inmiddels is Olga christen geworden, en daardoor is terugkeer naar Azerbeidzjan nog gevaarlijker geworden. Het gezin dreigt nu voor de tweede keer illegaal te worden, ditmaal in Nederland. Gelukkig bekommeren De Geus en zijn familie zich nog om de vluchtelingen.