De Fabel van de illegaal 60/61, najaar 2003
Auteur: Ellen de Waard
Boekrecensie
Slavin in Londen
Mende behoort tot een van de vele Nuba-stammen in Soedan. Als klein meisje is ze arm maar gelukkig met haar familie en haar leven. Het is een leven van grote eenvoud. Er is geen elektriciteit, televisie is een onbekend fenomeen en vader moet elk jaar een koe verkopen om Mende naar school te kunnen laten gaan. In haar geïsoleerde wereldje heeft de zwarte Mende geen idee van de machtsstrijd die er in Soedan woedt tussen de verschillende bevolkingsgroepen, tussen zwart en wit, tussen christenen en moslims.
Als Mende ongeveer 13 jaar is, wordt haar dorp overvallen door een groep moslimstrijders. Het wordt platgebrand, mannen en vrouwen worden vermoord en verkracht en veel kinderen worden ontvoerd. Sommige meisjes worden verkracht, hoewel ze soms niet ouder dan een jaar of 8 zijn. Daarop worden ze in de stad aan een slavenhandelaar verkocht. Mende en de andere kinderen komen terecht bij rijke Soedanese moslimfamilies van Arabische afkomst. Mende is zelf moslim en kan niet begrijpen dat blanke moslims zo neer kunnen kijken op hun zwarte medemens, ongeacht of die moslim of christen zijn. Hoewel zelf nog een kind, is Mende 5 jaar lang verantwoordelijk voor het huishouden en de kinderen. Ze wordt als onrein beschouwd, mag geen eten van de familie aanraken en slaapt opgesloten in een schuur. Ze wordt vernederd, geslagen en uiteindelijk doorgeschoven naar een andere familie, dit keer in Engeland. Daar wacht haar hetzelfde trieste lot, totdat ze in 2000, na zo'n 6 jaar slavernij, weet te ontsnappen.
Mende is geen uitzondering. Honderden, zo niet duizenden kinderen worden elk jaar in Soedan ontvoerd en verkocht als slaaf. Rijke families kopen de kinderen op en beschikken over hun lijf en leden. Velen van hen zien hun familie nooit meer terug. De Engelse journalist Damien Lewis, die diverse televisiereportages over deze hedendaagse slavernij maakte, heeft samen met Mende haar verhaal opgetekend in het boek "Slavin". Een aangrijpend boek. Ook nu ze vrij is, achtervolgt haar geschiedenis van slavernij haar nog. Er zijn pogingen ondernomen om haar weer tot slaaf te maken. Maar het moeilijkste voor Mende is om de slavernij uit haar hoofd te krijgen. In een interview vertelde ze onlangs dat beslissingen nemen haar het zwaarst valt. Ze heeft immers nooit geleerd om baas te zijn over haar eigen doen en denken.
"Slavin. Een verhaal van een jonge vrouw die ontsnapte uit hedendaagse slavernij", Mende Nazer en Damien Lewis. Uitgeverij: Forum, 16,50. ISBN: 9022535762.